Σώμα, χώρος και χειραφέτηση

Χούπας, Δημοσθένης

dc.contributor.author	Χούπας, Δημοσθένης	el
dc.date.accessioned	2015-11-30T12:36:37Z
dc.date.available	2015-11-30T12:36:37Z
dc.date.issued	2015-11-30
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/41708
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.5012
dc.description	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Μεταπτυχιακή εργασία. Διεπιστημονικό - Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) "Αρχιτεκτονική - Σχεδιασμός του Χώρου : Πολεοδομία - Χωροταξία (Κατ. Β')"	el
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Μπαχτίν	el
dc.subject	Επαναστικό υποκείμενο	el
dc.subject	Καρναβαλικό γέλιο	el
dc.subject	Δημιουργική εργασία	el
dc.subject	Χειραφέτηση	el
dc.subject	Χώρος	el
dc.subject	Ζαπατίστας	el
dc.subject	Space	en
dc.subject	Bahtin, Mixail	en
dc.subject	Zappatistas	en
dc.subject	Revolution	en
dc.subject	Outopia	en
dc.title	Σώμα, χώρος και χειραφέτηση	el
heal.type	bachelorThesis	el
heal.secondaryTitle	Μία περιπλάνηση στη ζούγκλα Λακαντόνα με τους Ζαπατίστας μέσα από τον κόσμο του Μπαχτίν, προς ένα χειραφετημένο πέραν	el
heal.generalDescription	Βασισμένοι στην ιδιότητα του λαϊκού καρναβαλικού γέλιου, συνυφασμένο βέβαια άμεσα με τη πολιτική στόχευση ανατροπής του Κυρίαρχου, μέσα από τη λογική του γκροτέσκου σώματος, προσπαθούμε να ασκήσουμε κριτική στο πως έχει διαπλαστεί και παγιωθεί το νεωτερικό επαναστατικό σώμα, μέσα από την αλλοτρίωση του καπιταλιστικού τρόπου ζωής που το συνοδεύει, ώστε τελικά το γκροτέσκο σώμα να μην συναντάται παρά μόνο ως απουσία στη ζωή μας. Επειδή το συλλογικό γκροτέσκο σώμα θεωρείται από την οπτική μας, ως το βασικό συστατικό κομμάτι του παλίμψηστου διάνοιξης μονοπατιών αντίστασης απέναντι στο κυρίαρχο αναρωτιόμαστε αν τελικά το ίδιο, που εδώ θα γίνει για πρώτη φορά μια αυθαίρετη- παρακινδυνευμένη παραδοχή, θα μπορούσε να αντιστοιχηθεί με τα χαρακτηρίστηκα ενός ιδεατού επαναστατικού σώματος το οποίο θα μπορούσε να επεξεργαστεί τις προϋποθέσεις για την δημιουργία αυθεντικών και ανθρώπινων κοινωνικών δεσμών, ως μια λογική παραγωγής νέων κοινοτικών- κοινωνικών σχέσεων αλληλεγγύης. Συνάμα προσδοκάται η γέννηση μιας παιδείας που θα απορρέει μέσα από την ολοκλήρωση μιας κοινοτικής- αυτό-οργανωμένης και αυτονομημένης γκροτέσκας ζωής στην πράξη και από μια ηθική που θα διαπερνάται- διαπνέεται και πραγματώνεται από τη πνευματική σχέση και την αγαθή- μη κυριαρχική εμπλοκή με την ίδια την Φύση, παιδευόμενοι μέσα από το επαναστατικό υποκείμενο, παράδειγμα των Ζαπατίστας όπως θα το συναντήσουμε παρακάτω. Αντικείμενο της ερευνητικής εργασίας αποτελεί η διερεύνηση της σχέσης του χώρου, της πολιτικής και του σώματος των επαναστατικών υποκειμένων που συγκροτούν την εκπροσώπηση των από τα κάτω, διεκδικώντας χειραφετητικά μέλλοντα, μέσα από το παράδειγμα τον Ζαπατίστας. Επίσης μας απασχολεί πως οι έννοιες αυτές, συνυφασμένες, διαμορφώνουν συνθήκες αλληλεγγύης, αυτό-οργάνωσης, αυτονομίας μέσα από μια παιδεία πολιτικής σκέψης, θέσης, στάσης, δράσης με στόχευση την εύρεση ουσιαστικότερων λαϊκών, ελεύθερων τρόπων και τόπων ζωής, έξω από τον καπιταλισμό, η ακόμα καλύτερα για να νοιώθουμε γειωμένοι μέσα και απέναντι.	el
