Ιχνογραφώντας λαβυρινθώδεις ατραπούς σε ανομοιογενές [;] πεδίο

Ριζοπούλου, Σοφία; Rizopoulou, Sofia

dc.contributor.author	Ριζοπούλου, Σοφία	el
dc.contributor.author	Rizopoulou, Sofia	en
dc.date.accessioned	2020-05-11T15:27:23Z
dc.date.available	2020-05-11T15:27:23Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/50456
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.18154
dc.description	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Διεπιστημονικό Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) Αρχιτεκτονική-Σχεδιασμός του Χώρου, Κατ.Α1: Έρευνα στην Αρχιτεκτονική: Σχεδιασμός - Χώρος-Πολιτισμός	el
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Αρχεία	el
dc.subject	Αρχαιολογία της γνώσης	el
dc.subject	Φουκωικό εκφώνημα	el
dc.subject	Archive	en
dc.subject	Foucauldian statement	en
dc.subject	The archeology of knowledge	en
dc.subject	Research in architecture: architectural design-space-culture	en
dc.title	Ιχνογραφώντας λαβυρινθώδεις ατραπούς σε ανομοιογενές [;] πεδίο	el
dc.title	Depicting labyrinthine pathways amidst etero/homeogenous [?] realms	en
dc.contributor.department	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών.	el
heal.type	masterThesis
heal.generalDescription	Ποιο είναι όμως το αντικείμενο μελέτης της συγγραφής αυτής; Θα μπορούσε να οριστεί με έναν ενιαίο τρόπο ή είναι ένα παραμετροποιημένο αντικείμενο που επηρεάζεται από κάποιες συγκεκριμένες και βασικές παραμέτρους; Φαίνεται πως η δεύτερη περιγραφή ταιριάζει περισσότερο στο αντικείμενο της παρούσας μελέτης. Ας δούμε τις παραμέτρους που επιδρούν κατά τη διάρκεια μορφοποίησης του. Πρώτη και κύρια παράμετρος είναι ο θεωρητικός αρχιτεκτονικός λόγος εντός των τειχών της αρχιτεκτονικής σχολής του Ε.Μ.Π. Δεύτερη παράμετρος είναι η μεθοδολογία που ακολουθείται σε μια ιστορικής μορφής έρευνα. Τρίτη και λιγότερο παρεμβατική [καθοριστική] είναι η πρακτική εφαρμογή μιας παραδοχής σε ένα συγκεκριμένο και αρκετά περιορισμένο πεδίο –επιλεγμένο ως πεδίο έρευνας των θεωρητικών, αρχικών, αποφάσεων. Αν παρομοιάζαμε τον σχηματισμό του θεωρητικού αρχιτεκτονικού λόγου ως έναν λαβύρινθο τότε το πέρασμα ενός υποκειμένου διαμέσου αυτού δίχως να εγκλωβιστεί κανείς στις ατραπούς του θα ήταν ακατόρθωτο χωρίς τη χρήση ενός μίτου. Στην προκειμένη περίπτωση τον ρόλο του καθοδηγητικού μίτου αναλαμβάνει το εργαλείο του “εκφωνήματος” δάνειο από την “αρχαιολογική μέθοδο”. Αυτό που, το εργαλείο, προορίζεται να φανερώσει είναι η λειτουργική ουσία των λεχθέντων/ρηθέντων [εκφωνηματική λειτουργία του σχηματισμού λόγου]. Οι δρόμοι που θα ακολουθηθούν είναι πέραν του ενός, ή καλύτερα, είναι ένας με κάποιες σημαντικές διακλαδώσεις. Ο πρώτος και σημαντικότερος είναι προς την εύρεση μιας μεθόδου που καθίσταται ικανή να περιγράψει, με τα ίδια τα λόγια του λόγου, τον λόγο. Ο δεύτερος αποτυπώνει συνοπτικά την αρχαιολογική μέθοδο και προσαρμόζει την μέθοδο αυτή στον σχηματισμό του θεωρητικού αρχιτεκτονικού λόγου. Ο τρίτος προσπαθεί να αποδώσει τα ίχνη των αντικειμένων του λόγου αυτού με τη βοήθεια αναπαραστατικών διαγραμμάτων, ως πρόθεση καλύτερης απόδοσης των δικτύων σχέσεων που βρίσκονται εντός του σχηματισμού λόγου, στο αρχείο των διπλωματικών εργασιών του ΔΠΜΣ “σχεδιασμός – χώρος – πολιτισμός” της αρχιτεκτονικής σχολής του Ε.Μ.