Συγκριτική κατάταξη προστατευτέων αντικειμένων και περιοχών, για υποστήριξη της διοίκησης στη λήψη αποφάσεων, με τη χρήση γεωπληροφορικής.

Δαλάκα, Αναστασία; Dalaka, Anastasia

dc.contributor.author	Δαλάκα, Αναστασία	el
dc.contributor.author	Dalaka, Anastasia	en
dc.date.accessioned	2017-09-04T07:40:16Z
dc.date.available	2017-09-04T07:40:16Z
dc.date.issued	2017-09-04
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/45479
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.6550
dc.description	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο--Μεταπτυχιακή Εργασία. Διεπιστημονικό-Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) “Γεωπληροφορική”	el
dc.rights	Default License
dc.subject	Γεωπληροφορική	el
dc.subject	Προστατευόμενες περιοχές	el
dc.subject	Λήψη αποφάσεων	el
dc.subject	Περιβάλλον	el
dc.subject	Natura	en
dc.subject	Environment	en
dc.subject	Geoinformatics	en
dc.title	Συγκριτική κατάταξη προστατευτέων αντικειμένων και περιοχών, για υποστήριξη της διοίκησης στη λήψη αποφάσεων, με τη χρήση γεωπληροφορικής.	el
heal.type	masterThesis
heal.classification	ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ	el
heal.classificationURI	http://data.seab.gr/concepts/0470dde7ed974578bbc4961549816f7b254efcb2
heal.language	el
heal.access	free
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2017-02-24
heal.abstract	Βασικό εργαλείο για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια ο θεσμός των προστατευόμενων περιοχών. Πέραν αυτών, έχει θεσμοθετηθεί και η προστασία των ειδών και των τύπων οικοτόπων, μέσα από σχετικές Οδηγίες της ΕΕ (Οδηγίες 92/43/ΕΟΚ για είδη και οικοτόπους και 2009/147/ΕΚ για τα πουλιά). Για τη διατήρηση και προστασία οικοτόπων, αυτοφυών ειδών χλωρίδας και άγριων ειδών πανίδας δημιουργήθηκε το ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Νatura 2000, που εκτείνεται σε όλες της χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του δικτύου Natura και των Οδηγιών για την προστασία ειδών και οικοτόπων, κάθε κράτος μέλος της ΕΕ έχει υποχρέωση να διατηρεί ικανοποιητική την κατάσταση διατήρησης των προστατευτέων αντικειμένων της. Στο πλαίσιο αυτό, εκτός των έργων που πρέπει να υλοποιούνται ή τους περιορισμούς που πρέπει να θέτονται ώστε να αποφεύγεται τυχόν βλάβη ή υποβάθμιση, επιβάλλεται να γίνεται και μία παρακολούθηση της κατάστασης διατήρησής των προστατευτέων αντικειμένων. Η παρακολούθηση γίνεται από επιστήμονες που γνωρίζουν τη βιολογία των ειδών και τον τρόπο αξιολόγησης της κατάστασης διατήρησής τους. Ωστόσο, υπάρχει ένα χάσμα μεταξύ των επιστημονικών δεδομένων και της πληροφορίας που χρειάζεται να έχει στα χέρια της η διοίκηση, προκειμένου να καταλήξει στη λήψη αποφάσεων και μέτρων προστασίας. Στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας επιδιώκεται να δημιουργηθεί ένα εργαλείο που να γεφυρώνει αυτό το χάσμα και να οδηγεί από τη συλλογή επιστημονικών δεδομένων καταγραφής της υφιστάμενης κατάστασης των προστατευτέων αντικειμένων, στην παραγωγή πληροφορίας, χρήσιμης για τη διοίκηση και αξιοποιήσιμης από αυτή. Για την προσέγγιση του στόχου, χρησιμοποιήθηκαν τα αποτελέσματα δύο επιστημονικών έργων του υπουργείου Περιβάλλοντος: • του έργου «Εποπτεία και Αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης ειδών και τύπων οικοτόπων κοινοτικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα» που υλοποίησε το ΤΒΠΠ και • του έργου «Οριοθέτηση χερσαίων περιοχών δικτύου ΝΑΤURA - επικαιροποίηση περιγραφή και οριοθέτηση των χερσαίων τύπων οικοτόπων σε τόπους κοινοτικής σημασίας» που υλοποίησε η ΕΚΧΑ Α.