ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΔΕΥΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΝΕΡΟΥ ΣΤΡΑΓΓΙΣΗΣ

ΓΚΟΤΣΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ; Gotsis, Dimitrios

dc.contributor.author	ΓΚΟΤΣΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ	el
dc.contributor.author	Gotsis, Dimitrios	en
dc.date.accessioned	2016-06-29T10:38:57Z
dc.date.available	2016-06-29T10:38:57Z
dc.date.issued	2016-06-29
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/42892
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.2231
dc.rights	Default License
dc.subject	επαναχρησιμοποίηση, νερό στράγγισης, νερό άρδευσης,εδαφική αλατότητα, απόδοσης καλλιέργειας	el
dc.subject	reuse, drainage water, irrigation water, soil salinity, crop yield	en
dc.title	ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΔΕΥΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΝΕΡΟΥ ΣΤΡΑΓΓΙΣΗΣ	en
dc.title	Environmental and Technico-economic assessment of irrigating agricultural fields with the use of drainage water	en
dc.contributor.department	Εργαστήριο Εγγειοβελτιωτικών Έργων και Διαχείρισης Υδατικών Πόρων	el
heal.type	doctoralThesis
heal.classification	Εγγειοβελτιωτικά Έργα	el
heal.language	el
heal.access	free
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2016-05-20
heal.abstract	Οι αυξανόμενες απαιτήσεις σε νερό παγκοσμίως ωθούν στην εξεύρεση μη συμβατικών λύσεων εξοικονόμησης, που αφορούν τον κυριότερο καταναλωτή, τη γεωργία. Μια γνωστή τεχνική εξοικονόμησης αρδευτικού νερού, αποτελεί η επαναχρησιμοποίηση του νερού στράγγισης. H μέθοδος χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες, κυρίως σε περιοχές με ξηρό ή ημίξηρο κλίμα, για την κάλυψη των εποχιακών ελλειμμάτων σε αρδευτικό νερό αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος, μιας και μειώνεται ο όγκος του επιβαρυμένου με αγροχημικά νερού στράγγισης προς τον τελικό αποδέκτη (λίμνη, ποταμό ή θάλασσα). Στη χώρα μας η μέθοδος της επαναχρη-σιμοποίησης του νερού στράγγισης για αρδευτική χρήση, ούτε έχει διερευνηθεί εις βάθος, ούτε έχει χρησιμοποιηθεί ως μέθοδος εξοικονόμησης νερού, τουλάχιστον σε οργανωμένη βάση, αν και η κατανάλωση νερού στη γεωργία αγγίζει το 80% της συνολικής και υπάρχει σοβαρό έλλειμμα πολύτιμων υδατικών πόρων σε πολλές περιοχές της. Η παρούσα διατριβή επομένως, φιλοδοξεί να συμβάλει μέσω ολοκληρωμένων και εφικτών προτάσεων, στην πληρέστερη κατανόηση ενός σύνθετου προβλήματος, τόσο από περιβαλλοντικής, όσο και από τεχνικο-οικονομικής πλευράς. Δομείται από επτά κεφάλαια. Στα τρία πρώτα (εισαγωγή, ποιότητα του νερού στράγγισης και μοντέλα προσομοίωσης της εδαφικής αλατότητας), γίνεται μια εκτεταμένη βιβλιογραφική ανασκόπηση αναφορικά με το αντικείμενο που πραγματεύεται. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται αναλυτικά οι προτεινόμενοι αλγόριθμοι για την επίλυση του προβλήματος. Στο κεφάλαιο 5 (πειραματικό μέρος), γίνεται μια εκτεταμένη περιγραφή της περιοχής εφαρμογής, με αναφορές στο αρδευτικό και στραγγιστικό της δίκτυο, τις επικρατέστερες καλλιέργειες, το κλίμα και τις εδαφικές συνθήκες. Επιπλέον, γίνεται εκτενής παρουσίαση της πειραματικής διαδικασίας. Στο κεφάλαιο 6 παρουσιάζεται λεπτομερώς ο σχεδιασμός του προτεινόμενου συστήματος επαναχρησιμοποίησης του νερού στράγγισης για άρδευση. Τέλος, το απόσταγμα των πρωτότυπων ευρημάτων της διατριβής αυτής, περιέχεται στα Γενικά Συμπεράσματα του κεφαλαίου 7. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, η επαναχρησιμοποίηση του νερού στράγγισης για την άρδευση καλλιεργειών, μπορεί να είναι είτε φυσική, που μπορεί να οφείλεται στο ό,τι το δίκτυο στράγγισης συνδέεται με φυσικά υδατορεύματα ή λίμνες, τα οποία κατάντη μπορούν να αποτελούν τροφοδότες νερού άρδευσης, είτε τεχνητή. Η τεχνητή επαναχρησιμοποίηση είναι ανθρωπογενής και χωρίζεται με τη σειρά της, ανάλογα με το βαθμό οργάνωσης και τεχνογνωσίας του συστήματος, σε επίσημη και ανεπίσημη. Η τελευταία αναφέρεται σε αυθαίρετη χρήση του νερού στράγγισης από καλλιεργητές, απευθείας από στραγγιστικούς αγωγούς (τάφρους), χωρίς οργανωτικό υπόβαθρο και καθοδήγηση, σε περιοχές του πλανήτη, όπου η έλλειψη καθαρού αρδευτικού νερού αποτελεί μόνιμο πρόβλημα. Αντίθετα, στην επίσημη επαναχρησιμοποίηση, δημιουργείται υποδομή κατάλληλη για τη χρήση του νερού στράγγισης, σε συνδυασμό με υφιστάμενα εγγειοβελτιωτικά έργα (οργανωμένα αρδευτικά-στραγγιστικά δίκτυα). Τα πλέον συνήθη συστήματα επίσημης επαναχρησιμοποίησης του νερού στράγγισης είναι δύο: 1. Σύστημα επαναχρησιμοποίησης με ανάμειξη με αρδευτικό νερό καλής ποιότητας και χαμηλής αλατότητας (αραίωση του νερού στράγγισης). Μπορεί να εφαρμοστεί σε υφιστάμενο αρδευτικό-στραγγιστικό δίκτυο με προσωρινή αποθήκευση του στραγγιστικού νερού σε ειδικές δεξαμενές για καλύτερη διαχείρισή του. 2. Σύστημα επαναχρησιμοποίησης, όπου δεν γίνεται καμία απολύτως αραίωση και το στραγγιστικό νερό επαναχρησιμοποιείται διαδοχικά σε καλλιεργητικές ζώνες, με φυτά βαθμιαία αυξανόμενης ανοχής στην αλατότητα. Η τελική απόθεση του όγκου του νερού στράγγισης που περισσεύει, γίνεται σε λεκάνες εξάτμισης. Μία παραλλαγή στην περίπτωση αυτή, είναι η εκ περιτροπής χρησιμοποίηση καθαρού αρδευτικού νερού με νερό στράγγισης, ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης της καλλιέργειας. Η λειτουργία ενός τέτοιου συστήματος προϋποθέτει μεταφορά και διανομή του νερού στράγγισης με δίκτυο διωρύγων. Είτε η μία τεχνική, είτε η άλλη, εκτός από την εξοικονόμηση καθαρού αρδευτικού