Π. και συγκεκριμένα στους τίτλους των/τους. Το όλο εγχείρημα συνολικά αποτελεί μια κατάθεση ενός προβληματισμού σχετικά με το πώς τίθεται ένα “πρόβλημα” και απεικονίζει την αποτύπωση εκείνων των συνάψεων που θα πρέπει να πραγματωθούν ώστε να δομηθεί ορθά το “πρόβλημα” μέσω μια συνειδητής επιλογής εργαλείων και δομικών υλικών. Και αν, τα εργαλεία σχετίζονται με την αρχαιολογική μέθοδο, τότε οι έννοιες, που εκείνη χρησιμοποιεί και επαναπροσδιορίζει στο δικό της πλαίσιο χρήσης [ερμηνείας;], είναι αυτές που δομούν το σύστημα της. Οι έννοιες που θα μας χρειαστούν είναι οι εξής: η ιστορία των ιδεών, ο γνωστικός κλάδος, η θετικότητα, ο λόγος, η πρακτική λόγου, το εκφώνημα, η εκφώνηση, η εκφωνηματική λειτουργία, το εκφωνηματικό πεδίο, το αρχείο και η αρχαιολογική μέθοδος και θα δοθούν με τους ορισμούς τους στην επόμενη ενότητα της μελέτης.	el
heal.classification	Αρχιτεκτονική	el
heal.classification	Architecture	en
heal.classification	Architecture theory	el
heal.classification	Αρχιτεκτονική θεωρία	el
heal.classification	The archeology of knowledge	el
heal.language	el
heal.access	free
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2017-11-09
heal.abstract	Εστιάζοντας στη διαδικασία, και όχι στο αποτέλεσμα, θα επιχειρηθεί μια περιγραφή του σκεπτικού συγκρότησης μεθοδολογίας κατά την εκπόνηση της διπλωματικής ερευνητικής θεωρητικής εργασίας στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού ειδίκευσης “σχεδιασμός – χώρος – πολιτισμός” που συντονίζουσα σχολή έχει οριστεί η Αρχιτεκτονική του ΕΜΠ. Ενός μεταπτυχιακού που έχει σκοπό την “ανάπτυξη της έρευνας στο ευρύ και ενιαίο αντικείμενο της αρχιτεκτονικής θεωρίας και πρακτικής.” Η αρχική θέση, που υποστηρίζει το δυνητικό ως ανοιχτό σύστημα και την δυνητικοποίηση ως την υψίστη μορφή δημιουργίας, –θέση που παρουσιάστηκε σε προγενέστερη ερευνητική εργασία στο πλαίσιο των προπτυχιακών σπουδών– ορίζει το αξιακό σύστημα της παρούσας συγγραφής με υποδόριο τρόπο. Η συγκεκριμένη θέση δε θα φανερωθεί ρητά σε κανένα άλλο σημείο τούτης της έρευνας, παρά μόνο σ’ αυτή την εναρκτήρια στιγμή, για να εξηγήσει μέσω αναφοράς, έμμεσα, την εμμονή στις διαδικασίες και την εστίαση στα δίκτυα των σχέσεων• τόσο σχέσεων υποκειμένων με αντικείμενα όσο και υποκειμένων με άλλα υποκείμενα, αλλά κυρίως, αντικειμένων με άλλα αντικείμενα. Το αρχικό έδαφος ορίστηκε μέσω ενός αυτοαναφορικού συλλογισμού [ενδοσκόπηση]: πώς εκκινεί κανείς μια έρευνα; ποιο είναι το προηγούμενο παραγόμενο προϊόν παρόμοιων ερευνών, δηλαδή διπλωματικών εργασιών του συγκεκριμένου ΔΠΜΣ; ποια είναι η γνώση που αποτυπώνεται εντός αυτών των ερευνών; Έπειτα η καίρια ερώτηση: το σύνολο όλων αυτών των καταγεγραμμένων απόψεων αποτελεί την θεσμισμένη θεωρητική σκέψη του αρχιτέκτονα [η πλειοψηφία των φοιτητών αποτελείται από αρχιτέκτονες, διευκρίνιση χρήσιμη καθώς υπάρχουν και φοιτητές άλλων ειδικοτήτων στο μεταπτυχιακό αυτό]; Μήπως είμαστε σε θέση να υποστηρίξουμε πως ο αρθρωμένος θεωρητικός λόγος εντός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης [θεσμός/γνωστικός κλάδος], και στη συγκεκριμένη σχολή, αποτυπώνεται στο σύνολο αυτών των εργασιών, εφόσον αποτελούν και το επιστέγασμα της σπουδής των φοιτητών στην αρχιτεκτονική θεωρία και πρακτική; Θα μπορούσε σίγουρα να ανταπαντήσει κάποιος πως πιθανότατα θα έπρεπε να συμπεριληφθούν και οι διδακτορικές διατριβές που εκπονούνται εντός αυτής της σχολής. Πιθανόν