Ναός - Πλατεία

Abstract

Ο Ναός είναι ο οίκος του Θεού (Ματθαίος, κεφ.21, στιχ.12,13), ο ιερός χώρος στον οποίον οι πιστοί συναθροίζονται ως Εκκλησία (Ρωμ. Κεφ.12, στιχ.4,5) για να συναντηθούν ιδιαιτέρως με την κεφαλή της Εκκλησίας, τον Χριστό (Εφες. Κεφ.1, στιχ.22,23), μέσω της συμμετοχής τους στην Θεία Ευχαριστία που τελείται από τους χειροτονημένους ιερείς (Α’ Κορ. Κεφ.4, στιχ.1) Η τελειότητα, από τη μία, με την οποίαν η αρχιτεκτονική του Βυζαντινού τρουλαίου κυρίως ναού κατορθώνει να αποδώσει τα ορθόδοξα νοήματα, και το μακραίωνο, από την άλλη, της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, νομίζουμε ότι συνετέλεσαν στο να ταυτισθεί στη συνείδησή μας ο Ορθόδοξος ναός, με τον Βυζαντινό ναό, ενώ ο δεύτερος είναι μάλλον μία εμπνευσμένη υλοποίηση της έννοιας του πρώτου. Αυτή η ταύτιση, παρ’ όλη την ειλικρίνειά της, ενδεχομένως οδήγησε σε ένα είδος νοσηρής αδράνειας ή και παύσης της δημιουργικής αναζήτησης: Ο βυζαντινός δρόμος ανίχνευσης του Ορθόδοξου ναού έφτασε πράγματι σε μια σπουδαία κορύφωση, αλλά μήπως αυτό εν τέλει έχει εγκλωβίσει τη σκέψη μας στην εύκολη εκτίμηση ότι αυτός ο δρόμος είναι και ο μοναδικός; Η διπλωματική μας εργασία προσπαθεί να διερευνήσει αυτό ακριβώς το ερώτημα, θέτοντας ως υπόθεση εργασίας τον σχεδιασμό σύγχρονου Ορθόδοξου Χριστιανικού ναού στον Δήμο Παπάγου σε πλατεία που ήδη φιλοξενεί νεόδμητο ναό, προβλεπόμενο από το ισχύον ρυμοτομικό σχέδιο. Σύγχρονος ναός δεν είναι κατ’ ανάγκην ένας νεόδμητος ναός. Σύγχρονος ναός, πιστεύουμε ότι είναι το ιερό κτήριο που αναδύεται μέσα από την ανίχνευση, αγάπη και κατανόηση των νοημάτων της πίστης και την χωρική τους έκφραση σε αυτό με τρόπους που αντιστοιχούν στις δυνατότητες των κατασκευαστικών τεχνικών και μέσων του σήμερα. Οι αξίες και τα νοήματα που ενυπάρχουν πάντα στον Ορθόδοξο Χριστιανικό ναό, ακόμα και αν δεν είναι ευανάγνωστα, πρέπει ασφαλώς να εκφρασθούν και στον σύγχρονο ναό, αφού το θρησκευτικό συναίσθημα παραμένει αναλλοίωτο. Ο τρόπος όμως της χωρικής έκφρασής τους, -που ενδεχομένως μπορεί, και ίσως πρέπει, να αλλάξει- συνιστά το διακύβευμα και το δύσκολο έργο στον σχεδιασμό ενός σύγχρονου ναού, έτσι όπως τον ορίσαμε παραπάνω.

The temple is the house of God, the holy place where the people gather to meet privately with the head of the Church, Jesus Christ, through their participation in the Holy Communion prepared by ordained priests.

On the one hand, the perfection with which the architecture of the Byzantine –mainly domed- church manages to give orthodox meanings, and on the other hand, the duration of the Byzantine empire have instilled in our consciousness the notion that the Orthodox church is identified as the Byzantine church, while the second is rather an inspired realization of the concept of the first. This identification, despite its sincerity, eventually led to a kind of morbid inactivity or pause of creative pursuit: The byzantine concept of the Orthodox church has indeed come to a great climax, but is that maybe encaging our thinking in easily accepting that this road is the only one? Our dissertation project tries to explore this very question, setting as a working hypothesis the design of a modern Orthodox Christian church in the Municipality of Papagos, in a square that already hosts a recently built temple, which has emerged from the current urban planning. A contemporary church is not necessarily a newly constructed church. We believe that a modern church is the sacred building that emerges through exploration, love, and understanding of the meanings of faith and their spatial expression in ways that correspond to modern construction techniques. The values and meanings that always exist in the Orthodox Christian church, even if they are not legible, must undeniably be expressed in the modern church, since the religious sentiment remains unchanged. But the way the spatial expression -which can possibly, and perhaps should be altered- is the challenge in designing a modern church such as we defined it above.