Η ένταξη των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τον τομέα της αεροπλοίας στο Σχέδιο Εμπορίας Ρύπων της Ευρωπαικής Ένωσης και οι Επιπτώσεις στην Κύπρο

Abstract

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου απασχολεί σήμερα όχι μόνο την επιστημονική κοινότητα αλλά και τον μέσο πολίτη. Οι επιπτώσεις του φαινομένου γίνονται πρόδηλες όλο και εντονότερα. Για αυτό τον λόγο αυξάνουν οι πιέσεις για τον έλεγχο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και δη του διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Ως εκ τούτου περισσότεροι τομείς τείνουν να συμπεριληφθούν στο Πρωτόκολλο του Κιότο. Ένας τέτοιος τομέας είναι και αυτός των αερομεταφορών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει, με βάση πρόσφατη νομοθεσία, την συμπερίληψη των εκπομπών CO2 από αεροπορικές εταιρίες που εδρεύουν ή εκτελούν πτήσεις από και προς αερολιμένες στην εδαφική επικράτειά της. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο αναπόφευκτα θα επηρεάσει το κόστος των αερομεταφορών που θα συμπεριληφθούν στο Σχέδιο Εμπορίας Ρύπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αεροπορικές εταιρίες με έδρα την Κυπριακή Δημοκρατία θα υπόκεινται και αυτές με την σειρά τους στους νομοθεσία που θα διέπει το συγκεκριμένο Σχέδιο. Στην παρούσα Διπλωματική Εργασία γίνεται προσπάθεια εκτίμησης των επιπτώσεων που θα έχει η ένταξη των κυπριακών αεροπορικών εταιρειών στο Ευρωπαϊκό Σχέδιο Εμπορίας Ρύπων. Στην Κύπρο δραστηριοποιούνται δυο εταιρίες, οι Κυπριακές Αερογραμμές (Cyprus Airways) και η EuroCypria. Με σκοπό μια ολοκληρωμένη προσέγγιση του θέματος περιγράφεται το φαινόμενο του θερμοκηπίου και πως αυτό ενισχύεται από διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες που έχουν ενταθεί μετά την βιομηχανική επανάσταση. Η επιδείνωση του φαινομένου οδήγησε στην σύναψη του Πρωτοκόλλου του Κιότο όπου με βάση τα 2 παραρτήματά του έγιναν τα πρώτα βήματα για την δραστική αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εμπλεκόμενη ενεργά θέσπισε νομοθεσία σχετικά με το Σύστημα Εμπορίας εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου το οποίο και περιγράφεται. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο κατέθεσε πρόταση για οδηγία σχετικά με την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ ώστε να συμπεριληφθούν οι αεροπορικές δραστηριότητες στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου στην Κοινότητα. Οι αεροπορικές μεταφορές προκαλούν σημαντική ρύπανση στην ατμόσφαιρα λόγω των διαφόρων εκπομπών από την καύση της κηροζίνης που χρησιμοποιείται ως καύσιμο. Κύριος ρύπος είναι το διοξείδιο του άνθρακα που εκλύεται και σε μεγαλύτερη ποσότητα. Τα υπόλοιπα εκπεμπόμενα αέρια ή και σωματίδια έχουν όμως και αυτά την συνεισφορά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η συνεισφορά είναι ακόμη μεγαλύτερη αφού τα αεροσκάφη εκπέμπουν το μεγαλύτερο μέρος των απαερίων τους στην τροπόσφαιρα στην οποία και βρίσκονται κατά το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα εν ώρα πτήσης. Μετά την ένταξη των αεροπορικών μεταφορών στο Σχέδιο Εμπορίας Ρύπων αναμένεται να επηρεαστούν τόσο οι ίδιες οι αεροπορικές εταιρίες , όσο και διάφορες παρεμφερείς και υποστηρικτικές υπηρεσίες. Από την πλευρά των αεροπορικών εταιριών ίσως υπάρξει μεταβολή στον αναμενόμενο τζίρο, στο πλήθος των διακινούμενων επιβατών, στο φορτίο των αγαθών που θα μεταφέρονταν σε σύνηθες περιπτώσεις. Επίσης για ένα νησί όπως η Κύπρος, όπου ο τουριστικός τομέας κατέχει σημαντικό μερίδιο στο εθνικό εγχώριο προϊόν και οι αεροπορικές συγκοινωνίες αποτελούν τον βασικό τρόπο προσπέλασης, οποιεσδήποτε επιπτώσεις στον ίδιο τον τομέα της αεροπλοΐας θα επηρεάσουν τόσο τον τουρισμό όσο και ολόκληρη την κυπριακή οικονομία. Η όποια αποτίμηση μελλοντικών επιπτώσεων σε ένα καθεστώς ελεύθερης αγοράς που επικρατεί σήμερα είναι πολύ δύσκολη. Ωστόσο επιδιώκεται μια σφαιρική και ολοκληρωμένη προσέγγιση του θέματος ούτως ώστε να εξαχθούν βασικά συμπεράσματα. Η διπλωματική αυτή εργασία βασίζεται σε μια ενδελεχή βιβλιογραφική επισκόπηση και συνδυάζει τα βιβλιογραφικά ευρήματα με στοιχεία που λήφθησαν από διάφορες υπηρεσίες της Κυπριακής Δημοκρατίας και από μια εκ των δυο ενεργών κυπριακών αεροπορικών εταιριών.