νερού ως πολύτιμου φυσικού πόρου, μπορεί να συμβάλει ακόμη στην αντιμετώπιση του προβλήματος διάθεσης του στραγγιστικού νερού σε περιοχές όπου αυτό πλεονάζει, προκαλώντας άνοδο του υδροφόρου ορίζοντα και κατά συνέπεια, προβλήματα αερισμού και αλατότητας στη ζώνη ριζοστρώματος. Επιπλέον, η χρήση του νερού στράγγισης για άρδευση, που συνεπάγεται την ελάττωση του τελικού όγκου αυτού, μειώνει ταυτόχρονα και τον περιβαλλοντικό κίνδυνο από την απευθείας διάθεση του επιβαρυμένου με αγροχημικά νερού, στον κατάντη φυσικό αποδέκτη. Η δυσκολία στην εφαρμογή του νερού στράγγισης στην άρδευση έγκειται στην υποβαθμισμένη ποιότητά του και ειδικότερα, στην υψηλή αλατότητα που προέρχεται από την απόπλυση των αλάτων που βρίσκονται στην εδαφική ζώνη ριζοστρώματος. Οι πολύπλοκες διαδικασίες που σχετίζονται με τη συγκέντρωση και μεταφορά των αλάτων στο σύμπλοκο νερό–έδαφος-καλλιέργεια, περιγράφονται από μοντέλα φυσικής βάσης, που διακρίνονται σε μόνιμης και μη μόνιμης κατάστασης. Τα τελευταία έχουν σημαντικές δυνατότητες προσομοίωσης των φυσικών διεργασιών, όπως αυτή της κίνησης νερού και αλάτων στο γεωργικό έδαφος, όμως απαιτούν ένα μεγάλο αριθμό δεδομένων για την τροφοδότηση και βαθμονόμησή τους. Ζητούμενο είναι μια πρακτική μεθοδολογία που να λαμβάνει υπόψη, τόσο το περιβαλλοντικό, όσο και το τεχνικο-οικονομικό σκέλος κατά την εφαρμογή της επαναχρησιμοποίησης του νερού στράγγισης για άρδευση, αξιοποιώντας στο έπακρο την υφιστάμενη τεχνογνωσία και εγκατεστημένο εξοπλισμό (π.χ. αρδευτικό και στραγγιστικό δίκτυο), επιδιώκοντας με τον τρόπο αυτό το χαμηλότερο δυνατό κόστος κατασκευής και λειτουργίας ενός αποτελεσματικού συστήματος επαναχρησιμοποίησης του νερού στράγγισης με βάση τις ιδιαιτερότητες της περιοχής εφαρμογής. Ο στόχος της διατριβής αυτής είναι η δημιουργία μιας τέτοιας μεθοδολογίας, μέσω των κατάλληλων πρωτότυπων θεωρητικών εργαλείων, βασισμένη εν πολλοίς στη δημιουργία επαρκούς βάσης πειραματικών δεδομένων, που αφορούν τη συλλογή και επεξεργασία δειγμάτων νερού και εδάφους της περιοχής εφαρμογής. Συγκεκριμένα, προτείνονται: 1. Εξαγωγή εξισώσεων απόδοσης ή παραγωγής CWSP (Crop Water Salinity Production equations) των καλλιεργειών, σε συνθήκες αυξημένης αλατότητας στο έδαφος, με την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της προσομοίωσης από το διεθνώς καταξιωμένο μοντέλο μη μόνιμης κατάστασης SWAP. Οι εξισώσεις CWSP αποτελούν τη βάση για το σχεδιασμό και τη βελτιστοποίηση συστημάτων αξιοποίησης του νερού στράγγισης για άρδευση, είτε αυτά χρησιμοποιούν ανάμειξη, είτε όχι, διότι συνδέουν άμεσα την απόδοση της κάθε καλλιέργειας με μεταβλητές, που αφορούν κυρίως, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του νερού εφαρμογής. 2. Ένας αλγόριθμος 0-1 καθορισμού των κύκλων άρδευσης με ή χωρίς τη χρήση του νερού στράγγισης με περιβαλλοντικά κριτήρια, που αφορούν περιορισμούς, όπως, π.χ. να μην ξεπεράσει η αλατότητα του νερού εφαρμογής μια μέγιστη τιμή σε σχέση με την ανοχή της καλλιέργειας σ’αυτήν. Για την κάθε καλλιέργεια θεωρούνται διαφορετικά βάρη σημαντικότητας στην κάθε άρδευση, ανάλογα με τις ανάγκες της σε νερό και την ανάπτυξη του ριζικού της συστήματος, που, όπως έχει αποδειχθεί πειραματικά, συμβάλλει στην αύξηση της ανοχής του φυτού στην αλατότητα. Τα βάρη αυτά περιλαμβάνονται στη συνάρτηση σκοπού. Η μεγιστοποίηση αυτής, δηλαδή των επαναχρησιμοποιούμενων ποσοτήτων του νερού στράγγισης με βάση περιορισμούς, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, είναι ο πυρήνας της λειτουργίας του 0-1 αλγόριθμου. 3. Ένας αλγόριθμος οικονομικής βελτιστοποίησης συστήματος επαναχρησιμοποίησης του στραγγιστικού νερού με ανάμειξη, ο οποίος, συμπεριλαμβάνοντας τα κόστη κατασκευής και λειτουργίας ενός τέτοιου συστήματος, με μεταβλητές απόφασης τους συνολικούς όγκους του νερού άρδευσης και στράγγισης που μπορεί να χρησιμοποιηθούν ανάλογα με το είδος της καλλιέργειας, στοχεύει στη μεγιστοποίηση της καθαρής παρούσας αξίας (NPV), καταδεικνύοντας εάν συμφέρει ή όχι η επένδυση για ένα τέτοιο σύστημα. Σημειωτέον ότι και οι δύο αλγόριθμοι χρησιμοποιούν τις εξισώσεις απόδοσης CWSP των καλλιεργειών. Ως πεδίο εφαρμογής των παραπάνω επελέγη το παράκτιο αρδευτικό δίκτυο της αποξηρανθείσας λίμνης της Αγουλινίτσας στο Νομό Ηλείας, στη βορειοδυτική Πελοπόννησο. To αρδευτικό δίκτυο της περιοχής είναι καταιονισμού και τροφοδοτείται από τρία αντλιοστάσια εν σειρά: Α1, Α2, Α3, που αντλούν νερό από την κύρια αρδευτική διώρυγα, που ξεκινάει από τη θέση Φλόκα, όπου το φράγμα εκτροπής επί του Αλφειού ποταμού. Το στραγγιστικό δίκτυο είναι μόνο επιφανειακό, τάφρων 1ης, 2ης και 3ης τάξης. Τα στραγγίσματα οδηγούνται μέσω της κύριας στραγγιστικής τάφρου, περίπου παράλληλα με την ακτογραμμή, σε αντλιοστάσιο στράγγισης και εκβάλλουν στον Κυπαρισσιακό κόλπο. Το αρδευτικό δίκτυο χωρίζεται σε ισάριθμες με τα αντλιοστάσια ζώνες, εμβαδού 6333 στρεμμάτων η κάθε μία, επί συνόλου 19000 στρεμμάτων καθαρά αρδευόμενης επιφάνειας (net irrigated area). Βασικό κριτήριο για την επιλογή της περιοχής αυτής, αποτέλεσε το πρόβλημα της διάθεσης μεγάλων ποσοτήτων νερού στράγγισης στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, με συνεπακόλουθη την περιβαλλοντική επιβάρυνση ενός, ξεχωριστού φυσικού κάλλους και με μεγάλες δυνατότητες για τουριστική ανάπτυξη, τόπου (παρακείμενου στη γνωστή Λιμνοθάλασσα Καϊάφα). Η εν λόγω περιοχή παρουσιάζει ακόμη την ιδιαιτερότητα να βρίσκεται χαμηλότερα από τη στάθμη της θάλασσας, και με τον τρόπο αυτό, να αντιμετωπίζει