Διαγνωστική μελέτη στο έργο του Νίκου Κεσσανλή «Ουρά»
στο μετρό της Ομόνοιας

Σωτηροπούλου, Διαμαντούλα; Sotiropoulou, Diamantoula

dc.contributor.author	Σωτηροπούλου, Διαμαντούλα	el
dc.contributor.author	Sotiropoulou, Diamantoula	en
dc.date.accessioned	2020-07-10T10:24:31Z
dc.date.available	2020-07-10T10:24:31Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/50860
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.18558
dc.description	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Μεταπτυχιακή εργασία. Διεπιστημονικό - Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) "Υλικά και Επεμβάσεις Συντήρησης - Προστασία Μνημείων (Κατ. B')"	el
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Διαγνωστικές μελέτες συντήρησης	el
dc.subject	Φωτογραφίες σε καμβά	el
dc.subject	Έργα σύγχρονης τέχνης	el
dc.subject	Κεσσανλής, Νίκος "Ουρά"	el
dc.subject	Μη καταστρεπτικές μέθοδοι και τεχνικές	el
dc.subject	Diagnostic studies	en
dc.subject	Photographies on canvas	en
dc.subject	Contemporary art	en
dc.subject	Kessanlis, Nikos "Queue"	en
dc.subject	Non destructive methods and techniques	en
dc.title	Διαγνωστική μελέτη στο έργο του Νίκου Κεσσανλή «Ουρά» στο μετρό της Ομόνοιας	el
dc.title	Diagnostic study on Nikos Kessanlis' artwork "Queue" at the Omonoia station of Athens' metro	en
heal.type	masterThesis	el
heal.classification	Προστασία Μνημείων	el
heal.classification	Art objects -- Conservation and restoration -- Greece -- Athens	en
heal.language	el	el
heal.access	free	el
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2020-02-21
heal.abstract	Το θέμα της παρούσας εργασίας είναι η εφαρμογή διαγνωστικής μελέτης στο έργο του Νίκου Κεσσανλή «Ουρά», το οποίο βρίσκεται σε μόνιμη έκθεση σε εσωτερικό χώρο του σταθμού «Ομόνοια» της «Αττικό Μετρό». Το έργο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, τόσο από καλλιτεχνικής άποψης όσο και λόγω της τεχνολογίας κατασκευής του. Ο Νίκος Κεσσανλής ανήκει στη γενιά των σύγχρονων καλλιτεχνών που εφάρμοσαν τις λεγόμενες «εναλλακτικές μορφές φωτογραφίας», χρησιμοποιώντας την τεχνική της ασπρόμαυρης φωτογραφίας ως εκφραστικό μέσον, σε διαφορετικά υποστρώματα, όπως τσιμέντο, ξύλο, ύφασμα κ.α. Η «Ουρά» αποτελείται από υπερμεγέθη τελάρα ασπρόμαυρης φωτογραφίας σε καμβά. Στην «Ουρά», το ενδιαφέρον εστιάζεται στο γεγονός ότι ένα έργο τέχνης με περίπλοκη τεχνολογία κατασκευής και αποτελούμενο από ευάλωτα υλικά, είναι τοποθετημένο σε μόνιμη έκθεση σε έναν χώρο διέλευσης επιβατών, χωρίς να έχουν ληφθεί κάποια μέτρα για την προφύλαξη του από μελλοντικές φθορές. Η όλη θεώρηση της αξίας του έργου ενδεχομένως να επηρεάζεται από τη λανθασμένη εκτίμηση για τις προοπτικές διατήρησης του στο χρόνο. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη του έργου σε βάθος, με τη βοήθεια μη καταστρεπτικών και αναλυτικών τεχνικών και μεθόδων. Επιχειρείται η διερεύνηση της τεχνικής κατασκευής του έργου, η αναγνώριση της παθολογίας και η εκτίμηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων, με σκοπό την αποτροπή των μελλοντικών φθορών του έργου. Αυτό επιτυγχάνεται αρχικά μέσω βιβλιογραφικής μελέτης και στη συνέχεια με την επιλογή των κατάλληλων μεθόδων ανάλυσης και τεκμηρίωσης, με έμφαση στις μη καταστρεπτικές μεθόδους και τεχνικές. Με το πέρας της εργασίας, απώτερος σκοπός είναι η ανάπτυξη μίας μεθοδολογίας ανάλυσης που θα έχει εφαρμογή τόσο στο εξεταζόμενο έργο, όσο και σε σύγχρονα έργα τέχνης παρόμοιας τεχνολογίας κατασκευής. Αρχικά πραγματοποιήθηκε μακροφωτογραφία και μικροφωτογραφία του έργου και στη συνέχεια εφαρμόστηκε η ψηφιακή οπτική μικροσκοπία σε επιλεγμένες περιοχές, με σκοπό την αναγνώριση των οπτικών χαρακτηριστικών τόσο της τεχνικής κατασκευής, όσο και των φθορών του έργου. Τα αποτελέσματα των μεθόδων αυτών, σε συνδυασμό με τις παρατηρήσεις που έγιναν μακροσκοπικά, αξιοποιήθηκαν επιπλέον στη σχεδιαστική αποτύπωση του έργου, που έγινε με λογισμικό επεξεργασίας εικόνων. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία δισδιάστατων σχεδίων που παρουσιάζουν τα κύρια χαρακτηριστικά του έργου με χρωματική απεικόνιση. Στη συνέχεια εφαρμόστηκε η μέθοδος της χρωματομετρίας, όπου καταγράφηκαν οι χρωματικές παράμετροι με βάση το σύστημα CIE Lab*. Διαπιστώθηκαν οι χρωματικές αλλοιώσεις, τόσο συνολικά, όσο και σε επιλεγμένες περιοχές του έργου. Οι διαφοροποιήσεις που παρατηρήθηκαν στις μετρήσεις των ανοικτόχρωμων περιοχών ορισμένων από τα τελάρα του έργου, σχετίζονται με την κατάσταση διατήρησης και με τoν τρόπο κατασκευής των τελάρων αυτών. Η μέθοδος της φασματοσκοπίας Raman εφαρμόστηκε για την ταυτοποίηση των υλικών κατασκευής του έργου, που είναι σύνθετο και αποτελείται από καμβά, προετοιμασία και φωτογραφική επιφάνεια. Με την ανάλυση επιλεγμένων δειγμάτων ταυτοποιήθηκαν οι αλογονούχες ενώσεις του αργύρου και συγκεκριμένα ο χλωριούχος άργυρος, καθώς και η ύπαρξη ζελατίνης της φωτογραφικής επιφάνειας. Επιπλέον, ταυτοποιήθηκε η κυτταρίνη του υποστρώματος, καθώς και ενώσεις όπως το ανθρακικό ασβέστιο και το διοξείδιο του τιτανίου, που σχετίζονται με το υλικό πλήρωσης της προετοιμασίας. Τέλος, πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις της σχετικής υγρασίας και θερμοκρασίας, κατά το χρονικό διάστημα 11/12/2018 έως 30/1/2019, με την τοποθέτηση ψηφιακού καταγραφέα δεδομένων στο εσωτερικό της προθήκης. Στο μικρό αυτό χρονικό διάστημα παρατηρήθηκαν αυξημένες ημερήσιες θερμοϋγρομετρικές διακυμάνσεις. Για την πληρέστερη μελέτη των συνθηκών έκθεσης απαιτείται η τοποθέτηση ενός συστήματος συνεχούς παρακολούθησης των θερμοϋγρομετρικών διακυμάνσεων, καθώς και ο υπολογισμός της έντασης και των ωρών έκθεσης σε φωτεινή ακτινοβολία, και ο συσχετισμός αυτών βάσει των συστάσεων από βιβλιογραφικά δεδομένα. Μέσω των τεχνικών και των μεθόδων που εφαρμόστηκαν, αξιολογήθηκε η κατάσταση διατήρησης του έργου συνολικά. Εντοπίστηκαν ρηγματώσεις και μικρορηγματώσεις, χρωματικές αλλοιώσεις, επικαθίσεις και άλλες φθορές που οφείλονται είτε στα υλικά και τον τρόπο κατασκευής του έργου, είτε σε ακατάλληλες συνθήκες έκθεσης. Τα ευρήματα της παρούσας εργασίας μπορούν να αξιοποιηθούν για τη διαμόρφωση μίας ολοκληρωμένης πρότασης προληπτικής συντήρησης, που να περιλαμβάνει το σχεδιασμό ενός νέου συστήματος έκθεσης για το έργο, που να βασίζεται στο συνεχή έλεγχο των περιβαλλοντικών παραμέτρων φθοράς, σε σχέση με τα υλικά κατασκευής του έργου και την επιδεκτικότητα του σε μελλοντικές φθορές.	el
heal.abstract	The subject of this postgraduate dissertation is the diagnostic study of the artwork “The queue” by Nikos Kessanlis, which is located on permanent display inside the Athens Metro station of “Omonoia”. The artwork’s focus of interest is due to its artistic value as well as its technology of construction. Nikos Kessanlis is among the group of contemporary artists who used “alternative photographic methods” for the creation of his artworks. He used photographic emulsions on non- conventional materials such as cement, wood, canvas etc. “The queue” is made of black and white photography on oversized canvases. “The queue” is additionally interesting due to the fact that an artwork with such a complex methodology of construction and such delicate structural materials is on permanent display on a communal