The greenhouse effect is a matter that concerns not only the scientific community but also the average citizen. The consequences of the effect are becoming intensively more obvious. Therefore there is a need for controlling the gas emissions of the green house and the CO2. Hence, more sectors tend to be included in the Kyoto’s protocol. Such an example is the air transportation. The European Union, based on a recent legislation, examines whether to include CO2 emissions from airline companies that are based or perform flights from and to EU territories. An event like this will inevitably affect the cost of the air transportations which are going to be included into the Scheme of Trade Pollutants. The airline companies that have as a base the Republic of Cyprus, will be obey with their turn the law of this Scheme. This thesis was a trial to appreciate the consequences that the induction of the Cypriot airlines could cause by entering this European program. In Cyprus there are currently 2 companies participating, the Cyprus Airways and the Eurocypria. In order to get a more comprehensive idea of the subject, the green house effect had to be described as well as how this is reinforced by the different human activities which have been tensed after the industrial revolution. The tense of the effect leaded to the contracting of the Kyoto protocol, on which its 2 appendixes became the first drastic steps towards a solution to the greenhouse effect problem. The European Union as an active involver set a legislation about the System of trading the gas emissions of the greenhouse which is also described. The European Parliament and Council suggested a new proposal about the alteration of the guidance 2003/87/EK so that the airline activities will be included into the system of righteous emission gasses of the greenhouse to the community. The airline companies cause significant pollution to the atmosphere due to the emissions of gases from burning kerosene as a fuel. The major pollutant is the CO2 which is emitted in high quantities. The rest are emission gases or even particles that contribute to the greenhouse effect. The contribution is even higher since the aircrafts emit the biggest part of their gases to the troposphere at which they remain during the aviation time. It is expected that with the induction of the air transport airlines into the Scheme the airline companies themselves and the different surrounding and supporting companies will be affected. On the other hand, there might be an alteration to the expected annual turnover, to the number of passengers as well as the cost of goods which will be carried in unusual situations. In addition to that, for an island like Cyprus any consequences on the same air navigator sector will affect the tourism as well the whole economy of the country. That is due to the fact that the tourist sector possess a quite high share to the international domestic product and the air transportation communications make up the basic way of approach. It’s hard to assess any evaluation about the future consequences because of the nature of the today’s regime of the free transportation of goods. No matter though, a more comprehensive approach of the subject pursuit so as not to come to rush conclusions. This thesis is based on a deep research which combines bibliographic literature with data taken from different services of the Republic of Cyprus as well as from one of the active airline companies involved to the Scheme.