heal.classification	Πολεοδομία - Χωροταξία	el
heal.language	el	el
heal.access	free
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2015-10-23
heal.abstract	Η ικανότητα, η επιθυμία και η αγωνία να απομακρυνθούμε από παραποιημένες- αλλοτριωμένες μορφές ζωής, μέσω της καρναβαλοποίησης και της βαθιάς συνειδητοποίησης της χρησιμότητας του παλλαϊκού γέλιου, ως βασικό στοιχείο ώσμωσης συλλογικών δεσμών και επαναστατικών διαθέσεων. Γίνεται ώστε να μπορέσουμε να εισχωρήσουμε στην ουσία των διαδικασιών και εν τέλει της ανατροπής του υπάρχοντος συστήματος, όχι με σκοπό την δημιουργία κάποιου άλλου πανάκειου. Αλλά με σκοπό την δημιουργία προϋποθέσεων για την εξερεύνηση άλλων πολύμορφων ουσιαστικών τρόπων Ελευθερίας. Έτσι ο διάλογος, η δράση που πηγάζει από την διαλεκτική του καρναβαλικού- μπαχτινικού υποκειμένου, πηγάζει από τη διαλεκτική και επεκτείνεται πέρα από αυτή χωρίς όμως να την εξαντλεί. Σκοπός αυτής της έρευνας μέσα από όλους τους στόχους που προαναφέρθηκαν, της υπόθεσης εργασίας και των βιωμάτων που έχουμε, είναι, χωρίς δόλιες προθέσεις αλλά μέσω γόνιμης επιχειρηματολογίας και κριτικής, να θιχτούν προβληματισμοί για το πώς και το γιατί ο κινηματικός αγώνας των από τα κάτω μπορεί να υπερπηδήσει κάποιες πιθανόν αντιφάσεις του. Κάπως έτσι ευελπιστούμε να στήσουμε μια αναθεωρημένη πλατφόρμα προβληματισμού, ώστε μέσα από αυτό, το πιθανόν ατελές υλικό να δημιουργηθούν καινούργια μονοπάτια, σταυροδρόμια και συναστρίες ανασημασιοδοτήσεων των εμπειριών, των σκέψεων και των δράσεων. Απεγκλωβισμένα πλέον από αδυναμίες και στεγανά ιδεολογικών κονιρτοποιήσεων προς ένα ουσιαστικό και αυθεντικό ελευθεριακό λαϊκό Μέλλον, μακριά από τις δομές μιας εξουσιαστικής κεντρικότητας, ενός κράτους. Με αυτόν τον τρόπο προσπαθούμε να υπερβούμε την περιχαρακωμένη-παρεικμασμένη εμπειρία, αναδεικνύοντας ένα καινούργιο πεδίο συνθέσεων πλούσιων εμπειριών όπως το παράδειγμα των Ζαπατίστας καθώς και την ανατροπή- ξεπέρασμα της συγκρουσιακής λογικής, μεταξύ της συλλογικής έννοιας του κατοικείν και της υπερ-νεωτερικότητας που έχτισε τόσα χρόνια ο Κυρίαρχος δυτικός τρόπος σκέψης. Με αυτή την έννοια θα προσπαθήσουμε να ψηλαφίσουμε στοιχεία ανοικείωσης, ιδιαιτεροποίησης και βιοποικιλότητας των εμπειριών, με στόχο την ανάκτηση τόπων ελπίδας μέσα σε μια διαρκούμενη ερημική συνθήκη καταιγισμού. Αποσκοπούμε στη δημιουργία αλληλοσυσχετήσεων, αλληλοεπικαλύψεων, αποσυνθέτοντας, ανασυνθέτοντας και προωθώντας εκρηκτικές συναντήσεις. Μέσα σε όλη αυτή την περιπλάνηση προσπαθούμε να μην καταλήγουμε σε στατικά- αγαλματοποιημένα συμπεράσματα αλλά σε περάσματικές συνδηλώσεις «Αμβλίας σημασίας» (Bart, χρονολογία /τίτλος βιβλιογραφία) όπως χαρακτηριστικά έχει αναφερθεί ο ίδιος ο Bart, ως μια υπόνοια ανοικτής ανάγνωσης και ελπίδας, μια αναστολή της οριστικοποίησης, ερήμην πολλές φορές της συνθήκης