Οργανική πόλη και καθολικό πνεύμα

Δήμα, Βασιλική (Λίνα); Dima, Vasiliki (Lina)

dc.contributor.author	Δήμα, Βασιλική (Λίνα)	el
dc.contributor.author	Dima, Vasiliki (Lina)	en
dc.date.accessioned	2017-03-13T09:57:11Z
dc.date.issued	2017-03-13
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/44595
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.2610
dc.description	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Διδακτορική Διατριβή. Τομέας Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού	el
dc.rights	Default License
dc.subject	Μοντέρνα αρχιτεκτονική	el
dc.subject	Αρχιτεκτονική εκπαίδευση	el
dc.subject	Πολεοδομία	el
dc.subject	Διεθνή Συνέδρια Νέας Αρχιτεκτονικής (CIAM)	el
dc.subject	Modern architecture	en
dc.subject	Architectural education	en
dc.subject	Urban planning	en
dc.subject	Congrès Internationaux d'Architecture Moderne (CIAM)	en
dc.subject	Ιωάννης Δεσποτόπουλος	el
dc.subject	Ioannis Despotopoulos (Jan Despo)	en
dc.title	Οργανική πόλη και καθολικό πνεύμα	el
dc.title.alternative	Organic city and universal spirit: teaching and work of Ioannis Despotopoulos	en
heal.type	doctoralThesis
heal.secondaryTitle	Διδασκαλία και έργο του Ιωάννη Δεσποτόπουλου	el
heal.classification	Αρχιτεκτονική	el
heal.classificationURI	http://data.seab.gr/concepts/ca04d85f54649c53d4d128d9961f9a287d7ed882
heal.dateAvailable	2018-03-12T22:00:00Z
heal.language	el
heal.access	embargo
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2015-12-17
heal.abstract	Η διδακτορική διατριβή επιχειρεί να αποκρυπτογραφήσει τη μοντερνιστική παράδοση της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, μελετώντας την περίπτωση του καθηγητή της Ιωάννη Δεσποτόπουλου. Ιχνηλατώντας τον Jan Despo – όπως είναι γνωστός εκτός Ελλάδας – στις χώρες από τις οποίες πέρασε, η έρευνα τεκμηριώνεται από μία πληθώρα μοναδικού αρχειακού υλικού από αρχεία της Ελλάδας, της Γερμανίας, της Ελβετίας και της Σουηδίας και αναλύει τις διαμορφωτικές δυνάμεις που επέδρασαν στη διανοητική πορεία του Δεσποτόπουλου. Η έρευνα της διατριβής έδειξε ότι ο ελληνικός τίτλος «Η Οργανική Πόλις» του 4ου CIAM του 1933 αποτέλεσε μια συνειδητή επιλογή απόδοσης του «Functional City», η οποία συνδέεται με το πνεύμα της εποχής του μεσοπολέμου, στις γερμανόφωνες προπάντων χώρες. Στη μελέτη της ‘οργανικής πόλης’ αναζητήθηκε το περιεχόμενο και το νόημα του οργανικού στην αρχιτεκτονική. Στη διατριβή αναλύεται ο τρόπος με τον οποίο συνδέεται συχνά ο εξπρεσιονισμός με το οργανικό στην αρχιτεκτονική, διαπιστώνοντας τη γενική ασάφεια και των δύο αυτών όρων στην αρχιτεκτονική ιστοριογραφία. Οι δύο αυτοί όροι (εξπρεσιονισμός-οργανικό) τοποθετούνται κυρίως στον αντίποδα του φονξιοναλισμού/λειτουργισμού ή του ρασιοναλισμού στην αρχιτεκτονική. Η αντιθετική αυτή