ως επιπρόσθετα προβλήματα, τη διείσδυση αλμυρής σφήνας, καθώς και τον αβαθή υδροφόρο ορίζοντα. Διερευνήθηκε τελικά αν η μέθοδος της επαναχρησιμοποίησης του νερού στράγγισης θα μπορούσε να συμβάλει σε κάποιο βαθμό, στη μείωση του απορριπτόμενου όγκου του προς το φυσικό αποδέκτη. Η τωρινή απόρριψη του 100% του όγκου αυτού στο θαλάσσιο περιβάλλον, είναι όχι μόνο περιβαλλοντικά επιζήμια αλλά και οικονομικά, καθώς το υποβαθμισμένης ποιότητας νερό στράγγισης ανυψώνεται μηχανικά μέσω αντλιοστασίου. Δευτερευόντως, η επιλογή της περιοχής εφαρμογής στηρίχθηκε και στις δυνατότητες εξοικονόμησης νερού άρδευσης, ειδικά για την περίοδο υψηλής ζήτησης (Ιούλιος – Αύγουστος), όπου σχεδόν ολόκληρη η παροχή του ποταμού Αλφειού που τροφοδοτεί το αρδευτικό δίκτυο, εκτρέπεται για την άρδευση της ευρύτερης γεωργικής ζώνης της Αγουλινίτσας. Το πρώτο βήμα πριν από την εφαρμογή της προτεινόμενης μεθοδολογίας, ήταν η δημιουργία μιας βάσης δεδομένων για την επιλεγείσα περιοχή. Τα δεδομένα αυτά περιελάμβαναν ιστορικά στοιχεία της περιοχής, στοιχεία από παλαιότερες μελέτες του αρδευτικού και στραγγιστικού δικτύου της, καθώς και βροχομετρικά και μετεωρολογικά δεδομένα των σταθμών της Ε.Μ.Υ. και του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στον Πύργο Ηλείας. Ένα ακόμη αξιομνημόνευτο στοιχείο πρωτοτυπίας της διατριβής αυτής είναι η παραγωγή σημαντικού αριθμού πειραματικών αποτελεσμάτων με βάση δείγματα στραγγιστικού νερού από τάφρους αλλά και αρδευτικού νερού από την κύρια προσαγωγό διώρυγα, καθώς και εδάφους από διάφορα σημεία της περιοχής ενδιαφέροντος, τόσο κατά την προ- όσο και κατά τη μετα-αρδευτική περίοδο τoυ έτους 2010. Τα δείγματα αυτά αναλύθηκαν με τον υφιστάμενο εξοπλισμό του Εργαστηρίου Εγγειοβελτιωτικών Έργων και Διαχείρισης Υδατικών Πόρων της Σχολής Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του Ε.Μ.Π. Παράλληλα, έγινε ψηφιοποίηση του στραγγιστικού δικτύου της περιοχής σε περιβάλλον GIS και με τη βοήθεια του λογισμικού ArcGIS παρήχθησαν τοπογραφικοί και θεματικοί χάρτες. Στους χάρτες αυτούς εμφανίζονται με ακρίβεια οι θέσεις δειγματοληψίας, που προσδιορίστηκαν στο πεδίο με GPS. Εξήχθησαν, μέσω ειδικών εργαστηριακών συσκευών (δοχείων με δίσκους πίεσης και συνδυαστικού διαπερατομέτρου), οι υδροδυναμικές ιδιότητες εδαφικών δειγμάτων της περιοχής (καμπύλες εδαφικής υγρασίας και υδραυλικής αγωγιμότητας) για το κάθε εδαφικό δείγμα. Εξαιτίας της έντονης χωρικής μεταβλητότητας, ελήφθησαν οι μέσοι όροι των τιμών των παραμέτρων των καμπυλών των υδροδυναμικών χρακτηριστικών, που παραπέμπουν –κατά van Genuchten- σε έναν αντιπροσωπευτικό τύπο εδάφους, της κατηγορίας loam (πηλώδες). Με βάση τα αποτελέσματα της πειραματικής διαδικασίας και επεξεργασίας των δειγμάτων νερού και εδάφους (ποιοτικές αναλύσεις με πολυ-όργανο YSI Professional Plus και συσκευή ιοντικής χρωματογραφίας), δημιουργήθηκαν: α). Θεματικοί χάρτες αλατότητας του νερού στράγγισης της περιοχής (TDS) β). Θεματικοί χάρτες συγκέντρωσης νιτρικών στο νερό στράγγισης γ). Συγκέντρωσης ιόντων νατρίου δ). Υποπεριοχών της συνολικής καθαρά αρδευόμενης ζώνης των 19000 στρεμμάτων με ενδείξεις καταλληλότητας για χρήση ή μη του νερού στράγγισης στο νερό εφαρμογής ε). Θεματικοί χάρτες εδαφικής αλατότητας και συγκέντρωσης ιόντων χλωρίου και θεϊκών. Όλοι οι παραπάνω χάρτες είναι «δίδυμοι», δηλαδή αφορούν την κατάσταση νερού και εδάφους της περιοχής της Αγουλινίτσας, τόσο πριν, όσο και μετά την αρδευτική περίοδο (Μαϊου-Οκτωβρίου). Αξιοσημείωτες είναι οι εξής παρατηρήσεις: ι). Περισσότερο επιβαρυμένες από πλευράς αλατότητας και χλωριόντων, τόσο σε δείγματα νερού στράγγισης, όσο και εδάφους, είναι η βόρεια και η κεντρική ζώνη (περιοχές αντλιοστασίων Α1 και Α2, αντίστοιχα). Κάτι που φαίνεται επίσης και στους χάρτες με τις ενδείξεις καταλληλότητας ή μη, για χρήση του νερού στράγγισης για άρδευση. Επιπλέον, οι τύποι των αλάτων που ανιχνεύτηκαν στην περιοχή, προδίδουν τη διείσδυση αλμυρής σφήνας στα εδάφη, ειδικά κοντά στην ακτογραμμή, όπου η κύρια τάφρος. ιι). Κατά την μετα-αρδευτική περίοδο η κατάσταση στο νερό στράγγισης είναι καλύτερη από πλευράς αλατότητας και αλκαλικότητας, επειδή έγιναν εκπλύσεις από τις αρδεύσεις. Ωστόσο, από πλευράς νιτρορύπανσης η κατάσταση κατά την ίδια περίοδο, σε στραγγιστικό νερό και έδαφος, είναι χειρότερη λόγω της εκτεταμένης χρήσης λιπασμάτων στην περιοχή. ιιι). Η εδαφική αλατότητα στην επιφανειακή στρώση του εδάφους εμφανίζεται αυξημένη κατά τη μετα-αρδευτική περίοδο, κάτι που οφείλεται στην πρακτική της άρδευσης αυτή καθαυτή, έστω κι αν το αρδευτικό νερό που χρησιμοποιείται, αποδείχτηκε ότι πληροί τα κριτήρια ποιότητας, Η κατάσταση βελτιώνεται κατά την προ-αρδευτική περίοδο, λόγω της έκπλυσης από τις χειμερινές βροχοπτώσεις. Αξιοσημείωτο είναι ακόμη ότι με βάση τις μέσες τιμές S.A.R. στα εδαφικά δείγματα, η αλκαλικότητα είναι χαμηλή, όχι όμως και στο νερό στράγγισης, επειδή αυτό έχει προηγουμένως εκπλύνει το έδαφος. ιν). Σημαντικές είναι οι ποσότητες αγροχημικών που καταλήγουν ετησίως στη θάλασσα του Κυπαρισσιακού κόλπου. Περίπου 28 τόνοι νιτρικών και 4 φωσφορικών, που οφείλονται κυρίως στην εντατική χρήση λιπασμάτων στην περιοχή. Σε ό,τι αφορά την εγκατάσταση συστήματος επαναχρησιμοποίησης στραγγιστικού νερού (ανάμειξη με αρδευτικό, μεταφορά και διανομή στο δίκτυο), βασικό κριτήριο ήταν η ελαχιστοποίηση του αριθμού και του μεγέθους των αναγκαίων τεχνικών έργων, άρα και του κόστους αυτών, σε συνδυασμό με τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των υφιστάμενων, αρδευτικού και στραγγιστικού, δικτύων της περιοχής. Κατά σειρά, έγιναν τα παρακάτω: 1. Αξιοποιώντας όλα τα σχετικά διαθέσιμα στοιχεία (προσδιορισμένες πειραματικά υδροδυναμικές ιδιότητες εδάφους και αρχική εδαφική αλατότητα, στοιχεία καλλιεργειών και μετεωρολογικά), εξήχθησαν μέσω του SWAP, εξισώσεις απόδοσης CWSP για τις επικρατέστερες καλλιέργειες στην περιοχή (βαμβάκι, αραβόσιτο και μηδική). Οι εξισώσεις CWSP συνδέουν στο προκείμενο, τη συγκέντρωση αλάτων στο νερό εφαρμογής, εκφρασμένη ως ειδική ηλεκτρική αγωγιμότητας ECAW (dS/m) με τη σχετική απόδοση της κάθε καλλιέργειας RY. Επελέγη ως εξηρτημένη μεταβλητή η σχετική απόδοση RY διότι είναι αδιάστατη, πιο πρακτική για τη μεθοδολογία που προτείνεται και πιο εύκολα κατανοητή. 