Η μνήμη στο χώρο πέρα από το μνημείο

Πανόπουλος, Θεόδωρος; Παπαγγελοπούλου, Μαριάνθη; Τζουνίδου, Ζωή; Panopoulos, Theodore; Papangelopoulou, Marianthi; Tzounidou, Zoe

dc.contributor.author	Πανόπουλος, Θεόδωρος	el
dc.contributor.author	Παπαγγελοπούλου, Μαριάνθη	el
dc.contributor.author	Τζουνίδου, Ζωή	el
dc.contributor.author	Panopoulos, Theodore	en
dc.contributor.author	Papangelopoulou, Marianthi	en
dc.contributor.author	Tzounidou, Zoe	en
dc.date.accessioned	2017-11-08T14:23:04Z
dc.date.available	2017-11-08T14:23:04Z
dc.date.issued	2017-11-08
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/45887
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.2114
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Μνημεία	el
dc.subject	Μνήμη	el
dc.subject	Χώρος	el
dc.subject	Χρόνος	el
dc.subject	Τόπος	el
dc.subject	Αναμνήσεις	el
dc.subject	Αρχιτεκτονική	el
dc.subject	Έξη	el
dc.subject	Σωματικότητα	el
dc.subject	Memory	en
dc.subject	Monuments	en
dc.subject	Architecture	en
dc.subject	Space	en
dc.subject	Time	en
dc.subject	Habbits	en
dc.subject	Place	en
dc.subject	Corporality	el
dc.title	Η μνήμη στο χώρο πέρα από το μνημείο	el
dc.title	Memory in space beyond the monument	en
dc.type	Διάλεξη
heal.type	learningMaterial	el
heal.classification	Memory (Philosophy) (URL: http://id.loc.gov/authorities/subjects/sh87003875)	en
heal.language	el	el
heal.access	campus	el
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2017-10-18
heal.abstract	Σε αυτό το κείμενο, προσεγγίζουμε την σχέση της μνήμης και του χώρου, σε συνάρτηση με την κατοίκηση και το βίωμα. Αρχικά, η έννοια της μνήμης, εξετάζεται ως προς τον μηχανισμό της, τα υποκείμενά της και τους τρόπους ανάκλησής της. Η μνήμη συνιστά για τα υποκείμενά της, αναπόσπαστο εργαλείο του σχηματισμού ταυτότητας και της αυτο-εικόνας. Τόσο για το άτομο, όσο και για την συλλογική οντότητα, το παρελθόν και η μνήμη κατασκευάζεται ώστε να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του παρόντος, αλλά και να δομήσει το όραμα για το μέλλον. Σε αυτή τη διαδικασία επεξεργασίας της μνήμης, η ιστορία, δεν μπορεί να συλλάβει μία «καθολική μνήμη», παρά μόνο να σφυγμομετρήσει την ύπαρξη και τα ενεργήματα των επιμέρους συλλογικών μνημών. Στην συνεχεία, γίνεται λόγος για το μνημείο, ως ένα κατασκεύασμα συμβολοποιημένης παγίωσης της μνήμης στο χώρο και το χρόνο. Το ενέργημα της ανέγερσης μνημείων, υποδηλώνει την επιδίωξη του ανθρώπου, να υπερβεί την φθοροποιό δύναμη του χρόνου και την θνητότητά του (εμπρόθετο μνημείο). Αργότερα το μνημείο πέρα από συμβολική παραλαμβάνει και ιστορική αξία ως τεκμήριο μίας παρελθούσας εποχής (μη εμπρόθετο μνημείο). Το μνημείο, είτε εμπρόθετο είτε μη εμπρόθετο (intentional and unintentional), δεν διατηρεί μία εσαεί σταθερή αξία. Όπως η μνήμη είναι ρευστή και ανοιχτή σε επανεγγραφές, έτσι και αξία που αποδίδεται στο μνημείο βρίσκεται σε διαρκή επαναπροσδιορισμό. Τόσο οι ανάγκες της κάθε εποχής, όσο και τις προθέσεις του υποκειμένου που το κληρονομεί καταδεικνύουν κάθε φορά τον τρόπο που αντιμετωπίζεται το μνημείο. Πέρα από το μνημείο, η μνήμη αποθηκεύεται στον χώρο μέσω των δυναμικών που αναπτύσσει η ενεργή κατοίκηση. Ενώ το μνημείο επιδιώκει τη σταθεροποίηση του χρόνου στο χώρο, οι αυτοσχέδιοι χώροι της βιωμένης εμπειρίας, διά του θανάτου και της αναγέννησης, της μνήμης και της λήθης, είναι πεδία ανοιχτά σε επεξεργασία και επανεγγραφές της μνήμης. Ουσιαστικά, η δημιουργία και η διαιώνιση της μνήμης, είναι μια παράλληλη διαδικασία παραγωγής χώρου, η οποία υπόκειται σε συγκεκριμένες, υποκειμενικές μεθόδους, όπου το σώμα και η υποκειμενική ματιά, είναι αδιαίρετη ενότητα. Με την παραδοχή λοιπόν, πως η απόδοση μνήμης στο χώρο, συνεκτείνεται με την ύπαρξη και κίνηση των ανθρώπων, οι πρακτικές κατοίκησης που εφαρμόζει ιδρύουν και γίνονται εργαλείο επεξεργασίας χώρων μνήμης, οι οποίοι επιβιώνουν, αναδύονται, μεταβάλλονται. Η αληθινή αναγέννηση της μνήμης, μέσα από αυτούς τους κύκλους παραμερίζεται, όταν η βιωμένη εμπειρία του χώρου τείνει να σταθεροποιηθεί, σε μία παγωμένη στο χρόνο εικόνα. Αν και τέτοιοι τόποι προκύπτουν, με διαφορετικά κάθε φορά κίνητρα, (π.χ. προστασία από τη φθορά, διατήρηση), συμπεραίνουμε ότι η αποστασιοποίηση από τη ροή του χρόνου, απομειώνει το χώρο της κατοίκησης σε αναπαράσταση αποκλείοντας κάθε δυνατότητα επανεγγραφής της μνήμης, μετατρέποντας εν τέλει το χώρο σε εικόνα προς ηδονοβλεπτική κατανάλωση.	el