θεώρηση αμφισβητείται στη διατριβή, αναδεικνύοντας τη σχέση του οργανικού με το λειτουργικό και το ορθολογικό, όχι πλέον ως στατικά αντίθετες έννοιες, αλλά ως συμπληρωματικές ή και εναλλάξιμες – όπως υποδεικνύει η επιλογή του όρου ‘οργανική πόλη’ ως απόδοση του ‘functional city’. Το καθολικό πνεύμα είναι για το Δεσποτόπουλο άλλη μία κεντρική έννοια, η οποία εμπεριέχει το στοιχείο της κοινότητας, που συγκροτείται από μία κοινή πίστη. Θεωρούσε ότι ζητούμενο για τον αρχιτέκτονα-πολεοδόμο είναι να εκφράσει τέτοιες καθολικές ιδέες, που διαπνέουν τις κοσμοθεωρητικές, όπως τις ονομάζει, εποχές. Το καθολικό αυτό πνεύμα εκφράζεται σε τρία επίπεδα. Το πρώτο έχει να κάνει με την αναφορά στο γενικό, έναντι του ειδικού. Ο Δεσποτόπουλος θεωρούσε βαρύνουσας σημασίας την αμφίδρομη σχέση ειδικού-γενικού. Τόνιζε ότι, ακόμα και όταν ασχολείται κανείς με το ειδικό, θα πρέπει να παρακολουθεί το ευρύτερο, καθολικό φαινόμενο, σε μία συνεχή διαλεκτική κίνηση από το ειδικό στο γενικό, αλλά και αντίστροφα. Το δεύτερο επίπεδο του καθολικού πνεύματος, που σχετίζεται και με το πρώτο, αφορά τη συνεργατική κοινότητα, στα πρότυπα των παραδοσιακών συντεχνιών και εργαστηρίων. Στα πλαίσια αυτού του καθολικού πνεύματος του εργαστηρίου έβλεπε ο Δεσποτόπουλος την ενότητα, τη συνένωση της προσωπικής εργασίας σε οργανικό σύνολο μέσα από ένα κοινό, καθολικό πνεύμα εργασίας. Το τρίτο, τελευταίο και γενικότερο επίπεδο καθολικού πνεύματος είναι αυτό που χαρακτηρίζει το λαό – κυρίως στις κοσμοθεωρητικές εποχές, αυτές δηλαδή που χαρακτηρίζονται από μία έντονη κοσμοθεωρητική πίστη. Ο Δεσποτόπουλος δεν αντιλαμβάνεται το “λαό” στο στενό εθνικό πλαίσιο, αλλά στο ευρύτερο πλαίσιο του νέου καθολικού – όπως το ονομάζει – πνεύματος, που καθιστά το λαό και τον πολιτισμό του διεθνή. Μέσα στο νέο αυτό καθολικό πνεύμα της εποχής, ο ρόλος του αρχιτέκτονα-πολεοδόμου αποτελεί βασικό ζητούμενο. Ο Δεσποτόπουλος απορρίπτει το αναγεννησιακό πρότυπο του αρχιτέκτονα-δημιουργού (εν είδει θεού), ως ατομιστικό φαινόμενο και κατάπτωση, αντιπροτείνοντας σε αυτό τον αρχιτέκτονα-ερμηνευτή, ο οποίος αποτελεί αναπόσπαστο, οργανικό μέλος της κοινωνίας.	el
heal.sponsor	H παρούσα έρευνα έχει συγχρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) – Ερευνητικό Χρηματοδοτούμενο Έργο: Ηράκλειτος ΙΙ. Επένδυση στην κοινωνία της γνώσης μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.	el
heal.advisorName	Τουρνικιώτης, Παναγιώτης	el
heal.advisorName	Tournikiotis, Panagiotis	en
heal.committeeMemberName	Γεωργιάδης, Σωκράτης	el
heal.committeeMemberName	Παπαλεξόπουλος, Δημήτρης	el
heal.committeeMemberName	Georgiadis, Sokratis	en
heal.committeeMemberName	Papalexopoulos, Dimitris	en
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	400
heal.fullTextAvailability	true