2. Από τη χρήση του αλγορίθμου 0-1 αποδείχτηκε ότι, μείγμα στραγγιστικού νερού (μέσης αλατότητας 5 και 7 dS/m ως σενάριο ένα και δύο, αντίστοιχα) με αρδευτικό (μέσης αλατότητας 0.5 dS/m) σε αναλογία ένα προς τρία, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλους τους κύκλους άρδευσης με ελάχιστη σχετική απόδοση 100%, μόνο για το βαμβάκι. Για τον αραβόσιτο και τη μηδική οι κύκλοι άρδευσης και με νερό στράγγισης, ειδικά των 7 dS/m περιορίζονται σε πολύ λίγους, για ελάχιστη σχετική απόδοση 100%. Αν το ελάχιστο όριο σχετικής απόδοσης πέσει στο 90%, με νερό στράγγισης των 5 dS/m στο νερό εφαρμογής, οι δύο αυτές καλλιέργειες μπορεί να αρδευθούν σε όλους τους κύκλους. Ωστόσο, με νερό στράγγισης των 7 dS/m στο νερό εφαρμογής, εκτός από το βαμβάκι, μόνο η μηδική μπορεί να αρδευθεί σε όλους τους κύκλους με ελάχιστη σχετική απόδοση 90%. Αντίθετα, ο αραβόσιτος από τον 9ο κύκλο και μετά, αποδεικνύοντας έτσι την ευεργετική επίδραση της ανάπτυξης του ριζικού συστήματος στην αύξηση της ανοχής στην αλατότητα, ακόμη και για μια πολύ ευαίσθητη σ’αυτήν καλλιέργεια, όπως ο αραβόσιτος. 3. Αποδείχτηκε από τα δεδομένα της περιοχής εφαρμογής (χάραξη στραγγιστικού δικτύου και μορφολογία), ότι η πλέον κατάλληλη αρδευτική ζώνη για να προκύψει ένα χαμηλού κόστους και υψηλής αποτελεσματικότητας σύστημα επαναχρησιμοποίησης του νερού στράγγισης, ήταν αυτή του αντλιοστασίου Α3. Επιπλέον, τα αποτελέσματα των εργαστηριακών ποιοτικών αναλύσεων, έδειξαν ότι ήταν η λιγότερο επιβαρυμένη με αγροχημικά, συγκρινόμενη ιδίως με την αρδευτική ζώνη του αντλιοστασίου Α1. 4. Οι μέγιστες ανάγκες σε νερό του βαμβακιού ανά εφαρμογή και ανά αρδευτική ζώνη, είναι περί τα 255000 m3. Για περιβαλλοντικούς λόγους αλλά και για λόγους ασφαλείας του υφιστάμενου εξοπλισμού του δικτύου καταιονισμού (π.χ. ακροφύσια εκτοξευτήρων και λοιπές σωληνώσεις), ο λόγος ανάμειξης του νερού στράγγισης με αρδευτικό καλής ποιότητας, συνιστάται –και με βάση τη διεθνή πρακτική- να μην είναι μεγαλύτερος από το 1/3 των συνολικών αναγκών της καλλιέργειας αυτής, δηλαδή στο προκείμενο, 85000 m3. Ως εκ τούτου, προτείνεται χωρητικότητα δεξαμενής αποθήκευσης στραγγιστικού νερού, ωφέλιμου όγκου 17000 κυβικών (5 ημέρες η διάρκεια εφαρμογής της άρδευσης x 17000= 85000 m3). Η δεξαμενή αυτή θα τροφοδοτείται από το νότιο κλάδο της κύριας στραγγιστικής τάφρου, που αποστραγγίζει τη ζώνη του αντλιοστασίου Α3, όπου θα εφαρμοστεί η επαναχρησιμοποίηση του νερού στράγγισης. Ο χρόνος γεμίσματος της δεξαμενής προσωρινής αποθήκευσης του νερού στράγγισης υπολογίστηκε σε λιγότερο από 24 ώρες με βάση –για λόγους ασφαλείας- την ελάχιστη ημερήσια παροχή του υφιστάμενου αντλιοστασίου στράγγισης της περιοχής, που είναι 20000 m3 ανά ημέρα από την κάθε μία από τις τρεις αρδευτικές ζώνες, επομένως και από αυτήν του αντλιοστασίου Α3. Από τη δεξαμενή αποθήκευσης του νερού στράγγισης θα γίνεται άντληση αυτού προς καταθλιπτικό αγωγό Φ500, συνολικού μήκους 1.27 χλμ, που θα καταλήγει στην κύρια αρδευτική διώρυγα ανάντη της γεωργικής ζώνης, σε σημείο κατάντη του αντλιοστασίου Α2. Η ισχύς του αντλητικού συγκροτήματος και η διάμετρος του αγωγού τροφοδοσίας επελέγησαν με κριτήριο την ημερήσια παροχή του νερού στράγγισης που χρειάζεται το δίκτυο στη διάρκεια των 18 ωρών λειτουργίας του καθημερινά (17000 m3 ανά ημέρα ή 944 m3/h). Το στραγγιστικό νερό, αναμειγνυόμενο στην κύρια αρδευτική διώρυγα με το καθαρό νερό του Αλφειού και υφιστάμενο σημαντική αραίωση στο ρου του προς το αντλιοστάσιο Α3 (απόσταση 2.0 km περίπου), θα τροφοδοτεί εντέλει το εν λόγω αντλιοστάσιο και κατά συνέπεια, το υφιστάμενο κατάντη αυτού δίκτυο καταιονισμού. 5. Ένα από τα πλεονεκτήματα της εφαρμογής του νερού στράγγισης σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, είναι ότι περιέχει φορτίο αγροχημικών και εξαιτίας αυτού, απαιτείται λιγότερη λίπανση εκεί που θα εφαρμοστεί. Οπότε, συνολικά μειώνεται το φορτίο αγροχημικών στην περιοχή εφαρμογής του. Ηδη, στους θεματικούς χάρτες συγκέντρωσης νιτρικών στο νερό στράγγισης που παρατίθενται, μεταξύ άλλων, στο Κεφ. 5 (πειραματικό μέρος) της παρούσας διατριβής, φαίνεται ότι το φορτίο νιτρικών στα σημεία δειγματοληψίας νερού στράγγισης για την αρδευόμενη ζώνη του αντλιοστασίου Α3, όπου προτείνεται και χρήση του στην άρδευση, είναι έως 5 mg/L, δηλαδή στη χαμηλότερη κλίμακα κατάταξης. 