area of the metro system, without any special measures taken in place for its protection from future degradation. The whole approach of the artwork’s value may be subject of falsely evaluated future prospects. The objective of this postgraduate dissertation is the in-depth analysis of the artwork, with the aid of nondestructive and analytical methods and techniques. The aim is to determine the construction methodology, to recognize its pathology and to evaluate environmental parameters, in order to prevent future degradation. The methodology is based on literature study, combined with methods of analysis and documentation, with an emphasis given to non-destructive techniques. Another scope is to determine a methodology of approach, which may be applied in the future, not only for this artwork, but also for other contemporary artworks of a similar technology. Macro and micro photography were applied, along with digital optical microscopy, in order to evaluate the optical characteristics, typical of the construction technique, as well as the degradation factors. The results were included along with macroscopic observations in the graphic documentation, which was conducted in digital form, via imaging software. The result was 2D sketches with representation of the main attributes in color. Colorimetry was also applied on the artwork, and color parameters were recorded, using the CIE Lab* system. Differences in color, chroma and hue were recorded, overall and on certain areas of the artwork. The differences in chromatic attributes that were observed on the light-colored areas of some of the canvases, is due to conservation issues as well as faults during their construction. Raman spectroscopy was applied for the identification of the artwork’s complex structure, which consists of the support layer (canvas) the ground layer and the photographic layer. Sliver halides were identified, in particular silver chloride, as well as gelatin of the photographic layer. Cellulose was also identified, of the canvas support. Other materials, such as calcium carbonate and titanium dioxide that were identified, are filling materials of the ground layer. Finally, measurements of temperature and relative humidity took place inside the artwork’s display case from 11/12/2018 to 30/1/2019. During this short time period, daily fluctuations of relative humidity were particularly alarming. For the complete study of the artwork’s environmental parameters, a thermohygrometric monitoring system must be applied, along with the evaluation of light exposure, in terms of lux/hours, according to international literature recommendations. The results of the applied methods and techniques concluded to the artwork’s conservation status characterization, with cracking patterns formation, alterations of color, deposits and other degradation issues, due to the artwork’s delicate materials, its method of construction, or environmental parameters. The outcome of this study may be used for the creation of a complete preventive conservation study, consisting of a proposed display system based on constant environmental monitoring in relation to the artwork’s structural materials and their susceptibility to damage, as those were identified.	en
heal.advisorName	Μπακόλας, Αστέριος	el
heal.committeeMemberName	Μοροπούλου, Αντωνία	el
heal.committeeMemberName	Μπέλτσιος, Κ.	el
heal.committeeMemberName	Μπακόλας, Αστέριος	el
heal.academicPublisher	Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua	el
heal.numberOfPages	178	el
heal.fullTextAvailability	false