Εικαστικές παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο, η περίπτωση του Ψυρρή

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία αποτελεί μια προσπάθεια μελέτης και διερεύνησης της σχέσης ανάμεσα στην τέχνη στον δημόσιο χώρο αφενός και το τοπίο του κέντρου της πόλης αφετέρου. Γίνεται αναφορά σε έννοιες όπως ο δημόσιος χώρος, ο αστικός σχεδιασμός, η δημόσια τέχνη, η street-art, το φαινόμενο του εξευγενισμού, ενώ παράλληλα θίγεται το ζήτημα της δυναμικής των εικαστικών παρεμβάσεων στον δημόσιο χώρο και η αλληλεπίδραση τους σε σχέση με φαινόμενα gentrification και χωρικές μεταλλάξεις. Ως πεδίο έρευνας επιλέχθηκε η περιοχή του Ψυρρή, μια περιοχή με έντονη βιοτεχνική δραστηριότητα στο παρελθόν η παρακμή της οποίας οδήγησε στην αναζήτηση τρόπων επανάχρησης, ανάπλασης και αναζωογόνησής του οικιστικού αποθέματος. Βέβαια, ο Ψυρρής αποτελεί μια ιδιαίτερη περιοχή που έχει ήδη βιώσει μια ίσως «εκλαϊκευμένη» απόπειρα εξευγενισμού που εντέλει οδήγησε σε κορεσμό και παρακμή της περιοχής. Σήμερα γίνεται μια προσπάθεια εκ νέου αναζωογόνησης της περιοχής, και σε αυτή τη κατεύθυνση συνέβαλαν μια σειρά απο διαδικασίες, όπως η προσπάθεια προσέλκυσης νέου κοινού με καλλιτεχνικό-δημιουργικό προφίλ, η δημιουργία χώρων αναψυχής και πολιτιστικών δραστηριοτήτων, η ανάπτυξη της street-art στην περιοχή και η προώθησή της μέσα απο πολιτικές αναπλάσεων. Είναι ξεκάθαρο πλέον πως η παρουσία της street art στου Ψυρρή είναι έντονη, ολοένα και περισσότερες δράσεις λαμβάνουν χώρα και αλληλεπιδρούν με τον κάτοικο-θεατή που ζει και εργάζεται εκεί, επηρεάζοντας εμμέσως τόσο την κοινωνική δυναμική της περιοχής όσο και την ποιότητα ζωής των κατοίκων.

The current thesis, studies the relationship between art in the public space and the city’s urban landscape. Notions as public space, urban design, street art and the “refining” phenomenon are discussed. The issue of artistic interventions in public space and their interaction with phenomena as gentrification and spatial transformations are deliberated. The chosen area in which the previous notions are examined is Psyri, an area with intense previous manufacturing activity which faded, creating the need to explore and find new ways of development. Psyris area is a special case for it has already experienced a “commons” attempt of refinement which has led to itssaturation and decadence. Currently, a new attempt of revitalizing the area is undertaken. Examples of this are the attraction of people who can contribute to a more artistic/creative environment, the formation of recreational spaces and cultural activities as well as the bloom of street art and its promotion through customized programs. It is apparent that the presence of street art in Psyris area is intense as the actions that take place are dramatically increasing. These actions interact with the inhabitants that experience the everyday life in these surroundings, indirectly influencing both the social dynamics of Psyris and the quality of living.