6. Εν κατακλείδι, το άμεσο περιβαλλοντικό όφελος από το προτεινόμενο σύστημα επαναχρησιμοποίησης με ανάμειξη του νερού στράγγισης στην περιοχή του δικτύου της Αγουλινίτσας, θα είναι 1.36∙106 m3 καθαρού νερού του Αλφειού, που θα συμβάλλουν στην προστασία του οικοσυστήματος κατάντη του φράγματος εκτροπής (θέση Φλόκα). Σημειωτέον, ότι η παροχή του ποταμού λιγοστεύει κατά τους θερινούς μήνες και ιδιαίτερα κατά το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου χρησιμοποιείται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου για άρδευση. Ισόποσο θα είναι και το όφελος για την περιβαλλοντική ανακούφιση του Κυπαρισσιακού κόλπου από τα αγροχημικά. Δηλαδή 1.36∙106 m3 λιγότερο νερό στράγγισης θα εκβάλλει σ’ αυτόν από την αρδευτική ζώνη του αντλιοστασίου Α3 (85.000 m3 ανά κύκλο επί 16 αρδεύσεις στη διάρκεια της αρδευτικής περιόδου). 7. Ενσωματώνοντας τα κόστη κατασκευής και λειτουργίας του προτεινόμενου συστήματος επαναχρησιμοποίησης του νερού στράγγισης στον αλγόριθμο οικονομικής βελτιστοποίησης, προέκυψε ότι η εν λόγω επένδυση, συνδυαζόμενη με την καλλιέργεια του βαμβακιού, εμφανίζει μεγαλύτερη καθαρή παρούσα αξία (ΝΡV) από την υφιστάμενη κατάσταση με άρδευση εξ ολοκλήρου με το νερό του Αλφειού. Συνδυαζόμενη η επένδυση του συστήματος επαναχρησιμοποίησης του νερού στράγγισης με τις άλλες καλλιέργειες (αραβόσιτο και μηδική), αποδείχτηκε επίσης ότι δεν συμφέρει (μικρότερη NPV από ό,τι αυτή της υφιστάμενης κατάστασης). Πρέπει να υπερ-τριπλασιαστεί η τιμή του αρδευτικού νερού, πράγμα απίθανο να συμβεί στο εγγύς μέλλον με βάση τα σημερινά δεδομένα, για να συμφέρει η επαναχρησιμοποίηση του νερού στράγγισης και για τις καλλιέργειες αυτές, με μειωμένες όμως αποδόσεις (95% για τη μηδική και 90% για τον αραβόσιτο). Επομένως, η προτεινόμενη λύση επαναχρησιμοποίησης του νερού στράγγισης στην αρδευτική ζώνη του αντλιοστασίου Α3, αποκλειστικά για την καλλιέργεια του βαμβακιού στη ζώνη αυτή, εκτός από το μεγάλο περιβαλλοντικό όφελος για την περιοχή εφαρμογής, όπως αναφέρθηκε προηγούμενα, είναι και άμεσα οικονομικά συμφέρουσα για τους παραγωγούς και χρήστες του αρδευτικού δικτύου.	el
heal.abstract	Increasing water demands worldwide pushed to find unconventional saving water solutions, on the main consumer, which is agriculture. A known water-saving technique for irrigation purposes is the reuse of drainage water. This method has been used for decades, mainly in arid or semi-arid areas, to meet seasonal shortages in irrigation water, but also for environmental protection, since the volume of drainage water containing agrochemicals is so reduced and the final recipient for it (lake , river or sea), is finally relieved. In Greece, the method of drainage water reuse for irrigation, nor has been investigated in depth, or has been used as a water-saving method, at least on an organized basis, although the water consumption in agriculture reaches 80% of the total and there is a serious deficit οf precious water resources in many greek regions. The present thesis therefore, aims to contribute through integrated and feasible proposals, on a better understanding of a complex problem, both environmentally and from a technical and economic point of view. It is structured in seven chapters. In the first three (introduction, quality of drainage water and soil water salinity simulation models), one can find an extensive literature review regarding the subject, this thesis deals with. The proposed algorithms for solving the problem, are presented in detail in Chapter 4. Chapter 5 (experimental part), contains a global description of the application area, with references to its irrigation and drainage networks, the prevailing crops, climate and soil conditions. Moreover, an elaborate presentation of the experimental procedure is included. Chapter 6 presents in detail the design of the proposed drainage water reuse system for irrigation. Finally, the essence of the original findings of this thesis is contained in the general conclusions of Chapter 7. Two types of drainage water reuse practice are distinguished in literature: natural and artificial reuse. Natural reuse is caused when drainage networks are intercepted by natural water streams and lakes, which supply irrigation water to downstream regions. Artificial reuse is man-made and can be divided further into two other forms, according to the extent of technical knowledge and management options of the selected system: Official and Unofficial reuse. Unofficial reuse is a self-sufficient practice that is held by individual farmers, who use drainage water for supplementing their irrigation water supply, without proper organizational background and expertise. On the other hand, in the official reuse systems, the appropriate infrastructure for the recycling of drainage water is carefully designed and implemented by the authorities, in combination with existing land reclamation works (irrigation-drainage networks). The most common official reuse systems are the following: 1. Reuse system through mixing drainage water with irrigation water of good quality and low salinity (dilution of drainage water). It can be applied to existing irrigation-drainage networks by collecting drainage water in special reservoirs for better management. 