heal.abstract	The text attempts to approach the relation of memory and space, in conjunction with habitation and experience. The concept of memory is initially examined in terms of the mechanism that underlies it, the subjects that experience it and the ways to recall it. For the subject, memory is an integral tool of identity formation and self-image construction. For both individual and collective entities, past and memory are constructed to serve the needs of the present, but also to build a vision for the future. In this course of processing memory, history fails to capture any kind of "universal memory" and can only trace the existence and the course of individual collective memories. Following, we refer to the monument as a construct of symbolic consolidation of memory in space and time. The practice of erecting monuments suggests the pursuit of man to overcome the devastating power of time and mortality (intentional). Τhe monument does not only acquire symbolic, but also historical value as a token of a past era (unintentional). Either way, monuments do not and cannot convey a fixed value over the course of time. Memory is fluid and open to re-writings and so is the value attributed to the monument; shifting and under constant redefinition. The different needs of each time and the intentions of the subject who inherited the monument establish the way it is treated and perceived. Besides monuments, memory is inscribed in space through the dynamics of active habitation. While the aim of the monument is to stabilize time in space, the improvised spaces of lived experience are open to the processing and re-writing of memory through death and regeneration, through memory and oblivion. Essentially, the creation and perpetuation of memory moves along the production of space, which is susceptible to specific, subjective methods, where the body and the subjective look are considered one. Therefore, if we were to assume that transcribing memory in space comes as a natural progression of the existence and the movement of people, the practices of habitation that arise through human activity give rise to spaces of memory that survive, emerge and change, and provide a tool to process such spaces. The true regeneration of memory through these processes is pushed aside when the lived experience of space is stabilized and crystallized in a site frozen in time. Although such sites arise due to different motivations each time (e.g. protection from wear, conservation), we conclude that distancing the space of habitation from the flow of time reduces it to mere representation. This practice excludes any rewriting of memory, eventually transforming space to an image for our own voyeuristic consumption.	en
heal.tableOfContents	ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ 1.1Ο μηχανισμός της μνήμης και της αντίδρασης 1.2 Τι είναι μνήμη; Ποιος θυμάται; Πως θυμάται: 1.3Από την Ατομική στη Συλλογική Μνήμη 2. Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ 2.1 Ανακατασκευές του παρελθόντος – σχηματισμός ταυτότητας 2.2 Η μνήμη δεν είναι καθολική (Συλλογική μνήμη και ιστορική μνήμη) 3. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ 3.1 Ορισμοί 3.2 Εμπρόθετα μνημεία 3.3 Μη εμπρόθετα μνημεία 3.4 Το μνημείο ως δέκτης επανεγγραφών 4. ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ 4.1 Από τους τόπους στο βιωμένο χώρο μνήμης 4.2 Ο βιωμένος χώρος 4.3 Χωροχρόνος και μνήμη 4.4 Σώμα, υποκείμενο και μνήμη 5. ΜΝΗΜΗ ΣΕ ΣΥΝΔΕΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΟΙΚΗΣΗ 5.1 Από τους μνημειακούς χώρους στους καθημερινούς 5.2 Χρόνος ζωντανός, Χρόνος στιγμιότυπο 5.3 Πρώτη Δέσμη: Η κατοικημένη μνήμη-Το κατοικημένο «μνημείο» 5.3.1 Ο κύκλος της ζωής 5.3.2 Η συνέχεια στην παραγωγή χώρων μνήμης 5.3.3 Η εξ’ αρχής παραγωγή χώρων μνήμης 5.3.4 Η ασυνέχεια-τομή στην παραγωγή χώρων μνήμης 5.4 Δεύτερη Δέσμη: Ταριχευμένη μνήμη	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Τομέας Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού	el
heal.fullTextAvailability	true