Η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία της πράσινης συμφωνίας (green deal) στο πλαίσιο μιας βιώσιμης ανάπτυξης και της κυκλικής οικονομίας

Ζαρκαδούλα, Νικολέττα; Nikoletta, Zarkadoula

dc.contributor.author	Ζαρκαδούλα, Νικολέττα
dc.contributor.author	Nikoletta, Zarkadoula
dc.date.accessioned	2021-07-16T10:43:23Z
dc.date.available	2021-07-16T10:43:23Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/53637
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.21335
dc.description	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο--Μεταπτυχιακή Εργασία. Διεπιστημονικό-Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) “Επιστήμη και Τεχνολογία Υδατικών Πόρων”	el
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Περιβάλλον	el
dc.subject	Κυκλικότητα	el
dc.subject	Farm to fork	en
dc.subject	Digitization	en
dc.subject	Biodiversity	en
dc.subject	Βιώσιμη ανάπτυξη	el
dc.subject	Κλιματική αλλαγή	el
dc.subject	Green deal	en
dc.subject	Sustainable development goals	en
dc.subject	Πράσινη μετάβαση	el
dc.title	Η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία της πράσινης συμφωνίας (green deal) στο πλαίσιο μιας βιώσιμης ανάπτυξης και της κυκλικής οικονομίας	el
dc.title	The european green deal initiative in the framework of sustainable development and circular economy	en
heal.type	masterThesis
heal.classification	Περιβαλλοντική πολιτική	el
heal.classification	Environmental policy	en
heal.language	el
heal.access	campus
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2021-06-29
heal.abstract	Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι κυβερνήσεις την επόμενη περίοδο. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ε.Ε.) σε αυτή την πρόκληση, θέτοντας τον εμβληματικό στόχο να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος μέχρι το 2050. Στόχος της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας είναι να παρουσιαστούν οι θεματικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (EU Green Deal) καθώς και τα εργαλεία υλοποίησης των σχετικών στόχων σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Παράλληλα γίνεται μία προσπάθεια συσχέτισης των στόχων κάθε θεματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας με τους στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών αλλά και τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας. Πιο συγκεκριμένα η Ε.Ε. μέσω της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα αναγνωρίζει την καθοριστική σημασία που έχει η διατήρηση και η προστασία της βιοποικιλότητας για τη ζωή, αλλά και για την οικονομία και τις επιχειρήσεις καθώς εκτιμά ότι το 50% του παγκόσμιου ΑΕΠ εξαρτάται από τη φύση. Με την εν λόγω στρατηγική, η Ε.Ε. στοχεύει να θέσει την Ευρώπη σε τροχιά οικολογικής ανάκαμψης μέχρι το 2030. Για τις θεματικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας «από το αγρόκτημα στο πιάτο» και «βιώσιμη γεωργία», η ευρωπαϊκή στρατηγική «από το αγρόκτημα στο πιάτο» (Farm to Fork – F2F) επιχειρεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου και ανθεκτικού συστήματος τροφίμων, ευνοϊκού για το κλίμα και το περιβάλλον, ικανού να παράγει υψηλής θρεπτικής αξίας προϊόντα και να ενθαρρύνει τους καταναλωτές σε πιο υγιεινές και βιώσιμες διατροφικές επιλογές. Όσον αφορά τη θεματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας σχετικά με την «Καθαρή Ενέργεια» στόχος είναι η μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 τουλάχιστον 32% μερίδιο ΑΠΕ στη τελική κατανάλωση ενέργειας, έως το 2030 και τουλάχιστον 32,5% βελτίωση ως προς την εξοικονόμηση ενέργειας, έως το 2030. Προκειμένου να επιτευχθούν τα παραπάνω, η Ε.Ε. έχει ανακοινώσει τη Στρατηγική για την Ενεργειακή Ένωση για δημιουργία μιας ενεργειακής ένωσης που θα παρέχει στους καταναλωτές της Ε.Ε. - νοικοκυριά και επιχειρήσεις - ασφαλή, βιώσιμη , ανταγωνιστική και προσιτή ενέργεια. Σημαντικά εργαλεία είναι επίσης οι Οδηγίες της Ε.Ε. σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΕΕ/2018/2001 - RED II) και την ενεργειακή απόδοση (2012/27/ΕΕ). Η Ε.Ε. δημοσίευσε τον Μάρτιο του 2020 την Ευρωπαϊκή Βιομηχανική Στρατηγική, σύμφωνα με την οποία, η βιομηχανία πρέπει να γίνει πιο πράσινη, πιο κυκλική και πιο ψηφιακή, παραμένοντας παράλληλα ανταγωνιστική στην παγκόσμια σκηνή. Η Πράσινη Συμφωνία επιδιώκει τη διαρκή αναβάθμιση ενός κυκλικού μοντέλου ανάπτυξης και οικονομίας ως μοχλό προώθησης της κλιματικής ουδετερότητας και καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής. Μέσω της στρατηγικής «Κύμα ανακαινίσεων για την Ευρώπη – οικολογικά κτίρια, θέσεις εργασίας, καλύτερη ζωή» η Ε.