Τα βιοκαύσιμα ως εναλλακτική πηγή ενέργειας- Η περιβαλλοντική τους διάσταση

Abstract

Τις τελευταίες δεκαετίες ο άνθρωπος έχει επικεντρωθεί στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας γιατί μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της εξάρτησης από το πετρέλαιο, στην εξασφάλιση της μελλοντικής ενεργειακής επάρκειας και στον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχουν τα συμβατικά καύσιμα. Τα βιοκαύσιμα δηλαδή η βιοαιθανόλη και το βιοντίζελ καθώς και η βιομάζα αυτούσια ως καύσιμο, έχουν προβληθεί ως μια λύση στο εντεινόμενο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής και της μείωσης των αποθεμάτων των ορυκτών καυσίμων, ενώ ταυτόχρονα μπορούν να δώσουν διεξόδους στην αγροτική οικονομία και γι’ αυτό καταβάλλονται πολλές προσπάθειες για την περαιτέρω προώθηση τους. Ωστόσο, οι έρευνες και η πρακτική δείχνουν ότι το μοντέλο παραγωγής των βιοκαυσίμων και η βιασύνη για επέκταση μαζικής κλίμακας μπορεί να επιδεινώσει την περιβαλλοντική και κοινωνική κρίση, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία προσπαθεί να διερευνήσει την περιβαλλοντική διάσταση των βιοκαυσίμων εξετάζοντας τις πρώτες ύλες από τις οποίες παράγονται δηλαδή τις ενεργειακές καλλιέργειες, τις συνέπειες κοινωνικοοικονομικές-περιβαλλοντικές που αυτές μπορούν να έχουν, καθώς και τα πλεονεκτήματα – μειονεκτήματα των βιοκαυσίμων. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια σύντομη αναφορά στα είδη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καθώς και στην αναγκαιότητα χρήσης τους. Στο δεύτερο κεφάλαιο αναφερόμαστε διεξοδικά στη βιομάζα, που αποτελεί την πρώτη ύλη για την παρασκευή των βιοκαυσίμων, καθώς και στις ενεργειακές καλλιέργειες, τα κριτήρια επιλογής τους, τις επιπτώσεις που μπορούν να έχουν όχι μόνο στον περιβαλλοντικό τομέα αλλά και στο κοινωνικό. Επίσης περιγράφονται τα σημαντικότερα είδη ενεργειακών καλλιεργειών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των βιοκαυσίμων. Στο τρίτο και τέταρτο κεφάλαιο γίνεται μια αναλυτική περιγραφή στη διαδικασία παρασκευής των δύο ειδών βιοκαυσίμων δηλαδή του βιοντίζελ και της βιοαιθανόλης καθώς στα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που παρουσιάζουν. Ο ποιοτικός έλεγχος των βιοκαύσιμων ή αλλιώς οι παράμετροι ελέγχου που συμβάλλουν στην αξιολόγηση της ποιότητας του βιοντίζελ αλλά και της βιοαιθανόλης που παράγονται και διατίθονται στην αγορά περιγράφονται στο πέμπτο κεφάλαιο. Στο έκτο κεφάλαιο γίνεται μια συνοπτική αναφορά στην ανάλυση κύκλου ζωής του βιοντίζελ και της βιοαιθανόλης που παράγονται από ηλίανθο και ζαχαρότευτλο αντίστοιχα συγκρινόμενα με τα συμβατικά καύσιμα. Τέλος στο έβδομο κεφάλαιο γίνεται μια προσπάθεια διερεύνησης των ενδεχομένων περιβαλλοντικών επιπτώσεων των βιοκαυσίμων ενώ στο τελευταίο κεφάλαιο καταβάλλεται προσπάθεια προκειμένου να αποτυπωθεί η κατάσταση που επικρατεί στην παγκόσμια αλλά και στην ελληνική αγορά όσον αφορά την παραγωγή βιοκαυσίμων και την νομοθεσία (ευρωπαϊκή-ελληνική) που διέπει την αντίστοιχη αγορά.

The last decades the human has been focused in the growth of renewable sources of energy, because they can contribute to the reduction of dependence from oil, in the guarantee of future energy sufficiency and in the restriction of environmental repercussions that has conventional fuels. Biofuels that is to say the bioethanol and a biodiesel have been appeared as a solution in the intensifying problem of climatic change and the reduction of reserves of mining fuels, while simultaneously it can give exits in the rural economy and for this they are overwhelmed a lot of efforts for their further promotion. However, the researches and the practice show that the model of production of biofuels and the hastiness for extension of mass scale can worsen the environmental and social crisis, particularly in the developing countries. The present postgraduate work tries to investigate the environmental dimension of biofuels, examining the raw material by which they are produced that is to say the energy crops, the consequences socio-economic-environmental that these can have, as well as the advantages - disadvantages of biofuels. In the first chapter becomes a small report in the types of renewable sources of energy as well as in their necessity of use. In the second chapter we were analytically reported in the biomass, that constitutes raw material for the production of biofuels as well as in the energy crops, the criteria of their choice, the repercussions that they can have in the environmental and in the social sector. The most important types of energy crops that are used for the production of biofuels are also described in the report. In the third and fourth chapter is made an analytic description in the process that we use for the production of the two types of biofuels that is to say biodiesel and bioethanol as well as in the advantages and disadvantages that they appear. The qualitative control of biofuels or else the parameters that they check in order to evaluate the quality of biodiesel and bioethanol that is produced and disposed in the market, are described in the fifth chapter. In the sixth chapter a concise report is made in the analysis of circle of life biodiesel and bioethanol that is produced by sunflower and sugar beet respectively compared with conventional fuels. Finally in the seventh chapter is made an effort to investigate the environmental repercussions that possibly biofuels can have whereas the last chapter refers to the situation that prevails in world but also in the Greek market with regard to the production of biofuels and the legislation (European-Greek) that governs the equivalent market.