αναγνώρισης του. Ένα νόημα που διαρκώς διαφεύγει, ως μια συνθήκη διαρκούς ερεθισμού το οποίο υπόρρητα αναδεικνύει και την ανοικτότητα του. Τελικά, το σημαντικό σημείο των νοημάτων, δεν είναι το τι φέρουν μονάχα, αλλά ο τρόπος που τα ανασημασιοδοτούμε επαναστατικά και τελικά το πώς μετέχουν στη ίδια τη ζωή των ανθρώπων. Αφού η διεύθυνση είναι άγραφη θα πρέπει να τους δίνεται ο χώρος να αναπτύσσουν τη δική τους γραφή. Η ίδια αυτή η χειρονομιακότητα, κεντρίζει το ενδιαφέρον ως μια διαρκή αναβλητικότητα του οριστικού, παράγοντας διαφορές από το τίποτα. Δεν αναφέρεται ως απουσία οργάνωσης ή συσχέτισης, αλλά τονισμός της ουσίας της διαδικασίας. Ξεπερνώντας το φοβικό σύνδρομο του αποτελέσματος, αν έχουμε κάτι σημαντικό να διδαχτούμε και να παιδευτούμε από τα κινήματα της Νότιας Αμερικής είναι το γεγονός ότι αρκετά από τα ζητήματα δεν μπορούμε να τα λύνουμε στην πολυπλοκότητα τους σε επίπεδο μόνο θεωρίας, εκεί αυτό που ακριβώς μας φοβίζει είναι να ρίχνουμε μια ζαριά επί της διαδικασίας της πράξης και αυτό γίνεται μόνο με την απαραίτητη τόλμη που μας εφοδιάζει το γέλιο του παιχνιδιού. Κατά επέκταση αναρωτιόμαστε, πώς η από τα κάτω θέσμιση- αντίσταση μπορεί να ανοιχτεί στους νέους ορίζοντες πολυπλοκότητας και πολυμορφικότητας από τη σύλληψη μιας ιδέας μέχρι και την πραγμάτωση μιας χειραφετήσης, σε θεωρία και σε πράξη, εκεί όπου εναρμονίζεται η πράξη με το όνειρο, τους στόχους καθώς και με τους τρόπους επίτευξής της. Η αντιμετώπιση που επιζητούν τα ζητήματα στα οποία αναφερθήκαμε μέχρι τώρα, καθώς και η επιχειρηματολογία πάνω σε αυτά, οδήγησε σε μια επιτακτική ανάγκη άμεσης εύρεσης μονοπατιών επίλυσής τους. Πρώτα, με έναν πρόλογο που μας εισαγάγει στους τρόπους και τις μορφές αντίστασης, το οποίο λειτουργεί ως πυξίδα για τις μετέπειτα μεθοδολογικές επιλογές. Εν συνεχεία ξεδιπλώνεται η συγκρότηση ενός εννοιολογικού πλαισίου, το οποίο μας βοηθά να συγκροτήσουμε μια θεωρητική φαρέτρα εργαλείων. Νεωτερικά εργαλεία τα οποία διαρρηγνύουν και ριγματώνουν, από τη δική του σκοπιά το καθένα, το Κυρίαρχο, διαμορφώνοντας έτσι ένα λαϊκό πολιτικό συντακτικό αυτοθέσμισης, του φαντασιακού των από κάτω. Όλο αυτό βρίσκει την απόλυτη έκφρασή της καθολικότητας του, μέσα από τον κόσμο του Μπαχτίν που μας εισάγει στο παλλαϊκό καρναβαλικό γέλιο του Μεσαίωνα και του γκροτέσκου σώματος των υποκειμένων του. Θεωρούμε ότι η παράθεση αυτών αποτελεί μια μέθοδο που, απλουστευμένα και εν “συντομία”, θέλει να οδηγήσει στην κατανόηση της αυταπόδεικτης συνεργασίας, συνέργιας και αλληλοεπικάλυψης των εννοιών του χώρου, του σώματος και της χειραφέτησης που μέσα από την πρακτική εφαρμογή τους, σε ευρεία κλίμακα, ως συνομοσπονδιοποίηση πολλών τοπικοτήτων, μπορούμε να οδηγηθούμε μέσω του παιχνιδιού, σε έναν κόσμο Πέραν του καπιταλισμού. Το ζητούμενο σ’ αυτή τη μέθοδο είναι να τονίσουμε το απόσταγμα της αλληλεπίδρασης, αυτών των τριών, που μένει, όταν ο χώρος που δημιουργείται και ορίζεται από τους από τα κάτω, δημιουργείται μέσα από τις αυθεντικές σχέσεις επικοινωνίας