2. Reuse system without mixing drainage water with irrigation water. In this case, drainage water is used for irrigating crops with sequentially increasing tolerance to salinity. The effluents of drainage water are minimized and then, finally disposed to evaporation ponds. A variation in this case, is to use alternatively pure irrigation water and drainage water, depending on the crop growth stage. This system can be combined only with open channel irrigation networks. Either technique, apart from saving fresh irrigation water, can contribute to the disposal problem of drainage water in areas where it is excessive, causing the rise of the water table and therefore, ventilation and salinity problems in the rootzone. Moreover, the use of drainage water for irrigation, results in the reduction of its volume. This minimizes the environmental risk of disposing a significant amount of agro-chemicals in the downstream natural recipient. The difficulty in implementing drainage water for irrigation is its degraded quality, particularly its high salinity, derived from the leaching of the salts in the soil root zone. The complex processes associated with the accumulation and transport of salts in the water-soil-crop system, is assessed through steady-state or transient-state, physically-based models. The latter are significantly more efficient for simulating the physical processes, however a large amount of input data is required. What is to be found, should be focused on a practical methodology that will take into account both the environmental, and the technical-economic aspects for the implementation of the drainage water reuse method for irrigation, exploiting the existing expertise and installed equipment (e.g. irrigation and drainage networks), seeking thereby the lowest possible cost of construction and operation of an effective drainage water reuse system for the application area. The objective of this thesis is the creation of such a methodology, through the appropriate original theoretical tools, in combination with a sufficient base of experimental data, concerning both soil and water samples, collected in the study area and then, processed and analyzed in the laboratory. In particular, it is proposed: 1). Determination of Crop Water Salinity Production (CWSP) equations from an agro-hydrological, transient-state, physically-based model. Herein, these equations were derived with the use of simulation results from the internationally acclaimed, transient-state model, SWAP. The CWSP equations are the basis for the design and optimization of drainage water reuse systems for irrigation, whether they use mixing or not, because they directly link the production of every crop, mainly, with quality variables of the application water. 2). An algorithm 0-1, setting the irrigation cycles with or without the use of drainage water with environmental criteria, related to restrictions, such as, for example, not exceed a maximum value of the salinity of the water applied, relative to the tolerance of the crop. For each crop are considered different importance weights in each irrigation cycle, depending on its water needs and the growth of the root system, which, as has been demonstrated experimentally, helps to increase plant tolerance to salinity. The weights are included in the algorithm’s objective function. Maximizing this function, i.e. the reusable volumes of drainage water, based on constraints, as mentioned above, it is the core of the operation of the algorithm 0-1. 3). An economic optimization algorithm of drainage water reuse system by mixing with fresh water, which, including construction and operation costs of this system, with decision variables the total volumes of irrigation and drainage water that can be used, aims at maximizing the net present value (NPV), indicating whether the investment for such a system is profitable or not. The area of implementation of the above mentioned tools was the region of Agoulinitsa, an artificially drained lagoon in north-west Peloponnese (western Greece). It is a coastal area, lying mostly below sea level, located in the south of the outlet of Alpheus river. The irrigation network comprises three pumping stations in series: A1, A2, A3, which draw water from the main irrigation canal, coming from the diversion dam of Alpheus river, in the location Floka. The irrigation network is divided into as many zones as the pumping stations, covering 633 ha each, from a total of 1900 ha of the net irrigated area. The key criterion for the selection of this region, was the problem of disposal of large quantities of drainage water in the Gulf of Kyparissia, a site with natural beauty and great potential for tourism development (adjacent to the famous Lagoon Kaiaphas). The quantities of water drained from the agricultural land, contaminate the coastal environment of the Gulf with agro-chemicals, such as nutrients and pesticides. The current discharge into the marine environment is not only environmentally detrimental but also economically, as drainage water is lifted mechanically by a pumping station nearby the sea, located approximately in the middle of the area. Moreover, the selection of the site was based on the potential savings of irrigation water, especially for the dry season (July-August), where almost the entire supply of the river Alpheus, which feeds the irrigation network, is diverted for irrigation purposes. The conjunctive use of drainage and fresh water could be an effective method of confronting with the disposal problem and reducing also the risk of water deficit throughout the dry season. The first step, before applying the proposed methodology, was the creation of an environmental database for the chosen area. This was dictated from the lack of previous investigation and the need to produce up to date input data for the models used. These data include historical information of the region, data from