heal.abstract |
Η εποχή που διανύουμε χαρακτηρίζεται από αλματώδεις τεχνολογικές εξελίξεις στο πλαίσιο της
Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης (Industry 4.0) που με τη σειρά τους δημιουργούν νέες
ευκαιρίες, δυνατότητες και επιχειρηματικά μοντέλα που ο βιομηχανικός τομέας καλείται να
εκμεταλλευτεί. Μία από αυτές τις τεχνολογίες είναι η Προσθετική Κατασκευή (Additive
Manufacturing) ή αλλιώς τρισδιάστατη εκτύπωση, κατά την οποία αντικείμενα δημιουργούνται με
στοχευμένη εναπόθεση υλικού επίπεδο ανά επίπεδο, σε αντίθεση με τις συμβατικές κατεργασίες
όπου ένα αρχικό κομμάτι υλικού λαξεύεται κατάλληλα για την επίτευξη του προσδοκώμενου
σχήματος. Η τεχνολογία της τρισδιάστατης εκτύπωσης έχει μόλις τα τελευταία χρόνια γνωρίσει
ραγδαία αύξηση των εφαρμογών της στη βιομηχανία προσφέροντας εξαιρετικές δυνατότητες,
προοπτικές και ευκαιρίες σε πλήθος πεδίων που σχετίζονται με την παραγωγή η οποία στις μέρες
μας πιέζεται αφόρητα να καλύψει μια ολοένα αυξανόμενη ζήτηση ως αποτέλεσμα της ραγδαίας
αύξησης του πληθυσμού και του υπερκαταναλωτισμού.
Η αυξημένη αυτή πίεση στα παραγωγικά συστήματα οδηγεί αναπόφευκτα στην ανάλωση των
πεπερασμένων φυσικών πόρων του περιβάλλοντος με αυξανόμενους ρυθμούς και ταυτόχρονα
στη δημιουργία δυσβάσταχτα μεγάλων ποσοτήτων αποβλήτων, με δισεκατομμύρια τόνους
απορριμμάτων να κατακλύζουν το έδαφος και τους ωκεανούς, μολύνοντας τα οικοσυστήματα,
τους έμβιους οργανισμούς που τα κατοικούν, την ατμόσφαιρα, και φυσικά και τον ίδιο τον
άνθρωπο. Είναι φανερό πως η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί και θα πρέπει επειγόντως
να βρεθεί ένα άλλο μοντέλο οικονομίας που θα μπορέσει να ισορροπήσει τις αντίθετες δυνάμεις
της διαρκώς αυξανόμενης ζήτησης και της υπερεκμετάλλευσης των περιορισμένων, μη-
ανεξάντλητων φυσικών πόρων, θα περιορίζει τα απόβλητα, αλλά και θα μειώνει την ανάγκη για
νέους πόρους που πρέπει να αντληθούν με μεγάλο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος.
Τα τελευταία χρόνια έχει καταστεί σαφές πως το κλειδί στην αντιμετώπιση του πιο πάνω
προβλήματος, είναι η εκ θεμελίων αναθεώρηση του κλασσικού μοντέλου της γραμμικής
οικονομίας (προμήθεια, παρασκευή, απόρριψη) στο οποίο βασίστηκε μέχρι τώρα η οικονομία μας
και κατά το οποίο κάθε προϊόν όταν αναπόφευκτα φτάνει στο "τέλος της ωφέλιμης ζωής" του, δεν
είναι πλέον βιώσιμο. Στο πλαίσιο αυτό, οι κοινωνίες σε παγκόσμιο επίπεδο μοιάζει να έχουν
αποδεχθεί την χρησιμότητα και την επιτακτική ανάγκη εφαρμογής του αναδυόμενου οικονομικού
μοντέλου της κυκλικής οικονομίας με βάση το οποίο η αξία των προϊόντων, των υλικών και των
πόρων, παραμένει στην οικονομία όσο το δυνατόν περισσότερο και η παραγωγή αποβλήτων
περιορίζεται στο ελάχιστο. Πράγματι, πολλά κράτη έχουν θέσει την κυκλική οικονομία στο
επίκεντρο της αναπτυξιακής στρατηγικής τους, καθώς συμβάλλει στην εξοικονόμηση ενέργειας
και φυσικών πόρων, στον περιορισμό της ρύπανσης των οικοσυστημάτων και συμβάλλει στη
μείωση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Ταυτόχρονα, η κυκλική οικονομία μέσα από την
αναδιαμόρφωση του μοντέλου παραγωγής μπορεί να συμβάλει στην κοινωνική και οικονομική
ευημερία, δημιουργώντας θέσεις απασχόλησης και να αποτελέσει πηγή ανάπτυξης και
καινοτομίας.
Η παρούσα εργασία στοχεύει στη μελέτη των δυνατοτήτων που δίνονται από τη συνδυαστική
εφαρμογή του αναδυόμενου τεχνολογικού μοντέλου της Προσθετικής Κατασκευής και του νέου
παραγωγικού μοντέλου που βασίζεται στις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας και επιχειρεί μέσα από
την επισταμένη μελέτη της σχετικής βιβλιογραφίας να αναδείξει την προοπτική για την υιοθέτηση
αυτού του καινοτόμου συνδυαστικού μοντέλου από τη Βιομηχανία. Πράγματι, κεντρικές πρακτικές
4
του μοντέλου της Κυκλικής Οικονομίας, όπως ο επανασχεδιασμός προϊόντων, η ανακύκλωση
αποβλήτων και η επαναχρησιμοποίηση τους δύνανται να υποστηριχτούν αποτελεσματικά από την
τεχνολογία της Προσθετικής Κατασκευής, ενώ επιπρόσθετα η χρησιμότητας της μπορεί να είναι
ιδιαίτερα σημαντική για τις διαδικασίες ανακατασκευής και επιδιόρθωσης. Η παρούσα εργασία
παρουσιάζει λεπτομερώς το σύνολο αυτών των δυνατοτήτων όπως προκύπτουν από την ενδελεχή
μελέτη και ανάλυση της βιβλιογραφία, εντοπίζει και παραθέτει παραδείγματα σχετικών
εφαρμογών και καταλήγει σε συμπεράσματα σχετικά με τις προοπτικές του συνδυαστικού
επιχειρηματικού μοντέλου που προτείνει, τους περιορισμούς που υπάρχουν για την επικράτηση
του και τις περιοχές εκείνες της έρευνας που πρέπει να απασχολήσουν τους ερευνητές στο μέλλον. |
el |