Μορφές Τέχνης στο Δημόσιο Χώρο: Εικαστικές Παρεμβάσεις στην πόλη της Αθήνας

Χελιώτη, Αδαμαντία

dc.contributor.author	Χελιώτη, Αδαμαντία	el
dc.date.accessioned	2017-03-22T08:45:09Z
dc.date.available	2017-03-22T08:45:09Z
dc.date.issued	2017-03-22
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/44696
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.5009
dc.description	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Μεταπτυχιακή εργασία. Διεπιστημονικό - Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) "Αρχιτεκτονική - Σχεδιασμός του Χώρου : Πολεοδομία - Χωροταξία (Κατ. Β')"	el
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Δημόσιες τέχνες	el
dc.subject	Δημόσιοι χώροι	el
dc.subject	Αθήνα	el
dc.subject	Μορφές τέχνης	el
dc.subject	Αστικοί υπαίθριοι χώροι	el
dc.subject	Urban open spaces	en
dc.subject	Public arts	en
dc.subject	Street Arts	en
dc.subject	Artistic interventions	en
dc.subject	Public spaces	en
dc.subject	Athens	en
dc.title	Μορφές Τέχνης στο Δημόσιο Χώρο: Εικαστικές Παρεμβάσεις στην πόλη της Αθήνας	el
heal.type	bachelorThesis
heal.classification	ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ/ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ	el
heal.classificationURI	http://data.seab.gr/concepts/9fcca7fcef3e36505aee860e03e90afbff998cd6
heal.language	el
heal.access	free
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2017-02-23
heal.abstract	Η τέχνη ως μέσο έκφρασης και εξωτερίκευσης συναισθημάτων και σκέψεων μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο στην αναβάθμιση των δημόσιων χώρων και των αστικών υπαίθριων χώρων στις σύγχρονες πόλεις, να προσδώσει ταυτότητα και χαρακτήρα. Το ερώτημα που γεννάται έγκειται στο πώς η τέχνη αλληλοεπιδρά με τους δημόσιους χώρους, την πόλη και κατ’ επέκταση τον άνθρωπο. Με τον όρο Δημόσια Τέχνη [public art] εννοούμε την τέχνη που εκτίθεται στον δημόσιο χώρο όχι ως μνημείο αλλά ως οργανικό στοιχείο της καθημερινότητας, ως μέσο αναβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος. Αποτελεί μία πολιτική πράξη, και αυτό γιατί, ενεργοποιεί το κοινό, προτείνοντας μια νέα μορφή επικοινωνίας και συμμετοχής, δηλαδή μία αυξημένη συλλογικότητα. Η δημόσια τέχνη είναι μία πολιτική δέσμευση ενάντια στην εξατομίκευση, την περιχαράκωση, τον κοινωνικό αποκλεισμό. Μας δίνει ισχυρά ερεθίσματα για να ανακαλύψουμε ξανά και να φανταστούμε την πόλη μας, άρα και τη ζωή μας. Στις μέρες μας, ο δημόσιος βίος και η δημόσια κίνηση [ατόμων και αγαθών] διαδραματίζονται ολοένα και λιγότερο στους δημόσιους χώρους. Η δημόσια ζωή σχολιάζεται περισσότερο στον ημερήσιο τύπο, στα μέσα μαζικής επικοινωνίας και δεν βιώνεται στους αστικούς υπαίθριους χώρους της πόλης [Camillo Sitte1]. Στην Ελλάδα το κοινωνικό περιβάλλον υποφέρει και υποφέρει κυρίως από την έλλειψη συμμετοχής και δημιουργικότητας. Μέσα στη πόλη μας είμαστε περαστικοί, θεατές, επιβάτες, θαμώνες, καταναλωτές, όμως δεν είμαστε ενεργοί πολίτες [Δασκαλόπουλος Δ., 2014]. Τα άτομα κυριαρχούνται από το αίσθημα του φόβου και της ανασφάλειας – εξαιτίας της πολυεπίπεδης κρίσης - και έτσι υποχωρούν και κλείνονται στα κτίρια. Το ίδιο συμβαίνει και με έργα τέχνης, τα οποία μετακομίζουν όλο και περισσότερο από τους δρόμους, τις πλατείες, τα πάρκα, στις αίθουσες τέχνης των μουσείων, και ομοίως εξαφανίζεται όλο και περισσότερο η καλλιτεχνική κίνηση εντός των δημοσίων χώρων. Η συνύπαρξη τέχνης και δημοσίου χώρου θα προσφέρει έναν «ανοιχτό διάλογο» μεταξύ του θεατή/πολίτη και της πόλης. Η αποτύπωση μιας αισθητικής πολυφωνίας που απηχεί τις μορφές και την περιπέτεια της σύγχρονης τέχνης σήμερα είναι αδιαπραγμάτευτη αρχή, σε σχέση και αντιδιαστολή με υπάρχουσες, αισθητικά μονότροπες παρεμβάσεις [π.χ. προτομές, αγάλματα]. Η τέχνη που είναι δημόσια προϋποθέτει συμμετοχή, έκδοση, προβολή και παρουσίαση θεατή, ενώ ταυτόχρονα έχει την ιδιότητα να αφαιρεί το στοιχείο του εκφοβισμού από τον θεατή. Έτσι αναπτύσσεται ο δημόσιος διάλογος – ως νέα μορφή επικοινωνίας - μεταξύ του έργου που βρίσκεται στον δημόσιο χώρο και του θεατή/περιηγητή. Σαν κίνηση, αποτελεί μία γεννήτρια σκέψεων και συναισθημάτων για το κοινό, ενεργοποιώντας τη σύνθεση, την ανάλυση ή και τη διάλυση, μέσω της ματιάς και του τρόπου δράσης κάθε καλλιτέχνη, που εφευρίσκει μέσα από την επέμβασή του στο δημόσιο χώρο και την παρεμβατική παρουσία του έργου του τέχνης μέσα στο αστικό περιβάλλον, μία ευκαιρία να σπάσει την δημόσια σιωπή και να προκαλέσει δημόσιο διάλογο, διαφωνίες και συζήτηση [Κενανίδου Μ., 2008]. Οι καλλιτεχνικές παρεμβάσεις σε χώρους με δημόσιο χαρακτήρα [πλατείες, πάρκα, πεζοδρόμια, κενές όψεις κτιρίων] έχουν σκοπό να οικειοποιηθούν τον θεσμοθετημένο δημόσιο χώρο της πόλης, να τον ανακτήσουν, μέσα από μία συζήτηση με τον πολίτη, να τον κατοικήσουν, είτε αυθαίρετα, είτε με κοινή συναίνεση ως δικό τους χώρο, ως χώρο των πολιτών, ως χώρο του «εμείς» και να εγγράψουν μορφές επικοινωνίας, δημιουργικότητας ή στην καλύτερη περίπτωση τέχνης στη βιωμένη