Τα μνημεία της πρώην Γιουγκοσλαβίας: τόποι μνήμης στο πέρασμα της λήθης

Παλόγου, Ελένη; Palogou, Eleni

dc.contributor.author	Παλόγου, Ελένη	el
dc.contributor.author	Palogou, Eleni	en
dc.date.accessioned	2016-07-28T08:57:34Z
dc.date.available	2016-07-28T08:57:34Z
dc.date.issued	2016-07-28
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/43307
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.1534
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Μνημεία	el
dc.subject	Γιουγκοσλαβία	el
dc.subject	Λήθη	el
dc.subject	Πολιτικές μνήμης	el
dc.subject	Memory	en
dc.subject	Yugoslavia	en
dc.subject	Memory policies	en
dc.subject	Memorial	en
dc.subject	Monuments	en
dc.subject	Συλλογική μνήμη	el
dc.title	Τα μνημεία της πρώην Γιουγκοσλαβίας: τόποι μνήμης στο πέρασμα της λήθης	el
dc.title	The monuments of former Yugoslavia: places of remembrance passing into oblivion	en
dc.type	Διάλεξη
heal.type	learningMaterial	el
heal.classification	Monuments--Yugoslavia (URL: http://id.loc.gov/authorities/subjects/sh2001006381)	en
heal.language	el	el
heal.access	campus	el
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2016-07-15
heal.abstract	Eνταγμένη στο ευρύτερο θεματικό πλαίσιο μελέτης που εστιάζει στη μνήμη (συλλογική- κοινωνική) και τη σχέση της με το χώρο, η διάλεξη αυτή πρόκειται να επικεντρωθεί στο μνημείο ως αποκρυσταλλωμένη μορφή αναπαράστασης της συλλογικής μνήμης στο χώρο. Περαιτέρω, με σκοπό να διερευνηθεί κατά πόσο τα μνημεία και συνεπώς η συλλογική μνήμη κατευθύνονται από την πολιτική και την εξουσία, εξετάζονται μνημεία της πρώην σοσιαλιστικής Γιουγκοσλαβίας. Η κατασκευή μνημείων αποτέλεσε κυρίαρχο μέρος των πολιτιστικών πολιτικών του κράτους και των πολιτικών μνήμης, ενώ συνέβαλε και στην δημιουργία της γιουγκοσλαβικής ταυτότητας. Η επιλογή του συγκεκριμένου παραδείγματος κρίθηκε ενδεδειγμένη καθώς οι μεταβαλλόμενες πολιτικές συνθήκες που πλαισίωσαν τη διαδρομή αυτών των τόπων «μνήμης» στο χρόνο, όπως και οι ραγδαίες αλλαγές στον γεωπολιτικό χώρο της Γιουγκοσλαβίας, συντέλεσαν στην εναλλαγή διαφόρων πολιτιστικών πρακτικών που είναι σήμερα αρκετά ευανάγνωστες και ευνοούν την εξαγωγή συμπερασμάτων. Τα μνημεία αυτά, που βρίσκονται διάσπαρτα σε όλες τις δημοκρατίες, που κάποτε συνιστούσαν την Γιουγκοσλαβία, έχουν σήμερα είτε καταστραφεί είτε εγκαταλειφτεί. Η πτώση του σοσιαλιστικού καθεστώτος και η απόρριψη του από τις ανεξάρτητες δημοκρατίες εκτονώθηκε και μέσω της καταδίκης της σοσιαλιστικής πολιτισμικής κληρονομιάς. Οι ογκώδεις κατασκευές από σκυρόδεμα, έργα διαφορετικών καλλιτεχνών φαίνονται τώρα να έχουν χάσει την συμβολική τους υπόσταση. Το πέρασμα από την μνήμη και την ανάδειξη, στην λήθη και την φθορά αποτελεί το έναυσμα για μια ακολουθία σκέψεων γύρω από τη σημασία των μνημείων για την κοινωνία και την ταύτιση τους με την εθνική ταυτότητα και τις επικρατούσες ιδεολογίες. Η μορφολογική τους ιδιαιτερότητα, που συγκεντρώνει στοιχεία αφαίρεσης και μοντερνισμού, σε συνδυασμό με το επιβλητικό τους μέγεθος και την πολλαπλή λειτουργία τους, κάνει γοητευτική τη μελέτη αυτών των μνημείων, τα οποία μοιάζουν να ταλαντεύονται μεταξύ γλυπτικής και αρχιτεκτονικής. Ωστόσο, το πλήθος των μνημείων εφιστά αναγκαστική τη διαδικασία διαλογής. Αφού καταγράφηκαν όσο το δυνατόν περισσότερα μνημεία, ακολούθησε η επιλογή των πιο αξιόλογων και εκείνων με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Τα μνημεία στα οποία θα εστιάσει η εργασία, βρίσκονται σε διαφορετικές δημοκρατίες και είναι έργα διάφορων καλλιτεχνών, έτσι ώστε η εικόνα που θα σχηματίσουμε να είναι όσο το δυνατόν πιο πλήρης. Για κάθε μνημείο που αναλύεται, γίνεται λόγος για τα αίτια που οδήγησαν στην ανέγερση του, για το σχεδιασμό, τις λειτουργίες , την πορεία διατήρησης του στο χρόνο και τη σημερινή του κατάσταση. Στο τέλος, γίνεται αναφορά στους τρόπους με τους οποίους διαχειρίστηκαν τα διάδοχα κράτη της πρώην Γιουγκοσλαβίας την σοσιαλιστική κληρονομιά και φυσικά τα μνημεία. Στόχος αυτής της εργασίας είναι να αναδείξει τις πολιτικές μνήμης και κατασκευής ταυτοτήτων, όπως αυτές εκδηλώνονται μέσω της δημιουργίας, της ανάδειξης ή της καταστροφής των μνημείων. Το μνημείο τελικά αποτελεί όργανο ελέγχου και καθοδήγησης της συλλογικής μνήμης; Και αν ναι, υπάρχει πιθανότητα να ανατραπεί αυτή η συνθήκη;	el