Ε. προωθεί τη ριζική ανακαίνιση δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων, την απεξάρτηση από τον άνθρακα για ψύξη και θέρμανση των κτιρίων και τον περιορισμό της ενεργειακής φτώχειας. Για την υλοποίηση των στόχων της νέας στρατηγικής της Ε.Ε. για την ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος ένα σημαντικό μέρος του επενδυτικού σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας, περιλαμβανομένων των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, θα διατεθεί σε δράσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Οι στόχοι της θεματικής πολιτικής της Βιώσιμης Κινητικότητας περιλαμβάνουν ενδεικτικά την ύπαρξη τουλάχιστο 30 εκατομμυρίων αυτοκίνητων μηδενικών εκπομπών, διπλασιασμό μετακινήσεων με τρένα και διαθέσιμα στην αγορά σκαφών μηδενικών εκπομπών έως το 2030, καθώς και αεροσκαφών έως το 2035. Τα εργαλεία για την επίτευξη των παραπάνω στόχων είναι η μεταξύ άλλων ενίσχυση των πολυτροπικών μεταφορών, η πολιτική του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού για τις αερομεταφορές και το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) σε εθνικό επίπεδο. Τον Μάιο του 2021 εκδόθηκε το Σχέδιο Δράσης της ΕΕ για μηδενική ρύπανσης του αέρα, του νερού και του εδάφους. Ο απώτερος στόχος του εν λόγω Σχεδίου είναι ένας πλανήτης υγιής για όλους έως το 2050. Η φιλοδοξία μηδενικής ρύπανσης είναι ένας οριζόντιος στόχος που συμβάλλει στην Ατζέντα 2030 του ΟΗΕ για την βιώσιμη ανάπτυξη και συμπληρώνει τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας του 2050. Σε συνέργεια με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, το εν λόγω Σχέδιο για Μηδενική Ρύπανση τονίζει την προτεραιότητα ως προς τους τρόπους αντιμετώπισης της ρύπανσης, τονίζοντας τη σημασία της πρόληψης και την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Στην πράξη, μέσα από ένα ευρύ φάσμα δράσεων, και με ενσωμάτωση της διάστασης της βιωσιμότητας σε όλες τις πολιτικές, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί τον οδικό χάρτη της Ευρώπης προς τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ο στόχος αυτός συνδυάζεται με την πρωτοβουλία για δίκαιη μετάβαση ώστε να μη μείνει πίσω κανένα μέρος της κοινωνίας. Για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας η Ε.Ε. έχει αναπτύξει το επενδυτικό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας ύψους τουλάχιστον €1 τρισ. για την επόμενη δεκαετία. Με αυτό τον τρόπο, η Ευρώπη επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της στους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού και συνεχίζει να πρωτοπορεί στην αντιμετώπιση της απειλής της κλιματικής αλλαγής σε παγκόσμιο επίπεδο, σε συνθήκες μάλιστα διευρυμένης αβεβαιότητας και οικονομικής ύφεσης, καθώς η αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης από την πανδημία καθίσταται πρώτη προτεραιότητα. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την τελευταία αναφορά των Ηνωμένων Εθνών (2020) ως προς τη πρόοδο της Ατζέντας 2030, η πρόοδος παραμένει άνιση και ότι ο κόσμος δεν βρίσκεται σε καλό δρόμο για να επιτευχθούν οι στόχοι του 2030. Συμπερασματικά η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία φέρνει ήδη σαρωτικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα καθώς ολόκληρες περιοχές όπως οι λιγνιτοπαραγωγές αναμένεται να αλλάξουν εκ βάθρων το παραγωγικό τους μοντέλο, προκειμένου να μεταβούν σε σύντονο χρονικό διάστημα σε ένα εντελώς διαφορετικό καθαρό ενεργειακό παραγωγικό μοντέλο έως το 2028.	el
heal.abstract	Climate change is one of the biggest challenges facing governments in the coming period. The European Green Deal is the EU's response to this challenge, setting the flagship goal of making Europe the first climate-neutral continent by 2050. The aim of this postgraduate thesis is to present the thematic policies of the EU Green Agreement as well as the tools for achieving the relevant objectives at European and national level. At the same time, an attempt is being made to link the objectives of each thematic policy of the European Green Agreement with the Sustainable Development Goals of the United Nations and the principles of the Circular Economy. More specifically, the EU, through its Biodiversity Strategy, recognises the crucial importance of preserving and protecting biodiversity for life, but also for the economy and businesses, as it estimates that 50% of the world's GDP depends on nature. With this strategy, the EU aims to put Europe on an ecological recovery path by 2030. For the thematic policies of the European Green