καθημερινή εμπειρία [Χαρβαλιάς Γ., 20142]. Στη παρούσα εργασία, θα διερευνηθεί το ζήτημα της τέχνης και των εκφάνσεών της, κυρίως της «Τέχνης του Δρόμου», στον αστικό υπαίθριο χώρο [πάρκα, πλατείες, δημόσιοι χώροι, πεζοδρόμια]. Θα αναζητηθούν τα μέσα και οι τρόποι με τους οποίους η τέχνη και οι εικαστικές παρεμβάσεις, μπορούν να αποτελέσουν ένα εργαλείο αστικού σχεδιασμού και να συμβάλουν στην εικόνα και τη μορφή των αστικών υπαίθριων χώρων και των δημοσίων χώρων. Χωρική αναφορά θα αποτελέσει η πόλη της Αθήνας και το πολυσύνθετο αστικό της τοπίο, με έμφαση σε σημεία/περιοχές όπου υλοποιήθηκε το πρόγραμμα του ΥΠΕΚΑ «Αθήνα – Αττική 2014, Εικαστικές Παρεμβάσεις στον Δημόσιο Χώρο – Ζωγραφική επί των τυφλών όψεων των κτιρίων της Αθήνας»._ Λέξεις κλειδί ׀ αστικός υπαίθριος χώρος, τέχνη, δημόσια τέχνη, «Τέχνη του Δρόμου», εικαστικές παρεμβάσεις, δημόσιος χώρος, Αθήνα	el
heal.abstract	As a way of expression and externalization of feelings and thoughts, art can be a springboard to the upgrading of public spaces and urban open spaces in contemporary cities, to give identity and character. The question that arises is how art interacts with the public spaces, the city, and hence, humans. The definition of Public Art is the art exhibited in a public place not as a monument but as an organic part of everyday life, as a way of upgrading the urban environment. It is a political act, and this is because it activates the audience by proposing a new form of communication and participation, in other words, an increased collective. Public art is a political commitment against personalization, entrenchment, social exclusion. It gives us strong stimuli to rediscover and to imagine our city, and therefore our lives. Nowadays public life and public movement [of people and goods] unfold less and less in public places. Public life is more discussed in the press and media, and is not experienced in the urban outdoors [Camillo Sitte]. In Greece the social environment suffers, and suffers mainly from lack of participation and creativity. In our city we are bystanders, onlookers, passengers, customers, but we are not active citizens [Daskalopoulos D., 2014]. People are dominated by the feelings of fear and insecurity - because of the multilevel crisis - and thus recede and close themselves in buildings. The same happens with works of art, which more and more move from streets, squares, parks to art galleries in museums, and likewise, the artistic movement in public spaces increasingly disappears. The coexistence of art and public space will provide an "open dialogue" between the viewer / citizen and the city. The representation of an aesthetic pluralism that reflects the forms and the adventure of contemporary art today is indisputable principle in relation to, and opposed to existing, aestheticly singlemode interventions [eg busts, statues]. The public art implies participation, editing, viewing and presentation viewer, while it has the ability to remove the element of intimidation from the viewer. So the debate is growing - as a new form of communication - between the work in the public space and the viewer / traveller. As a movement, it is a generator of thoughts and feelings for the audience, triggering the synthesis, the analysis or even the dissolve through each artist’s gaze and course of action, who invents an opportunity to break the public silence and provoke public debate, controversy and discussion, through their intervention in public space and the intrusive presence of their work of art within the urban context. [Kenanidou M., 2008]. Artistic interventions in public places [squares, parks, sidewalks, vacant building facades] intend to appropriate the statutory public space of the city, to recover it, through a discussion with the public, to inhabit it, either arbitrarily or by common consent as their own space, as civil space, as a space of "us" and to register forms of communication, creativity or at best art in the everyday lived experience [Harvalias G., 20142]. In this paper we address the matter of art and its manifestations, mainly the "Street Art", the urban outdoor space [parks, squares, public spaces, sidewalks]. The means and the ways in which art and artistic interventions can become an urban planning tool and contribute to the image and the morphology of urban open spaces and public spaces will be sought. The spatial reference will be the city of Athens and its complex urban landscape, with emphasis on points / areas where the program of the Ministry of Environment, Energy and Climate Change ‘Athens - Attica 2014 project, Visual Interventions in Public Space - Painting on Athens blind facades’ was implemented.	en
heal.advisorName	Βαΐου, Κωνσταντίνα	el
heal.committeeMemberName	Θεοδωρά, Παναγιώτα	el
heal.committeeMemberName	Παγώνης, Αθανάσιος	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	123
heal.fullTextAvailability	true