previous studies of the irrigation and drainage networks, as well as rainfall and meteorological data of the nearest stations of Pyrgos city from the Hellenic National Meteorological Service and the National Observatory of Athens. Another memorable element of originality of this thesis is the production of a significant number of experimental results, using samples of water from drainage ditches and the main irrigation canal, as well as soil samples, from various points of interest in the area, both for the pre- and post-irrigation periods of the year 2010. These samples were analysed with the existing equipment of the Land Reclamation Works and Water Resources Management Laboratory of the School of Rural and Surveying Engineering of the N.T.U.A. In parallel, the area’s drainage network was digitized in GIS environment and using the ArcGIS software, topographic and thematic maps were produced. These maps show the precise sampling spots identified in the field with GPS. Regarding the soils of the region from various parts of the whole irrigation zone of Agoulinitsa, using special laboratory equipment (pressure plate extractors and combined permeameter), their hydrodynamic properties (i.e. soil water retention curve and hydraulic conductivity), were determined for each soil sample. Because of the strong spatial variability, average curves of the hydrodynamic characteristics were obtained, corresponding to a representative soil type of the area, which is, according to van Genuchten, a loamy soil. As far as the results from the experimental procedure and treatment of water and soil samples, concerning their quality parameters (determined by the portable multi-apparatus YSI Professional Plus and ion chromatography), the following was created: Thematic maps of drainage water salinity (TDS). Thematic maps of nitrate concentration in drainage water. Thematic maps of concentration of sodium in drainage water. Thematic maps of general suitability of drainage water for irrigation, covering the whole 1900 ha of the region, according to the most acclaimed guidelines. Thematic maps of soil salinity and concentration of chloride and sulfate ions in the soil. All the above mentioned maps are "twins", namely, the water and soil status of the region is shown, before and after the irrigation period (May-October). According to these maps, the following remarks can be made: 1. From the quality analysis of samples of drainage water and soil, it was shown that more burdened in terms of salinity and chlorides, are the north and the central zones (areas of A1 and A2 pumping stations, respectively). Something that is also obvious in maps with indications of suitability or not of drainage water for irrigation use. Furthermore, the types of salts detected in the region, showed sea intrusion, especially near the coastline, where the main ditch. 2. The situation of drainage water from the point of view of salinity and alkalinity is better in post-irrigation period. This can be explained from the leaching caused by the irrigations preceeded. Nevertheless, nitrate concentrations are higher in post-irrigation period both in water and soil, due to the use of fertilizers in the area. 3. Salinity in the surface layer of the soil appears increased in the post-irrigation period, which is due to the irrigation practice in itself, even if the irrigation water used, proved that it meets the quality criteria. The situation improved in the pre- irrigation period, because of leaching from winter rainfalls. It is noteworthy that the average S.A.R. values in soil samples, were low, but not in drainage water, because it has previously leached soil. iv). There are considerable quantities of agro-chemicals that flow annually into the Gulf of Kyparissia. About 28 tons of nitrate and 4 tons of phosphate, mainly due to the intensive use of fertilizers in the region. Regarding the proposed drainage water reuse system in the region of Agoulinitsa, the key design criterion was to minimize the number and size of the necessary technical works, and therefore, the cost of these, combined with maximum use of the existing infrastructure of the irrigation and drainage networks in the area. The following tasks were performed: 1. Taking advantage of all available, relevant data (determined experimentally soil hydrodynamic properties and initial soil salinity, crops’ and meteorological data), the CWSP equations for the prevailing crops in the region (cotton, maize and alfalfa), were exported via SWAP model. The CWSP equations connect the concentration of salts in the water applied for irrigation, expressed as specific electrical conductivity ECAW (dS/m), with the relative yield RY of each crop. The chosen dependent variable was RY because it is dimensionless, more practical for the methodology proposed and more easily understood. 2. From the algorithm 0-1 it was shown that, the application water mixture (average salinity of drainage water of 5 and 7 dS/m as scenario one and scenario two, respectively and average salinity of fresh water of 0.5 dS/m, at a mixing ratio of one to three), can be used in all irrigation cycles with minimum relative yield of 100%, only for cotton. On the contrary, for maize and alfalfa, irrigation cycles with drainage water in the mixture, especially of 7 dS/m, are limited to very few, for keeping a minimum relative yield of 100%. If the minimum relative yield threshold dropped to 90%, with drainage water of 5 dS/m in the application water, the two crops could be irrigated in all cycles. However, with drainage water of 7 dS/m in the application water, except cotton, only alfalfa can be irrigated in all cycles for a 90% relative yield. On the contrary, the maize, from the 9th cycle and after, demonstrating the beneficial effect of the development of the root system in increasing tolerance to salinity, even for a very salt sensitive crop, such as maize. 