Μία αισθητική προσέγγιση των μεταπολεμικών κατοικιών της Αθήνας μέσα από τη θεωρία της Σχολής της Φρανκφούρτης

Μουντανέα, Κυριακή; Mountanea Kyriaki

dc.contributor.author	Μουντανέα, Κυριακή	el
dc.contributor.author	Mountanea Kyriaki	en
dc.date.accessioned	2019-09-16T07:09:22Z
dc.date.available	2019-09-16T07:09:22Z
dc.date.issued	2019-09-16
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/49237
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.9418
dc.description	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Μεταπτυχιακή εργασία. Διεπιστημονικό - Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) "Αρχιτεκτονική - Σχεδιασμός του Χώρου : Πολεοδομία - Χωροταξία (Κατ. Β')"	el
dc.rights	Default License
dc.subject	Σχολή της Φρανκφούρτης	el
dc.subject	Κριτική Θεωρία	el
dc.subject	Αισθητική	el
dc.subject	Μεταπολεμική Αθήνα	el
dc.subject	Μεταπολεμικές κατοικίες	el
dc.title	Μία αισθητική προσέγγιση των μεταπολεμικών κατοικιών της Αθήνας μέσα από τη θεωρία της Σχολής της Φρανκφούρτης	el
dc.title	An aesthetic assessment of Athens postwar housing through the Frankfurt School	en
heal.type	masterThesis	el
heal.classification	Πολεοδομία	el
heal.classification	Αρχιτεκτονική	el
heal.language	el	el
heal.access	free	el
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2019-04-17
heal.abstract	Στο σύνθετο πλαίσιο μεταβολών της μεταπολεμικής Αθήνας (1945-1960), εντάσσεται και η αλλαγή της αρχιτεκτονικής της κατοικίας. Η έντονη οικοδομική δραστηριότητα που συνόδευσε την αύξηση του πληθυσμού έχει μελετηθεί σε σχέση με το κοινωνικό και οικονομικό της πλαίσιο. Η αισθητική προσέγγιση έχει δώσει έμφαση στην επίσημη αρχιτεκτονική της αστικής πολυκατοικίας και της προαστιακής βίλας, κρίνοντας υποδεέστερη την εργολαβική αρχιτεκτονική και σχεδόν αδιαφορώντας για τις άλλες μορφολογικές εκφράσεις (λαϊκά σπίτια, αυθαίρετα). Η εργασία παραθέτει, παράλληλα στις φορμαλιστικές προσεγγίσεις, την αξιολόγηση των πρώτων μεταπολεμικών κατοικιών –στο σύνολό τους- με άξονα τον κοινωνικό σκοπό της αρχιτεκτονικής αισθητικής. Η Σχολή της Φρανκφούρτης, εκπροσωπούμενη εδώ κυρίως από τους Horkheimer, Adorno και Marcuse, αποτελεί το κατάλληλο φιλοσοφικό υπόβαθρο για τον αισθητικό προβληματισμό εντός του μεταπολεμικού εκσυγχρονιστικού πλαισίου τυποποίησης και μαζικής παραγωγής. Μέσα από την Κριτική Θεωρία που ανέπτυξαν για το ρόλο της τέχνης στην κοινωνία, εστίασαν στον κίνδυνο υποταγής των υποκειμένων στην κοινωνία της αφθονίας, τη φονξιοναλιστική αντικειμενικότητα και τη μαζική κουλτούρα. Με έρεισμα την αισθητική φιλοσοφία αυτού του κύκλου στοχαστών, κριτήριο της αξιολόγησης γίνεται η κοινωνική χρησιμότητα των έργων και εργαλεία εντοπισμού της η λειτουργία τους για το (κοινωνικό, συλλογικό) υποκείμενο, οι ιστορικές εγγραφές των υλικών και της παραγωγής στα κτήρια και η σχέση της χρηστικής με την ανταλλακτική τους αξία. Στις επτά κτηριακές μορφές κατοικίας που εντοπίστηκαν στην περίοδο μελέτης (αστική πολυκατοικία, εργολαβική πολυκατοικία, μονοκατοικίες στα προάστια, λαϊκές κατοικίες, αυθαίρετα, σπίτια της Πρόνοιας, κατοικίες του Ο.Ε.Κ.) εφαρμόστηκαν τα τρία κριτήρια κοινωνικής χρησιμότητας, στο συγκεκριμένο χωρικό και χρονικό πλαίσιο. Η συμπερασματική ερμηνεία της ωραιότητας, αλλά και της απουσίας της, συνοψίζει τον κοινωνικό σκοπό που μετατρέπει το περιεχόμενο σε μορφή, στη διεκδίκηση μιας θέσης στο κοινωνικό οικοδόμημα της εποχής. Ο προβληματισμός για έναν διαφορετικό προσδιορισμό της αισθητικής προσέγγισης με άξονα τον κοινωνικό ρόλο της αρχιτεκτονικής επισημαίνει τον κίνδυνο απαξίωσης της εν λόγω τέχνης μέσω αρχών που αντικειμενικοποιούν τα αρχιτεκτονικά έργα, στη μεγάλη κλίμακα παραγωγής τους.	el
heal.abstract	Λέξεις-κλειδιά: Frankfurt School, Critical Theory, Aesthetics, postwar Athens, postwar housing Περίληψη: In the complex and changing context of postwar Athens (1945-1960) housing architecture also underwent a transformation. The population increase was followed by intense construction and the latter has been a matter of wide research regarding its social and economical frame. So far, the aesthetic approaches focus on the formal architecture of the bourgeois and petit-bourgeois apartment buildings and the suburban villas. Commercial apartment buildings have been deemed aesthetically inferior, while other architectural forms are practically disregarded. In parallel to the formalistic approaches, this work assesses the housing types of the first postwar period using as a criterion the social cause of architectural aesthetics. The Frankfurt School, mostly represented here by Horkheimer, Adorno and Marcuse, is an appropriate philosophical background for the aesthetic concern within the postwar modernization, standardization and mass production context. Through their Critical Theory about the role of art within society, they focused on the danger for submission to the society of abundance, the objectivity of functionalism and mass culture. Based on the aesthetic philosophy of this circle of thinkers, the evaluation criterion here is the social utility of architecture. Its identification tools are the function for the (social, collective) subject, the historical recordings of materials and production methods on buildings and the relationship between use and exchange value. Social utility's criteria were applied to the seven residential forms recognized during the case study period (bourgeois apartment building, commercial apartment building, suburban detached houses, folk housing, illicit constructions, Welfare Society's houses, Labor Housing Organization's residences). The concluding interpretation of beauty or the absence of beauty helps summarize the social cause that transforms content into architectural form, into a claim for a niche in the social structure of that time. The different definition of aesthetics, based on the social scope of architecture, highlights the danger of depreciating the art of architecture through principles that objectify architectural works on their large scale of production.	en
heal.advisorName	Καρύδης, Δημήτρης	el
heal.committeeMemberName	Μάρκου, Μαρία	el
heal.committeeMemberName	Χανιώτου, Ελένη	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua	el
heal.fullTextAvailability	true