Ανάλυση της αλυσίδας αξίας του κλάδου τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού στην Ελλάδα

Τοπάλογλου, Ευγενία; Topaloglou, Evgenia

dc.contributor.author	Τοπάλογλου, Ευγενία	el
dc.contributor.author	Topaloglou, Evgenia	en
dc.date.accessioned	2020-12-23T20:33:56Z
dc.date.available	2020-12-23T20:33:56Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/52677
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.20375
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Παγκόσμιες αλυσίδες αξίας	el
dc.subject	Κλάδος τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού	el
dc.subject	Ανάλυση εισροών - εκροών	el
dc.subject	Εμπόριο προστιθέμενης αξίας	el
dc.subject	Τρόφιμα	el
dc.subject	Μεταποίηση	el
dc.subject	GVC	en
dc.subject	Global value chains	en
dc.subject	Food, beverage and tobacco sector	en
dc.subject	Input - output analysis	en
dc.subject	Trade in value added	en
dc.subject	WIOD	en
dc.subject	TiVA	en
dc.subject	Manufacturing sector	en
dc.subject	Food sector	en
dc.subject	Διεθνές εμπόριο	el
dc.subject	International trade	en
dc.title	Ανάλυση της αλυσίδας αξίας του κλάδου τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού στην Ελλάδα	el
dc.title	Analysis of the Greek food, beverage and tobacco value chain	en
heal.type	bachelorThesis
heal.classification	Οικονομία	el
heal.language	el
heal.access	free
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2020-02-26
heal.abstract	Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί αρχικά η βιβλιογραφική επισκόπηση πάνω στη προσέγγιση των παγκόσμιων αλυσίδων αξίας και των διάφορων μεθόδων ποσοτικοποίησης της συμμετοχής βιομηχανιών και χωρών σε αυτές. Στη συνέχεια, η εργασία εστιάζει στη μελέτη του ελληνικού κλάδου τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού, στην ανάδειξή του όσον αφορά το διεθνές εμπόριο και τη σύγκρισή του με το σύνολο της ελληνικής μεταποίησης, καθώς και τη χαρτογράφηση της παγκόσμιας και της εγχώριας αλυσίδας αξίας στην οποία συμμετέχει. Αρχικά παρουσιάζεται το θεωρητικό υπόβαθρο των αλυσίδων αξίας, με έμφαση στη τη δομή και τα είδη των αλυσίδων αξίας και την ταξινόμηση των δραστηριοτήτων που τις απαρτίζουν. Ιδιαίτερη αναφορά δίνεται στη γεωγραφική τους διάσταση, τις δομές διακυβέρνησης, στο φαινόμενο της αναβάθμισης/υποβάθμισης μέσα σε αυτές καθώς και τη σύνδεσή τους με την καινοτομία. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι μεθοδολογικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται για την ποσοτικοποίηση της συμμετοχής σε παγκόσμιες αλυσίδες αξίας, οι οποίες είναι η ανάλυση εισροών – εκροών και το εμπόριο προστιθέμενης αξίας. Ακολουθεί η παρουσίαση του ελληνικού κλάδου τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού και των βασικών διαρθρωτικών και οικονομικών του στοιχείων. Με χρήση της μεθόδου ανάλυσης εισροών – εκροών πάνω σε παγκόσμιους πίνακες εισροών – εκροών της βάσης δεδομένων World Input Output Database (WIOD), προέκυψαν στοιχεία για τον ελληνικό κλάδο τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού και για το σύνολο της ελληνικής μεταποίησης σχετικά με τη διάρθρωση των εισροών και των εκροών τους, εγχώριων και διεθνών. Παράλληλα, μελετήθηκαν συγκριτικά οι επιδόσεις τους σε όρους αποδοτικότητας και παραγωγικότητας. Στη συνέχεια, αρχικά αναδεικνύονται οι κύριοι συνεργάτες του ελληνικού κλάδου σε επίπεδο χώρας και σε επίπεδο κλάδου και ύστερα, σε συνδυαστική απεικόνιση, καταγράφονται οι κυριότεροι κλάδοι χωρών με τους οποίους αναπτύσσονται οι ισχυρότεροι εμπορικοί δεσμοί. Με παρόμοια προσέγγιση, αναδεικνύεται επίσης σε επίπεδο κλάδου η εγχώρια αλυσίδα αξίας του κλάδου τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού. Τέλος, με χρήση της βάσης δεδομένων Trade in Value-Added (TiVA), εξάγονται μεγέθη σχετικά με την ποσοτικοποίηση της συμμετοχής του κλάδου σε παγκόσμιες αλυσίδες αξίας συγκριτικά με το σύνολο της μεταποίησης και της ελληνικής οικονομίας χρησιμοποιώντας ως βάση τη διάρθρωση της προστιθέμενης αξίας στις εξαγωγές. Από τα αποτελέσματα προκύπτει πως ο κλάδος τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού είναι ένας ιδιαίτερος κλάδος της μεταποίησης, ο οποίος διαφέρει ως προς τη