Έξυπνη διαχείριση απορριμμάτων του Δήμου Πειραιά σε πλαίσιο κυκλικής οικονομίας

Δροσογιάννη, Ελένη; Drosogianni, Eleni

dc.contributor.author	Δροσογιάννη, Ελένη	el
dc.contributor.author	Drosogianni, Eleni	en
dc.date.accessioned	2016-06-02T08:45:38Z
dc.date.available	2016-06-02T08:45:38Z
dc.date.issued	2016-06-02
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/42597
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.4810
dc.description	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο--Μεταπτυχιακή Εργασία. Διεπιστημονικό-Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) “Επιστήμη και Τεχνολογία Υδατικών Πόρων”	el
dc.rights	Default License
dc.subject	Κυκλική οικονομία	el
dc.subject	Διαχείριση ΑΣΑ	el
dc.subject	Έξυπνη πόλη	el
dc.subject	Πειραιάς	el
dc.subject	Έξυπνη διαχείριση Α.Σ.Α. κυκλική οικονομία	el
dc.title	Έξυπνη διαχείριση απορριμμάτων του Δήμου Πειραιά σε πλαίσιο κυκλικής οικονομίας	el
heal.type	masterThesis
heal.classification	Υγειονομική Τεχνολογία	el
heal.language	el
heal.access	free
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2015-10-20
heal.abstract	Η παρούσα εργασία εκπονείται προκειμένου να αναδειχθούν ρεαλιστικές, αποτελεσματικές και βιώσιμες προτάσεις διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) σε επίπεδο δημοτικής αρχής έτσι ώστε μετά την εφαρμογή τους να συμβάλλουν, μεταξύ άλλων, στον χαρακτηρισμό του Δήμου Πειραιά ως «έξυπνη πόλη» στον τομέα των διαχείρισης απορριμμάτων. Η αλληλεπίδραση του ανθρώπου με το περιβάλλον είναι ιδιαίτερα σημαντική και πολύπλοκη διαδικασία και ως εκ τούτου χρήζει λεπτομερούς διερεύνησης. Στο πλαίσιο της διπλωματικής εργασίας μελετάται η περιβαλλοντική εκπαίδευση ως εργαλείο για την καλλιέργεια κοινωνικής και ατομικής περιβαλλοντικής συνείδησης με στόχο να συμβάλει στην επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης. Παράλληλα, παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο η κοινωνία αντιλαμβάνεται το περιβαλλοντικό ζήτημα σε σχέση με την παραγωγή, την διαχείριση και την διάθεση των απορριμμάτων. Επίσης, εξετάζονται διάφορες πτυχές του περιβαλλοντικού ζητήματος, οι αιτίες που το προκάλεσαν και εκείνες που οδήγησαν στην έξαρσή του, και τίθενται οι στόχοι για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του. Επιπλέον, παρουσιάζεται η πρόταση για ένα νέο μοντέλο οικονομίας, το λεγόμενο μοντέλο «Κυκλικής Οικονομίας». Το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας στοχεύει να αλλάξει τον τρόπο σκέψης όχι μόνο της αγοράς αλλά και της ίδιας της κοινωνίας. Εισάγονται όροι που ως τώρα υπήρχαν μόνο σε θεωρητικό επίπεδο οι αξίες για το περιβάλλον αλλάζουν και πλέον βασίζονται στην αποδοτικότερη χρήση των πόρων. Αναλύονται οι διεργασίες που δεν εξαντλούν τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους και συνυπολογίζουν στις πρώτες ύλες και τα δευτερογενή υλικά που προέρχονται από την ίδια την εξέλιξη του κύκλου. Το μοντέλο αυτό στηρίζεται στη διαλογή στην πηγή, στην ανακύκλωση και στην επαναχρησιμοποίηση των παραγόμενων προϊόντων. Οι έννοιες αυτές επανακαθορίζουν τη σημασία του απορρίμματος, της χρησιμότητας και της λειτουργικότητας μιας παραγόμενης μονάδας. Επιπρόσθετα, αναλύεται ο όρος της «έξυπνης πόλης», όπως αυτός περιγράφεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, παραθέτοντας τις αρχές που καθιστούν μια πόλη «έξυπνη» μέσω της λειτουργίας και της δόμησης της καθώς και παραδείγματα άλλων πόλεων που έχουν υιοθετήσει «έξυπνες» εφαρμογές, π.