3. From the morphology and design of the local drainage network, it seems that the only area ensuring a low-cost and effective recycling system, is the one of the pumping station A3. Morever, from the water and soil samples quality analysis, it was apparent that this area was less burdened with agro-chemicals than those corresponding to the A1 and A2 pumping stations. 4. The total water needs for cotton, per application and per irrigation zone, are about 255000 m3. For environmental reasons and for the preservation of the existing network equipment (e.g. sprinklers, pipes and motors), the mixing ratio of drainage water to application water, is not permitted to be greater than 1/3 of the total water needs of this crop, i.e. 85000 m3. Therefore, the net capacity of the proposed storage reservoir for drainage water is proposed to be 17000 m3 (five days duration of application x 17000 = 85000 m3). The proposed reservoir will be fed by the southern branch of the main drainage ditch, which drains the area of the pumping station A3. The filling time of the reservoir was estimated in less than 24 hours based (for safety reasons) on the minimum daily flow, estimated from data concerning the existing pumping station for discharging drainage water into the sea, which was estimated as equal as 20000 m3 per day, per irrigation zone. From this reservoir, the collected drainage water will be pumped through a D500 PVC pipe, of a total length of 1.27 km, upstream in the main irrigation canal. The power of the pumping station and the diameter of the feeding line, were chosen according to the daily supply of drainage water required, during the 18 hours of the network’s daily operation (17000 m3 per day or 944 m3/h). The drainage water will be significantly diluted in the main irrigation canal after being mixed with fresh water from Alpheus river. Flowing at a distance of almost 2.0 km, it will end up to the pumping station A3 and applied for sprinkler irrigation. 5. One of the advantages of drainage water reuse, according to literature, is that, due to the increased load of agro-chemicals, less fertilisation to the agricultural land is required. Thus, on the whole, the agro-chemical load is expected to be decreased in the application area. Besides, from the nitrate concentration map produced from the treatment of drainage water samples (Chapter 5 - experimental part of this thesis), it appears that the nitrate load in the drainage water sampling points for the irrigated area of the pumping station A3, is up to 5 mg / L, i.e. the lowest ranking scale. 6. In conclusion, the tangible environmental benefit from the proposed drainage water recycling system in the network of Agoulinitsa, is the saving of 1.36 ∙ 106 m3 of clear water of the Alpheus river, which will help to protect the ecosystem downstream of the diversion dam. Note that the river flow almost diminishes during the summer months and especially, during July and August, because it is used entirely for irrigation. The environmental benefit of disposing less agro-chemicals in the Gulf of Kyparissia, is equivalent, since 1.36 ∙ 106 m3 less drainage water will be disposed (16 irrigation cycles x 85000 m3 ). 7. Incorporating construction and operation costs of the proposed drainage water reuse system in the economic optimization algorithm, it was proved that this investment, combined with the cultivation of cotton, shows greater net present value (NRV) than the current situation (irrigation entirely with the water of the Alpheus river). Combined the investment of the proposed reuse system with the other crops (maize and alfalfa), turned out to be not attractive (NPV smaller than that of the current situation). The price of irrigation water must be over three times the current, which is unlikely to happen in the near future, to be advantageous to use drainage water for maize and alfalfa with diminishing yields (95% for alfalfa and 90 % for maize). Therefore, the proposed drainage water reuse solution in the irrigation area of the pumping station A3, exclusively for the cultivation of cotton, except the big environmental benefit for the area of application, as mentioned above, it is directly economically advantageous for producers and users of the irrigation network.	en
heal.sponsor	Η εργασία χρηματοδοτήθηκε μέσω του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλιών Έρευνας του Ε.Μ.Π.	el
heal.advisorName	Γιακουμάκης, Σπύρος	el
heal.committeeMemberName	Γιακουμάκης, Σπύρος	el
heal.committeeMemberName	Τσακίρης, Γιώργος	el
heal.committeeMemberName	Καραντούνιας, Γιώργος	el
heal.committeeMemberName	Τσιχριντζής, Βασίλειος	el
heal.committeeMemberName	Μαντόγλου, Αριστοτέλης	el
heal.committeeMemberName	Μπαλτάς, Ευάγγελος	el
heal.committeeMemberName	Δέρκας, Νικόλαος	el
heal.academicPublisher	Σχολή Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	207
heal.fullTextAvailability	true