Agreement 'farm to plate' and 'sustainable agriculture', the European Farm to Fork (F2F) strategy attempts an integrated approach to developing a sustainable and resilient food system, conducive to climate and the environment, capable of producing high nutritional products and encouraging consumers to make healthier and sustainable food choices. Regarding the thematic policy of the European Green Agreement on Clean Energy, the objective is to reduce greenhouse gas emissions by at least 55% by 2030 by at least 32% share of RES in final energy consumption by 2030 and at least 32.5% improvement in energy saving by 2030. To achieve this, the EU has announced the Energy Union Strategy to create an energy union that will provide EU consumers - households and businesses - with safe, sustainable, competitive and affordable energy. Important tools are also the EU Directives on renewable energy sources (EU/2018/2001 - RED II) and energy efficiency (2012/27/EU). The EU published the European Industrial Strategy in March 2020, according to which the industrial sector must become greener, more circular and more digital, while remaining competitive on the world stage. The Green Agreement seeks to continuously upgrade a circular model of growth and economy as a leverage to promote climate neutrality and combat climate change. Through the strategy "Wave of renovations for Europe – ecological buildings, jobs, better life" the EU promotes the radical renovation of public and private buildings, the detoxification of coal for cooling and heating buildings and the reduction of energy poverty. In order to achieve the objectives of the new EU strategy for the renovation of the building stock, a significant part of the Green Agreement investment plan, including the Funds of the Recovery Fund, will be allocated to actions for the energy upgrading of buildings. The objectives of the Sustainable Mobility Thematic Policy include, but are not limited to, the existence of at least EUR 30 million of zero-emission cars, doubling train travel and zero-emission vessels available on the market by 2030 as well as aircraft by 2035. The tools to achieve these objectives include strengthening multimodal transport, the Single European Sky aviation policy and the NECP at national level. The EU Action Plan on zero air, water and soil pollution was adopted in May 2021. The ultimate goal of this Plan is a healthy planet for all by 2050. The zero pollution ambition is a horizontal objective that contributes to the UN's Agenda 2030 for sustainable development and complements the 2050 climate neutrality target. In synergy with the principles of the circular economy, this Plan for Zero Pollution emphasises the priority in terms of how to tackle pollution, stressing the importance of prevention and the 'polluter pays' principle. In practice, through a wide range of actions, and by integrating the sustainability dimension into all policies, it is Europe's roadmap to sustainable development. This objective is combined with the initiative for a fair transition so that no part of society is left behind. To achieve climate neutrality, the EU has developed the European Green Agreement's investment plan of at least €1 trillion. for the next decade. In this way, Europe reaffirms its commitment to the objectives of the Paris Agreement and continues to take the lead in tackling the threat of global climate change, even in conditions of widespread uncertainty and economic recession, as tackling the health crisis from the pandemic becomes a top priority. It should be noted that according to the latest UNITED NATIONS (2020) report on the progress of Agenda 2030, progress remains uneven and that the world is not on track to achieve the 2030 targets. In conclusion, the European Green Agreement is already bringing sweeping changes at all levels as entire regions such as lignite production are expected to fundamentally change their production model in order to move to a completely different clean energy production model by 2028. Finally, SWOT analysis is presented with the strengths and weaknesses as well as opportunities and threats that may arise under the EU Green Agreement.	en
heal.advisorName	Ευγενία, Γαβαλάκη	el
heal.committeeMemberName	Ευγενία, Γαβαλάκη	el
heal.committeeMemberName	Ανδρέας, Ανδρεαδάκης	el
heal.committeeMemberName	Ηλίας, Παπακωνσταντής	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Πολιτικών Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	185 σ.	el
heal.fullTextAvailability	false