χ. την πόλη της Βαρκελώνης (Smart Capital 2014). Η εργασία αυτή, στοχεύει στην ανάδειξη «έξυπνων» τρόπων διαχείρισης απορριμμάτων και για την καλύτερη κατανόηση αυτού, θα πρέπει να λάβει υπόψη κανείς τις δράσεις που θα πρέπει μια «έξυπνη πόλη» να υλοποιεί καθώς και τις αλλαγές που αυτές θα επιφέρουν στην καθημερινότητα των πολιτών. Ο σχηματισμός μιας ολοκληρωμένης εικόνας για τη διαχείριση των απορριμμάτων δε θα μπορούσε να παραλείψει την μελέτη των μεθόδων επεξεργασίας των απορριμμάτων που ως τώρα εφαρμόζονται. Αρχικά, επισημαίνεται η ιεραρχία διαχείρισης απορριμμάτων και η ανάγκη για χάραξη νέας πορείας που θα οδηγεί στην κορυφή της πυραμίδας και σε ένα βιώσιμο περιβάλλον. Επίσης, εξετάζεται συν τοις άλλοις η Αποκεντρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων ως ένας εναλλακτικός τρόπος διαχείρισης, ο οποίος προάγει την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση. Εν συνεχεία, δίνεται μια εικόνα της πόλης του Πειραιά και της υφιστάμενης κατάστασης σχετικά με την διαχείριση των αποβλήτων του. Ο Πειραιάς είναι ένας δήμος πυκνοκατοικημένος με κοινωνικό, εμπορικό και περιβαλλοντικό ενδιαφέρον. Αποτελεί περίπτωση μελέτης για την ομαλή μετάβαση στην κυκλική οικονομία και για τους κοινωνικο-οικονομικούς αντίκτυπους που θα έχει η στροφή προς το «έξυπνο» περιβάλλον. Τέλος, προτείνονται άμεσα εφαρμόσιμες λύσεις που θα θέσουν τις βάσεις για μια αλλαγή σελίδας στη διαχείριση απορριμμάτων του Πειραιά. Οι προτάσεις αυτές είναι ρεαλιστικές και ενσωματώνουν το νεό τρόπο σκέψης και αντίληψης για τα απορρίμματα. Η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίηση λαμβάνουν κεντρικό ρόλο στη διαχείριση των αποβλήτων και ο πολίτης ενεργοποιείται καθώς το κόστος διαχείρισης αποκτά εκτός από οικονομικό και κοινωνικό χαρακτήρα. Πιο συγκεκριμένα προτείνονται παρεμβάσεις, όπως η δημιουργία «Πράσινου Σημείου» με στόχο την εξυπηρέτηση των πολιτών και του εμπορικού ιστού, αλλά και «έξυπνες» εφαρμογές όπως το σύστημα τηλεματικής διαχείρισης που λειτουργεί ως θεμέλιο για την υλοποίηση προγραμμάτων όπως το Πληρώνω Όσο Πετάω και την ελαχιστοποίηση των ποσοτήτων των παραγόμενων αποβλήτων.	el
heal.abstract	Η παρούσα εργασία εκπονείται προκειμένου να αναδειχθούν ρεαλιστικές, αποτελεσματικές και βιώσιμες προτάσεις διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) σε επίπεδο δημοτικής αρχής έτσι ώστε μετά την εφαρμογή τους να συμβάλλουν, μεταξύ άλλων, στον χαρακτηρισμό του Δήμου Πειραιά ως «έξυπνη πόλη» στον τομέα των διαχείρισης απορριμμάτων. Η αλληλεπίδραση του ανθρώπου με το περιβάλλον είναι ιδιαίτερα σημαντική και πολύπλοκη διαδικασία και ως εκ τούτου χρήζει λεπτομερούς διερεύνησης. Στο πλαίσιο της διπλωματικής εργασίας μελετάται η περιβαλλοντική εκπαίδευση ως εργαλείο για την καλλιέργεια κοινωνικής και ατομικής περιβαλλοντικής συνείδησης με στόχο να συμβάλει στην επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης. Παράλληλα, παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο η κοινωνία αντιλαμβάνεται το περιβαλλοντικό ζήτημα σε σχέση με την παραγωγή, την διαχείριση και την διάθεση των απορριμμάτων. Επίσης, εξετάζονται διάφορες πτυχές του περιβαλλοντικού ζητήματος, οι αιτίες που το προκάλεσαν και εκείνες που οδήγησαν στην έξαρσή του, και τίθενται οι στόχοι για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του. Επιπλέον, παρουσιάζεται η πρόταση για ένα νέο μοντέλο οικονομίας, το λεγόμενο μοντέλο «Κυκλικής Οικονομίας». Το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας στοχεύει να αλλάξει τον τρόπο σκέψης όχι μόνο της αγοράς αλλά και της ίδιας της κοινωνίας. Εισάγονται όροι που ως τώρα υπήρχαν μόνο σε θεωρητικό επίπεδο οι αξίες για το περιβάλλον αλλάζουν και πλέον βασίζονται στην αποδοτικότερη χρήση των πόρων. Αναλύονται οι διεργασίες που δεν εξαντλούν τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους και συνυπολογίζουν στις πρώτες ύλες και τα δευτερογενή υλικά που προέρχονται από την ίδια την εξέλιξη του κύκλου. Το μοντέλο αυτό στηρίζεται στη διαλογή στην πηγή, στην ανακύκλωση και στην επαναχρησιμοποίηση των παραγόμενων προϊόντων. Οι έννοιες αυτές επανακαθορίζουν τη σημασία του απορρίμματος, της χρησιμότητας και της λειτουργικότητας μιας παραγόμενης μονάδας. Επιπρόσθετα, αναλύεται ο όρος της «έξυπνης πόλης», όπως αυτός περιγράφεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, παραθέτοντας τις αρχές που καθιστούν μια πόλη «έξυπνη» μέσω της λειτουργίας και της δόμησης της καθώς και παραδείγματα άλλων πόλεων που έχουν υιοθετήσει «έξυπνες» εφαρμογές, π.χ. την πόλη της Βαρκελώνης (Smart Capital 2014). Η εργασία αυτή, στοχεύει στην ανάδειξη «έξυπνων» τρόπων διαχείρισης απορριμμάτων και για την καλύτερη κατανόηση αυτού, θα πρέπει να λάβει υπόψη κανείς τις δράσεις που θα πρέπει μια «έξυπνη πόλη» να υλοποιεί καθώς και τις αλλαγές που αυτές θα επιφέρουν στην καθημερινότητα των πολιτών. Ο σχηματισμός μιας ολοκληρωμένης εικόνας για τη διαχείριση των απορριμμάτων δε θα μπορούσε να παραλείψει την μελέτη των μεθόδων επεξεργασίας των απορριμμάτων που ως τώρα εφαρμόζονται. Αρχικά, επισημαίνεται η ιεραρχία διαχείρισης απορριμμάτων και η ανάγκη για χάραξη νέας πορείας που θα οδηγεί στην κορυφή της πυραμίδας και σε ένα βιώσιμο περιβάλλον. Επίσης, εξετάζεται συν τοις άλλοις η Αποκεντρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων ως ένας εναλλακτικός τρόπος διαχείρισης, ο οποίος προάγει την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση. Εν συνεχεία, δίνεται μια εικόνα της πόλης του Πειραιά και της υφιστάμενης κατάστασης σχετικά με την διαχείριση των αποβλήτων του. Ο Πειραιάς είναι ένας δήμος πυκνοκατοικημένος με κοινωνικό, εμπορικό και περιβαλλοντικό ενδιαφέρον. Αποτελεί περίπτωση μελέτης για την ομαλή μετάβαση στην κυκλική οικονομία και για τους κοινωνικο-οικονομικούς αντίκτυπους που θα έχει η στροφή προς το «έξυπνο» περιβάλλον. Τέλος, προτείνονται άμεσα εφαρμόσιμες λύσεις που θα θέσουν τις βάσεις για μια αλλαγή σελίδας στη διαχείριση απορριμμάτων του Πειραιά. Οι προτάσεις αυτές είναι ρεαλιστικές και ενσωματώνουν το νεό τρόπο σκέψης και αντίληψης για τα απορρίμματα. Η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίηση λαμβάνουν κεντρικό ρόλο στη διαχείριση των αποβλήτων και ο πολίτης ενεργοποιείται καθώς το κόστος διαχείρισης αποκτά εκτός από οικονομικό και κοινωνικό χαρακτήρα. Πιο συγκεκριμένα προτείνονται παρεμβάσεις, όπως η δημιουργία «Πράσινου Σημείου» με στόχο την εξυπηρέτηση των πολιτών και του εμπορικού ιστού, αλλά και «έξυπνες» εφαρμογές όπως το σύστημα τηλεματικής διαχείρισης που λειτουργεί ως θεμέλιο για την υλοποίηση προγραμμάτων όπως το Πληρώνω Όσο Πετάω και την ελαχιστοποίηση των ποσοτήτων των παραγόμενων αποβλήτων.	el
heal.advisorName	Δερματάς, Δημήτριος	el
heal.committeeMemberName	Χατζημπίρος, Κίμων	el
heal.committeeMemberName	Μπαλτάς, Ευάγγελος	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο. Σχολή Πολιτικών Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	154 σ.	el
heal.fullTextAvailability	true