Ο χώρος ως πεδίο διαπραγμάτευσης στην Κυπριακή Δημοκρατία -
Χωρικός Σχεδιασμός και καθεστώτα εξαίρεσης

Ασπρίδου, Αρέστεια; Aspridou, Arestia

dc.contributor.author	Ασπρίδου, Αρέστεια	el
dc.contributor.author	Aspridou, Arestia	en
dc.date.accessioned	2024-03-13T07:44:04Z
dc.date.available	2024-03-13T07:44:04Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/58991	en
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.26687
dc.description	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Μεταπτυχιακή εργασία. Διεπιστημονικό - Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) "Αρχιτεκτονική - Σχεδιασμός του Χώρου : Πολεοδομία - Χωροταξία (Κατ. Β')"	el
dc.rights	Default License
dc.subject	Κράτος	el
dc.subject	Χώρος	el
dc.subject	Διακύβευμα	el
dc.subject	Διαπραγμάτευση	el
dc.subject	Γαιοπρόσοδος	el
dc.subject	State	en
dc.subject	Space	en
dc.subject	Stake	en
dc.subject	Negotiation	en
dc.subject	Land Rent	en
dc.title	Ο χώρος ως πεδίο διαπραγμάτευσης στην Κυπριακή Δημοκρατία - Χωρικός Σχεδιασμός και καθεστώτα εξαίρεσης	el
dc.title	Space as a field of negotiation in the Republic of Cyprus - Spatial Planning and exemption	en
heal.type	masterThesis
heal.classification	Πολεοδομία και Χωροταξία	el
heal.access	campus
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2023-12-08
heal.abstract	Οι έννοιες του χώρου και του Κράτους είναι ουσιώδους σημασίας τόσο για την κοινωνιολογία όσο και για την Χωροταξία - Πολεοδομία. Η ίδια η διεργασία της σκέψης όσον αφορά τον κόσμο και τη θεώρηση της ύπαρξης μας εντός αυτού, εδράζεται στο συσχετισμό των πιο πάνω εννοιών. Η Κύπρος, αποτελούσε από τα αρχαία χρόνια τόπο διεκδίκησης από διάφορους πολιτισμούς, οι οποίοι πέρασαν αφήνοντας το αποτύπωμα τους τόσο στον φυσικό, όσο και στον κοινωνικό χώρο. Με την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960 η διεκδίκηση του κυπριακού χώρου εντάθηκε, τόσο ανάμεσα στις δύο μεγαλύ-τερες κοινότητες του νησιού, όσο και από το ντόπιο κεφάλαιο, το οποίο αντιμετώπισε το χώρο ως ένα πόρο παραγωγής κέρδους. Η εισβολή της Τουρκίας το 1974 στο νησί, με τα γνωστά αποτελέσματα της γεωγραφικής και κοινωνικής διαίρεσης του πλη-θυσμού στο βόρειο και νότιο τμήμα του, ήταν η κορύφωση της διαμάχης ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες κοινότητες η οποία δημιούργησε νέα δεδομένα και συνθήκες στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του κυπριακού κράτους. Η ανεξάρτητη μικρή χώρα της Κύπρου, από την αρχή της δημιουργίας της χρησιμοποίησε τον τουρισμό ως όχημα για την επιβίωση της, επιταχύνοντας τη διαδικασία μετά το 1974, με αποτέλεσμα, μία δεκαετία αργότερα, η Κύπρος να γνωρίσει ένα ριζικό μετασχηματισμό στην παρα-γωγική της βάση, με τον τριτογενή τομέα να καθίσταται ως ο σημαντικότερος πυλώνας ανάπτυξης. Σε αυτό το πλαίσιο, η απουσία σύγχρονου νομοθετικού πλαισίου για τη ρύθμιση της ανάπτυξης, δημιούργησε πρόσθετες πιέσεις και στρεβλώσεις στην παραγωγή του χώρου. Η εισαγωγή του Περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας νόμου το 1990, συμπίπτει με την ελευθεροποίηση των αγορών που αλλάζει το σκηνικό των κοινωνικών σχέσεων και αυξάνει την προοπτική για εντατικοποίηση της κερδοσκοπίας από την εκμετάλλευση της γης. Υπό το φως των πιο πάνω, η διαβούλευση για την παραγωγή του χώρου εντείνεται και διεξάγεται με όλο το φάσμα των διαθέσιμων επιλογών διαπραγμάτευσης, επίσημων και άτυπων. Σταδιακά, το αποτέλεσμα αυτής της διαπραγμάτευσης κλίνει προς την πλευρά των πιο δυνατών και ο χωρικός σχε-διασμός εμβολίζεται με πρόνοιες που δημιουργούν καθεστώτα ξένα ως προς το νόη-μα και τους στρατηγικούς του στόχους. Η οικονομική κρίση του 2013, και το σκηνικό του φόβου που επικράτησε ανάμεσα στην κοινωνία, έδωσε την ευκαιρία στην οικο-νομική ελίτ να απαιτήσει από το Κράτος και να πετύχει πρόσθετα χωρικά προνόμια, αυξάνοντας στο πολλαπλάσιο την αξία των γαιοτεμαχίων και των επιλογών ανάπτυ-ξης κατ′ ύψος, θησαυρίζοντας