Ε. Με τα δεδομένα των δύο έργων και με τη χρήση πρόσθετων στοιχείων από τους καταλόγους των προστατευόμενων ειδών, έγινε αρχικά μία αξιολόγηση της «οικολογικής αξίας» (βαθμολόγηση) των ειδών και των τύπων οικοτόπων. Στη βαθμολόγηση αυτή ως κριτήρια κατάταξης λήφθηκαν υπόψη, μεταξύ άλλων: • η προτεραιότητα που δίνουν οι Οδηγίες, • ο ενδημισμός, • το εύρος εξάπλωσης και • ο βαθμός του κινδύνου που αντιμετωπίζουν τα είδη και οι οικότοποι (κρισίμως κινδυνεύοντα, κινδυνεύοντα και τρωτά). Κατόπιν, με βάση την κατάταξη των ειδών έγινε μία αξιολόγηση και της “οικολογικής αξίας” των τόπων κοινοτικού ενδιαφέροντος (περιοχές Natura) που φιλοξενούν τα είδη και τους τύπους οικοτόπων των δύο Οδηγιών, λαμβάνοντας υπόψη και τον βαθμό διατήρησής τους σε κάθε τόπο (μέσω της σημαντικότητας του τόπου). Ένα χρήσιμο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η «οικολογική αξία» των περιοχών αυτών (η βαθμολογία που παίρνουν με την παρούσα μέθοδο) σχετίζεται απόλυτα με τον αριθμό των προστατευτέων αντικειμένων τους (στατιστικώς σημαντική η ευθέως ανάλογη σχέση του αριθμού ειδών και τύπων οικοτόπων με τη βαθμολογία των περιοχών). Η βαθμολογία των τύπων οικοτόπων ενσωματώθηκε στην αναλυτική χαρτογράφηση των οικοτόπων (προϊόν του σχετικού έργου της ΕΚΧΑ που προαναφέρθηκε) και υπάρχει πλέον η δυνατότητα απεικόνισης στον χώρο, όχι μόνο των ορίων κάθε οικοτόπου, αλλά και της «οικολογικής αξίας» του. Έτσι μπορούν να παραχθούν χάρτες επισήμανσης περιοχών και θέσεων «υψηλής οικολογικής αξίας» οι οποίες ενδιαφέρουν ιδιαιτέρως τη διοίκηση. Με την παρούσα εργασία δίνονται κάποια χρήσιμα αποτελέσματα εφαρμογής του εργαλείου, αλλά κυρίως παρουσιάζεται η λογική και το σκεπτικό της προσέγγισης. Για να καταλήξουμε στη δημιουργία ενός αξιόπιστου εργαλείου εφαρμογής, χρειάζεται πρώτα να συγκεντρωθούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία που ακόμα είναι διάσπαρτα ή δεν δίνονται ορθώς (πλήρεις επίσημοι κατάλογοι με όλα τα γνωρίσματα των ειδών και των τύπων οικοτόπων που απαιτούνται για την αξιολόγησή τους). Στη συνέχεια, χρειάζεται να γίνει βελτίωση του εργαλείου, σε σημεία όπως η επιλογή των κριτηρίων, η βαρύτητα κάθε κριτηρίου, η αξιοποίηση της πληροφορίας που δίνουν τα κρίσιμα ενδιαιτήματα για τα πουλιά κ.λπ. Εν κατακλείδι, με τον εμπλουτισμό των βάσεων δεδομένων με πρωτογενή στοιχεία από εργασίες πεδίου (στο οποίο υστερεί γενικώς η χώρα μας) και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει η τεχνολογία σήμερα (π.χ. ανάπτυξη των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών), μπορούν να παραχθούν εργαλεία «μετάφρασης» της επιστημονικής πληροφορίας, ώστε αυτή να γίνεται αντιληπτή και αξιοποιήσιμη από τη διοίκηση.	el
heal.advisorName	Κάβουρας, Μαρίνος	el
heal.committeeMemberName	Νάκος, Βύρωνας	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	79 σ.	el
heal.fullTextAvailability	true