τους, γίνεται παράλληλα τόπος πολιτικής πράξης. Κατά δεύτερον, θελήσαμε να μεταγράψουμε και να ερμηνεύσουμε όλες αυτές τις έννοιες, μέσα από το σώμα του παραδείγματος των Ζαπατίστας που εν τέλει, συναντάμε σε όλη την γκάμα των πρακτικών και του τρόπου σκέψης τους, όλα τα παραπάνω εργαλεία αντίστασης, σε πολλά επίπεδα. Το ίδιο το υποκείμενο των Ζαπατίστας αποτελεί το χωνευτήρι όλων των εννοιών, των προβληματισμών καθώς και των πρακτικών, σύμφωνα με το οποίο βρισκόμαστε πιο κοντά σε χρονότοπους χειραφέτησης. Τέλος, Πώς ο ίδιος ο ανθρωπογενής χώρος, καθώς και οι τεράστιες δυνάμεις του ανθρώπου να μετασχηματίζει τη φύση γύρω του, αποτελούν τροχοπέδη για την ελευθερία του τρόπου σκέψης του και της πεπερασμένης και φυλακισμένης φαντασίας του. Η ζωή μέσα στην βιοποικιλότητα και τον πλουραλισμό της Φύσης αφήνει την φαντασία ελεύθερη να γεννά ουτοπίες και πρακτικές απεγκλωβισμένες από τη λογική των κανονιστικών, επίσημων και δυστοπικών φαντασιώσεων. Έτσι δημιουργείται ένα συλλογικό δημιουργικό φαντασιακό το οποίο δεν φοβάται. Mέσα από τη λογική του λαϊκού αμφίσημου γέλιου όπου εξοπλίζει με την κατάλληλη τόλμη το υποκείμενο, και έτσι διαμέσου του γκροτέσκου σώματος του ρίχνει άμεσα μια ζαριά στην πράξη. Το όνειρο αποτελεί την πυξίδα του κάθε ανθρώπου, οπότε είναι καλό να μπορείς να δομείς το δικό σου όνειρο ελεύθερα καθώς και να μπορείς να συνυπάρχεις ελεύθερα στην ομορφιά της συνδημιουργίας ενός συνεχώς αναδιπλούμενου- ανανεούμενου πολύμορφου, συλλογικού πολιτικού συντακτικού δράσης του δημόσιου φαντασιακού, με κοινές αντικαπιταλιστικές οδεύσεις, με κοινές σκοποθεσίες υπέρβασης. Έτσι η συμποσιακότητα του ονείρου μέσα από τη σύνθεση από πολλών διαφοροτήτων καθώς και η άμεση δημιουργία δράσης, παύει να είναι μια απλή ονείρωξη, παράγει ενός είδους εορταστικότητα, αποτελεί μια συμμετοχή στην ανακάλυψη της συλλογικής όμορφης αλήθειας η οποία προκύπτει μέσα από τη διαδικασία του ευτράπελου παιχνιδιού. Το παράδειγμα που διατυπώνει ο Κορνήλιος Καστοριάδης (1981:199) , εξηγώντας γιατί η ανάδυση νέων θεσμών και νέων τρόπων ζωής δεν είναι ‘ανακάλυψη’ αλλά ενεργός συγκρότηση, αποσαφηνίζει με τον καλύτερο ίσως τρόπο τη νέα αυτή ‘ματιά’ στην οπτική της πόλης: «Οι Αθηναίοι δε βρήκαν τη δημοκρατία ανάμεσα στα άλλα αγριολούλουδα που φύτρωσαν στην Πνύκα, και οι Παρισινοί εργάτες δεν ξέθαψαν την Κομμούνα σκάβοντας στα βουλεβάρτα. Και ούτε ‘ανακάλυψαν’ οι μεν και οι δε, αυτούς τους θεσμούς στον ουρανό των ιδεών, μετά από επιθεώρηση όλων των μορφών διακυβέρνησης που βρίσκονται εκεί αιώνια εκτεθειμένες και τακτοποιημένες στις βιτρίνες τους. Εφηύραν κάτι που ασφαλώς αποδείχτηκε βιώσιμο μέσα στις δεδομένες περιστάσεις, αλλά που με τη σειρά του, από την πρώτη κιόλας στιγμή που άρχισε να υπάρχει, τις τροποποίησε σημαντικά».	el
heal.advisorName	Λυκογιάννη, Ρούλη	el
heal.committeeMemberName	Σταυρίδης, Σταύρος	el
heal.committeeMemberName	Μάρκου, Μαρία	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua	el
heal.numberOfPages	139	el
heal.fullTextAvailability	true