μεν από τη γαιοπρόσοδο που τα προνόμια αυτά δημιούργησαν, αλλοιώνοντας δε το τοπίο των κυπριακών πόλεων και επιτείνοντας την ανισότητα στον κοινωνικό ιστό. Η εργασία αυτή, η οποία στηρίχθηκε στην ιστοριο-γραφική έρευνα του παρελθόντος και στην ενσωμάτωση στοιχείων πολιτικής οικονομίας, υποστηρίζει ότι στην κυπριακή περίπτωση, ο χωρικός σχεδιασμός δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως ισορροπημένος έναντι των βασικών ή των αναμενόμενων επι-διώξεων του, ούτε δίκαιος για το σύνολο της κοινωνίας, αλλά προσαρμόζεται επιλεκτικά για να εξυπηρετήσει κυρίως επιδιώξεις οικονομικής μεγέθυνσης και αποτελεσματικότητας.	el
heal.abstract	The concepts of space and the State are of essential importance both for sociol-ogy and for Spatial Planning - Urban Planning. The very process of thinking about the world and considering our existence within it, is based on the relationship between the above concepts. Since ancient times, Cyprus has been claimed by various cultures, which left their mark both in the physical and social space. With the establishment of the Republic of Cyprus in 1960, the claims to Cypriot space intensified, both by the two largest communities of the island, as well as by the local financial capital, which treated the space as a resource for generating profit. The Turkish invasion of the island in 1974, which infamously resulted in the geographical and social division of the population in its northern and southern parts, was the culmination of the conflict between the two largest communities and created new data and conditions in the institutional operating frame-work of the Cypriot state. The small independent country of Cyprus has, since its founding, used tourism as a vehicle for its survival, accelerating this process after 1974, and resulting a decade later in a radical transformation in its production base, with the tertiary sector becoming the country’s most important growth pillar. In this con-text, the absence of a modern legislative framework for the regulation of development, created additional pressures and distortions in the production of space. The introduc-tion of the Urban Planning and Spatial Planning Law in 1990 coincided with the liberali-zation of the markets which has had an impact in social relations and has increased the prospect for intensification of profiteering from land exploitation. In light of the above, consultation on the production of space has intensified and been conducted with the full range of available negotiation options, both formal and informal. Gradually, the outcome of these negotiations tends to benefit the most powerful and spatial plan-ning is fraught with provisions that create regimes which are incompatible with its meaning and strategic goals. The financial crisis of 2013, and the fear that prevailed among society, gave the financial elite the opportunity to demand and acquire additional spatial privileges from the state, thus increasing the value of land plots and develop-ment opportunities in terms of height, while profiting from the land rent that these privi-leges created, transforming the landscape of Cypriot cities and exacerbating social in-equality. This study, which is based on past historiographical research and the integra-tion of elements of political economy, argues that in the case of Cyprus, spatial planning cannot be characterized as balanced towards its main or expected goals, nor as fair for society as a whole, but selectively adapted to serve mainly pursuits of economic growth.	en
heal.advisorName	Κλαμπατσέα, Ειρήνη	el
heal.advisorName	Klabatsea, Irene	en
heal.committeeMemberName	Μάρκου, Μαρία	el
heal.committeeMemberName	Markou, Maria	en
heal.committeeMemberName	Κοτρολίκου, Πέννυ	el
heal.committeeMemberName	Koutrolikou, Penny	en
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.fullTextAvailability	false