Μη καταστρεπτικός προσδιορισμός και ταυτοποίηση των χρωστικών σε μυκηναϊκές τοιχογραφίες 13ου – 12ου αι. π.Χ. με τη χρήση φασματοσκοπικών μη καταστρεπτικών μεθόδων

Περγαντή, Μαρία; Perganti, Maria

dc.contributor.author	Περγαντή, Μαρία	el
dc.contributor.author	Perganti, Maria	en
dc.date.accessioned	2015-05-06T10:55:59Z
dc.date.available	2015-05-06T10:55:59Z
dc.date.issued	2015-05-06
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/40717
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.11517
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Μυκηναϊκές τοιχογραφίες	el
dc.subject	Φασματοσκοπία φθορισμού ακτίνων-Χ	el
dc.subject	Φασματοσκοπία διάχυτης ανάκλασης με οπτική ίνα	el
dc.subject	Ταυτοποίηση χρωστικών	el
dc.subject	Mycenaean wall paintings	el
dc.subject	XRF	el
dc.subject	FODRS	el
dc.subject	Identification of pigments	el
dc.title	Μη καταστρεπτικός προσδιορισμός και ταυτοποίηση των χρωστικών σε μυκηναϊκές τοιχογραφίες 13ου – 12ου αι. π.Χ. με τη χρήση φασματοσκοπικών μη καταστρεπτικών μεθόδων	el
dc.title	Identification of pigments in Mycenaean wall paintings of 13th-12th c. B.C. by means of non-destructive spectroscopic methods	en
heal.type	bachelorThesis
heal.classification	Φασματοσκοπία	el
heal.classification	Spectroscopy	el
heal.language	el
heal.access	free
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2015-03-10
heal.abstract	Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας αποτελεί ο μη καταστρεπτικός προσδιορισμός και η ταυτοποίηση των χρωστικών σε ιστορικές τοιχογραφίες με τη χρήση φασματοσκοπικών μη καταστρεπτικών μεθόδων. Για το σκοπό αυτό, μελετήθηκαν δύο μυκηναϊκές τοιχογραφίες από το θρησκευτικό κέντρο της ακρόπολης των Μυκηνών, οι οποίες χρονολογούνται στο β΄ μισό του 13ου αι. π.Χ. και στον 12ο αι. π.Χ., καθώς και μία τρίτη τοιχογραφία από το νεότερο ανάκτορο της ακρόπολης της Τίρυνθας που χρονολογείται το β΄ μισό του 13ου αι. π.Χ.. Οι τοιχογραφίες αυτές σήμερα εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Λόγω της μεγάλης ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας των υπό εξέταση τοιχογραφιών δεν επετράπη οποιαδήποτε δειγματοληψία καθιστώντας αναγκαία την επιτόπου διερεύνησή τους. Ως εκ τούτου εφαρμόστηκαν οι φορητές μη καταστρεπτικές μέθοδοι της Φασματοσκοπίας Φθορισμού Ακτίνων Χ (X-Ray Fluorescence, XRF) και της Φασματοσκοπίας Διάχυτης Ανάκλασης με οπτική ίνα (Fiber Optics Diffuse Reflectance Spectroscopy, FODRS) στην ορατή και κοντινή υπέρυθρη (VIS-NearIR) περιοχή του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, για τη διεξαγωγή in-situ μετρήσεων σε όλες σχεδόν τις χρωματικές εντυπώσεις (λευκό, κόκκινο, κίτρινο, μπλε) των τοιχογραφιών με στόχο το χαρακτηρισμό της στοιχειακής χημικής σύστασης και την ανάλυση της φασματικής ανάκλασης των πιγμέντων τους. Επιπλέον πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις στο εργαστήριο με τη χρήση της FODRS τεχνικής σε αντίστοιχα πιγμέντα αναφοράς (κόκκινου, κίτρινου και μπλε χρώματος) της εταιρίας KREMER, και έγινε συγκριτική μελέτη μεταξύ των ληφθέντων φασμάτων διάχυτης ανάκλασης (FODRS) των υπό εξέταση τοιχογραφιών και των φασμάτων FODRS των πιγμέντων αναφοράς. Τα πειραματικά αποτελέσματα που προέκυψαν οδήγησαν σε αξιόπιστα συμπεράσματα σχετικά με την ταυτοποίηση των πιγμέντων των τοιχογραφιών. Τα πιγμέντα που προσδιορίστηκαν περιλαμβάνουν: ασβεστίτη, κόκκινη ώχρα με βασικό συστατικό τον αιματίτη, κίτρινη ώχρα με βασικό συστατικό τον γκαιτίτη και αιγυπτιακό μπλε για την απόδοση των λευκών, κόκκινων, κίτρινων και μπλε χρωματικών εντυπώσεων, αντίστοιχα. Επιπλέον οι υψηλές περιεκτικότητες σε ασβέστιο που ανιχνεύτηκαν σε όλες τις υπό εξέταση χρωματικές εντυπώσεις μας επιτρέπουν να υποθέσουμε ότι για την κατασκευή των τοιχογραφιών εφαρμόστηκε η τεχνική της νωπογραφίας (fresco). Τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την παρούσα ερευνητική εργασία επιβεβαιώνουν την καταλληλότητα της συνδυαστικής εφαρμογής και την αποτελεσματικότητα των XRF και VIS-NearIR FODRS μη καταστρεπτικών τεχνικών για τον επιτόπου προσδιορισμό και ταυτοποίηση των χρωστικών ουσιών σε ιστορικές τοιχογραφίες, στις οποίες δεν είναι επιτρεπτή η δειγματοληψία και μπορούν να συμβάλλουν τα μέγιστα στη συντήρηση και αποκατάσταση αυτών.	el
heal.abstract	The objective of the present work is the identification of pigments in historical wall paintings by means of non-destructive spectroscopic methods. For this purpose, three Mycenaean wall paintings (13th-12th c. BC) originated from the acropolis of Mycenae and the acropolis of Tiryns were investigated, which are today exhibited in the National Archeological Museum of Athens. Their great archaeological and artistic value did not allow any sampling, therefore only in-situ analysis could be performed. For this purpose, a combined non-invasive analytical methodology was employed involving portable X-Ray Fluorescence (XRF) and VIS-NIR Fiber Optics Diffuse Reflectance Spectroscopy (FODRS) techniques. In-situ measurements were performed with the use of XRF and FODRS techniques at multiple spots on almost all color impressions (white, red, yellow, blue) appearing on the wall paintings, for the determination of the chemical elemental composition and the reflectance spectral characteristics of the pigments. The results obtained allowed the characterisation of pigments through evidence of their key-chemical elements and by comparing the acquired diffuse reflectance spectra with a suitable reference pigments spectral database developed, using KREMER’s reference pigments. Pigments identified were calcite, red (hematite) and yellow (goethite) ochre, and egyptian blue. Moreover, the fact that significant Ca content was identified in all color impressions examined, allow us to assume that the fresco technique was applied for the construction of the wall paintings. The results obtained from this work confirmed the effectiveness of the combined use of XRF and FODRS techniques for the in-situ wall painting pigments' characterization, in cases where sampling is not permitted, and they can significantly contribute towards their compatible conservation-restoration.	en
heal.advisorName	Κουή, Μαρία	el
heal.committeeMemberName	Δημοτίκαλη, Δήμητρα	el
heal.committeeMemberName	Καραγιάννη, Χάιδω-Στεφανία	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Χημικών Μηχανικών. Τομέας Επιστήμης και Τεχνικής των Υλικών (ΙΙΙ)	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	100 σ.
heal.fullTextAvailability	true