ναι, ίσως πάλι και το σύνολο των διπλωματικών εργασιών τόσο του προπτυχιακού όσο και των άλλων δύο ΔΠΜΣ της ίδιας σχολής ή ακόμη-ακόμη και οι θεωρητικές εργασίες των προπτυχιακών μαθημάτων θεωρίας [τουλάχιστον]. Και τέλος η προφανής ίσως ερώτηση: η θεωρητική σκέψη και κατ’ επέκταση η αρχιτεκτονική πρακτική επί του σχεδιαστηρίου, εντός του προπτυχιακού τμήματος της σχολής, πόσο επηρεάζεται από την εκλεκτική αυτή συγγένεια του ΔΜΠΣ; Έτσι σε μια προσπάθεια κατανόησης του τρόπου συγγραφής μιας διπλωματικής εργασίας η πρώτη κίνηση που επιτελέστηκε ήταν μια εσωτερική ανασκόπηση, μια κίνηση, προς το εσωτερικό, που ζητούσε να τοποθετηθεί το υποκείμενο το οποίο καλείται να ερευνήσει αυτή τη στιγμή, με τα δεδομένα που συνεπιφέρει αυτή η στιγμή –χρονική και τοπική συνθήκη–, στην θέση εκείνων των υποκειμένων που έχουν πράξει το ίδιο στο παρελθόν• και να μελετήσει/ερευνήσει τη συσσωρεμένη γνώση εντός ενός αρχείου, αυτό της λίστας των διπλωματικών εργασιών του ΔΠΜΣ “σχεδιασμός – χώρος – πολιτισμός” στη βιβλιοθήκη της αρχιτεκτονικής σχολής του Ε.Μ.Π. Μια κίνηση που δηλώνει την πρόθεση να μάθει κανείς μέσω της γνωριμίας της προηγούμενης όμοιας πρακτικής. Η δε αναφορά στο χθες με τη χρήση της λέξης ‘παρελθόν’ άμεσα μας οδηγεί στην ‘ιστορία’ και στις μεθόδους που εκείνη κατασκευάζει για να ερευνήσει τα τεκμήρια της. Το επόμενο βήμα, μας καλεί και πάλι να αφήσουμε την εσωτερική πλευρά του γνωστικού μας κλάδου και να κινηθούμε σε έναν εξωτερικό χώρο που κάθε άλλο παρά ως εξωτερικός θα μπορούσε τελικά να εκληφθεί, αυτός της φιλοσοφίας και της ιστορίας των ιδεών και της γνώσης. Η σχέση της ιστορίας των ιδεών με την αρχιτεκτονική θεωρία και πρακτική [συγκεκριμένος γνωστικός κλάδος] γίνεται ευθύς εξαρχής κατανοητή. Η αρχαιολογία της γνώσης, μέθοδος που παρουσιάζεται εντός του ομώνυμου βιβλίου του Μισέλ Φουκώ, και δείχνει να ταιριάζει στον τρόπο που αναστοχαστικά ορίσαμε ως έδαφος της έρευνας μας, θα αποτελέσει την αφορμή για επανεκκίνηση του συλλογισμού. Η επιλογή της μεθόδου αυτής αρχικά γίνεται διαισθητικά, αλλά εκ των υστέρων κρινόμενη, αποδεικνύεται πως εντός της θα βρεθούν και τα επιχειρήματα ορθότητας της επιλογής της. Το όλο εγχείρημα μοιάζει λοιπόν με ένα αντικείμενο που είναι μέσω και προορισμός ταυτοχρόνως, ένα οικοδόμημα που επιβεβαιώνει την στατικότητά του μέσω της ίδιας του της αντοχής σε μια συνεχή προσομοίωσή του πάνω στην σεισμική τράπεζα. Δεν γνωρίζουμε από τα πριν τον προορισμό ως επιθυμητό αποτέλεσμα της έρευνας, αλλά είμαστε ανοιχτοί στην συνδιαμορφωτική διαδικασία που ορίζεται από το αντικείμενο της. Είναι μια έρευνα που μιλά για το πώς ερευνά κανείς, μοιάζει ίσως με ένα μεγεθυντικό φακό που κοιτά έναν άλλο μεγεθυντικό φακό και αυτό-μορφοποιείται. Τα δε χαρακτηριστικά της προσδιορίζονται από την ταυτότητα του υποκειμένου που την αποπειράται, αλλά και απ’ τα κύρια γνωρίσματα του αντικειμένου της. Δείχνει με τον παραπάνω παραλληλισμό της διαδικασίας, να επιδιώκεται κάτι εξαιρετικά πολύπλοκο· ωστόσο μια διαγραμματική απεικόνιση της σκέψης φανερώνει κάτι, που μέσω των λέξεων, δηλώνεται διαφορετικά ίσως.	el
heal.advisorName	Τουρνικιώτης, Παναγιώτης	el
heal.committeeMemberName	Παρμενίδης, Γιώργος	el
heal.committeeMemberName	Σταυρίδου, Αθηνά	el
heal.academicPublisher	Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	295
heal.fullTextAvailability	true