διάρθρωση των ροών, τον εξαγωγικό προσανατολισμό αλλά και τις επιδόσεις σε όρους αποδοτικότητας και παραγωγικότητας. Οι χώρες που αναδεικνύονται ως βασικοί συνεργάτες είναι κατά κύριο λόγο η κατηγορία ‘Rest of World’ και στη συνέχεια κυρίως χώρες εντός ΕΕ-28 όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία, πιο πρόσφατα η Βουλγαρία ενώ αυξημένες συναλλαγές πραγματοποιούνται και με την Τουρκία. Με την πάροδο των ετών η γεωγραφική διασπορά αυξάνεται τόσο για τους προμηθευτές όσο και για τους αποδέκτες ενδιάμεσων και τελικών προϊόντων. Οι εγχώριες και διεθνείς εισροές που λαμβάνει ο κλάδος προέρχονται κυρίως από κλάδους γεωργικών-κτηνοτροφικών προϊόντων και δραστηριότητες εμπορίου, αποθήκευσης και υποστήριξης μεταφορών, ενώ οι κύριοι κλάδοι-αποδέκτες ενδιαμέσων είναι διεθνείς κλάδοι τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού και υπηρεσίες παροχής καταλύματος και εστίασης. Η τελική κατανάλωση προορίζεται σε αποκλειστική πλειοψηφία για κατανάλωση σε νοικοκυριά.	el
heal.abstract	The aim of this thesis is to perform a literature review in the subject of global value chains (GVCs), to analyse the performance of the Greek food, beverage and tobacco (FBT) sector in terms of international trade, compared with the Greek manufacturing sector, and to map the global and domestic value chain of the Greek FBT sector. The literature review presents the structure and types of value chains, and the classification of the activities that comprise them. Emphasis is also put on their geographic scope, the types of governance, the upgrading/downgrading that occurs inside the chains, and their relation with innovation and economic catch-up. Furthermore, methods of quantifying GVC participation are presented; input – output analysis and trade in value added. The Greek FBT sector is then presented along with some basic structural and economic characteristics. Input – output analysis was used on world input – output tables available at the ‘World Input Output Database’ (WIOD), in order to compare the Greek FBT sector with Greek manufacturing sector in terms of their -international and domestic- input and output structure. Their comparative performance in terms of efficiency and productivity was also studied. WIO Database was also used in order to map the Greek FBT value chain, first in country level, then in sectoral level and finally in a composite presentation of country sectors with whom the most significant amount of international trade is made. Using the same method, the domestic value chain of the Greek FBT sector is also mapped. Finally, the ‘Trade in Value-Added’ (TiVA) database was used to extract data regarding the quantification of GVC participation of the Greek FBT sector compared to the Greek manufacturing sector and Greek economy, by analysing the value-added content of gross exports. The obtained results lead to the conclusion that the Greek FBT sector is an industry that performs differently compared to the rest of the Greek manufacturing industry, in terms of input and output structure, export intensity, efficiency and productivity. The main country-partner of the Greek FBT sector both in imports and exports is the ‘Rest of World’ category, while the rest of the significant partners are mostly EU28 members, i.e. Germany, Italy, France and more recently Bulgaria, while a significant amount of trade takes place with Turkey as well. The main sectors-suppliers both internationally and domestically, are crop and animal production activities, trade, warehousing and transportation support activities. The main sectors-buyers are other international FBT sectors, accommodation and food service activities. Final consumption is almost all an expenditure by households.	en
heal.advisorName	Τσακανίκας, Άγγελος	el
heal.committeeMemberName	Κροκίδα, Μαγδαληνή	el
heal.committeeMemberName	Τόπακας, Ευάγγελος	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Χημικών Μηχανικών. Τομέας Ανάλυσης, Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Διεργασιών και Συστημάτων (ΙΙ). Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	165 σ.	el
heal.fullTextAvailability	false