heal.abstract	Placed in a wider thematic study framework which focuses on memory (collective- social) in relation with space, this lecture will focus on the monument as a crystallized form of representation of collective memory space. Furthermore, in order to investigate whether the sites and therefore the collective memory that are driven by politics and power, monuments of the former socialist Yugoslavia are examined. The construction of monuments was the dominant part of the cultural policies of the state and political memory, and contributed to the creation of the Yugoslav identity. The choice of this example was deemed appropriate as the changing political circumstances that accompanied the path of these "memory" places in time, as rapid changes in the geopolitical Yugoslavia space, contributed to toggle various cultural practices that are currently quite legible and favor outcome of conclusions. These monuments are scattered around all the republics that once constituted Yugoslavia, are now either destroyed or abandoned. The fall of the socialist regime and the rejection from the independent republics defused through the condemnation of the socialist cultural heritage. The massive concrete structures, the work of different artists seem now to have lost their symbolic status. The passage from memory and promotion to decay has triggered a sequence of thoughts about the significance of monuments to society and their identification with the national identity and prevailing ideologies. Their morphological peculiarity, which gathers elements of abstraction and modernism, combined with their imposing size and their multiple functions, makes the study of these monuments fascinating, which seems to oscillate between sculpture and architecture. However, the number of monuments draws compulsory rate. Once recorded as many monuments possible, a selection of the most valuable and with the greatest interest followed. The monuments which this essay will focus on are in different republics and are based on work of various artists, in order to form a complete picture. For each monument analyzed, the causes that led to its construction , planning, operations, course of maintenance in time and its current state are referred. Finally, reference is made to how the successor states of former Yugoslavia handled the socialist heritage and natural monuments. The aim of this essay is to highlight the memory policies and construction of identities, as manifested through the creation, enhancement or destruction of monuments. The question that rises is whether the monument is a mean of control and guidance of collective memory? And if so, is it possible to reverse this condition?	en
heal.tableOfContents	06 Εισαγωγή// 08 Θεωρητικό πλαίσιο - Η κοινωνική διάσταση της μνήμης - Κοινωνική μνήμη και κοινωνική λήθη: η άρρηκτη σχέση τους με την εξουσία - Το μνημείο ως χωρικό εργαλείο διαχείρισης της μνήμης// 14 Οι πολιτικές μνήμης στη σοσιαλιστική Γιουγκοσλαβία: Η κατασκευή των αντιφασιστικών μνημείων- Μια σύντομη επισκόπηση// 20 Μνημεία// 24 JASENOVAC// 34 PETROVA GORA// 42 KOZARA// 48 TJENTISTE// 54 KOSMAJ// 56 POPINA// 60 KOLASIN// 64 KRUSEVO (MAKEDONIUM)// 70 DRAZGOSE// 76 Μερικά συμπεράσματα// 82 Πολιτικές μνήμης στις ανεξάρτητες Δημοκρατίες της πρώην Γιουγκοσλαβίας// 90 Συμπεράσματα// 92 Βιβλιογραφία	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Τομέας Πολεοδομίας και Χωροταξίας	el
heal.fullTextAvailability	true