Εμμανουήλ Μπενάκη 118: στις διαδρομές του βλέμματος

Μηλιαράκη, Ασπασία; Miliaraki, Aspasia

dc.contributor.author	Μηλιαράκη, Ασπασία
dc.contributor.author	Miliaraki, Aspasia
dc.date.accessioned	2021-07-27T07:51:51Z
dc.date.available	2021-07-27T07:51:51Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/53696
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.21394
dc.rights	Default License
dc.subject	Αρχιτεκτονική σύνθεση	el
dc.subject	Αστικές Αθηναϊκές πολυκατοικίες	el
dc.subject	Architectural composition	en
dc.subject	Athenian urban apartment buildings	en
dc.title	Εμμανουήλ Μπενάκη 118: στις διαδρομές του βλέμματος	el
dc.title	118 Emmanouil Benaki str.: “ through the paths of the gaze”	en
dc.type	Διάλεξη
dc.contributor.department	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
heal.type	learningMaterial	el
heal.classification	Αρχιτεκτονική	el
heal.classification	Apartment houses -- Greece -- Athens	en
heal.language	el	el
heal.access	campus	el
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2021-06-24
heal.abstract	Αντικείμενο της διάλεξης αποτελεί η έρευνα και η ερμηνεία του έργου των αρχιτεκτόνων Σουζάνας και Δημήτρη Αντωνακάκη και εστιάζει στις κατοικίες και πολυκατοικίες που αποτελούν και το μεγαλύτερο μέρος του έργου τους. Η εργασία επιχειρεί να αναλύσει τα κύρια χαρακτηριστικά του έργου του Δ. και της Σ. Αντωνακάκη, τις επιρροές που επέδρασσαν καθοριστικά στην εξέλιξή του, μέσα στο πλαίσιο των ιστορικών γεγονότων που καθόρισαν την εποχή τους στον ελλαδικό χώρο και διεθνώς, και τελικά επικεντρώνεται στην αναλυτική διερεύνηση μιας μελέτης περίπτωσης: της πολυκατοικίας της οδού Εμμανουήλ Μπενάκη αριθμός 118. Αφορμή: Στην περίοδο που διανύουμε ο ρόλος της κατοικίας στην κοινωνική ζωή επαναπροσδιορίζεται. Οι χώροι της κατοικίας παραλαμβάνουν όλο και περισσότερο δραστηριότητες που παραδοσιακά μέχρι σήμερα ανήκαν στην δημόσια σφαίρα της οικογενειακής ζωής (όπως εργασία και εκπαίδευση). Συνάμα όμως η κατοικία εξακολουθεί να έχει ιδιαίτερη σημασία για τη συναισθηματική και νοητική ισορροπία του ανθρώπου. Σημαντική ακόμη αφορμή για την επιλογή του θέματος, σε προσωπικό επίπεδο, στάθηκε ο θάνατος της Σουζάνας Αντωνακάκη, μέσα στη δυσμενή συνθήκη της πανδημίας. H Σ.A. υπήρξε σημαντική προσωπικότητα στα αρχιτεκτονικά δρώμενα. Όπως είχε πει η Σ. Αντωνακάκη : « Το σπίτι είναι ένα σύμπαν, είναι η γη και ο ουρανός, είναι ο κόσμος όλος. Στο σπίτι ασκείται η ευαισθησία μας …. στο σπίτι συνδέεται ο χώρος με το χρόνο. Εκεί ο χώρος και ο χρόνος γίνονται ένα σύνολο…όταν μιλάμε για την οικειοποίηση του χώρου, δεν εννοούμε την ιδιοκτησία. Εννοούμε τις φιλικές σχέσεις που πρέπει να αναπτύξει ο άνθρωπος με το χώρο της ζωής του. Και ο χώρος της ζωής του είναι το σπίτι…» 1 Στόχος: η κατανόηση και ερμηνεία του έργου του Atelier 66, μέσα από την αναλυτική προσέγγιση του τρόπου που οι αρχιτέκτονες διαμόρφωσαν το έργο τους. Παράλληλα έγινε η διερεύνηση του φαινομένου της αστικής αθηναϊκής πολυκατοικίας και της εξέλιξής της μέσα από έργα γνωστών αρχιτεκτόνων. Η μεθοδολογία που υιοθετήθηκε (λόγω αδυναμίας φυσικής επισκόπησης των κτηρίων εξαιτίας της πανδημίας) προσανατολίστηκε στην επισκόπηση του έργου και της ζωής των αρχιτεκτόνων μέσα από την μελέτη και ανάλυση βιβλιογραφικών πηγών, άρθρων και οπτικοακουστικού υλικού. Η εργασία εξέτασε ιδιαίτερα την ανάλυση μέσω σχεδίων, σκίτσων και διαγραμμάτων. Επιπροσθέτως έγινε επεξεργασία στο υπόβαθρο των κατόψεων, αλλά και των τομών έχοντας ως εργαλείο τα διαγράμματα βλεμμάτων (isovist).2 Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον τρόπο που ερμήνευσαν το «κατοικείν» στη συνθετική διαδικασία, όπου μέσα από ένα σταθερά εξελισσόμενο πλαίσιο εννοιών και συνθετικών αρχών τοποθετούν την κατοικία σε διαρκή συσχετισμό με τις ανθρώπινες ανάγκες και τον άμεσο και ευρύτερο ιστό της πόλης. Έχοντας ως βασική μελέτη περίπτωσης (Case study) την πολυκατοικία της Εμμανουήλ Μπενάκη 118, επιχειρήθηκε η ανίχνευση και ανάλυση των βασικών αρχών και στόχων όπως αναδείχτηκε μέσα από τα κείμενα, τις συνεντεύξεις, αλλά και το σύνολο του έργου τους ,το οποίο φέρει μια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική ταυτότητα αναγνωρισμένη από την παγκόσμια ιστοριογραφία. Η διάλεξη οργανώνεται σε τέσσερα κεφάλαια: στο πρώτο παρατίθεται η βιβλιογραφική καταγραφή της ζωής και του έργου των Σ. και Δ. Αντωνακάκη με αφετηρία το Atelier 66. Όπως συχνά συμβαίνει σε ενεργές συνεργασίες έτσι και στο Αtelier66 [ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 66 (1965–86),Α66 (1987) και Β66 (1991)]3 υπήρξαν ανακατατάξεις και επαναπροσδιορισμοί μεταξύ των μελών χωρίς όμως αυτό να αναιρέσει την δημιουργική πορεία και λειτουργία του. Στο ίδιο κεφάλαιο επιχειρείται η συσχέτιση του έργου τους με παραδείγματα γνωστών και ξένων αρχιτεκτόνων και της ανίχνευσης των επιρροών από την ανώνυμη λαϊκή αρχιτεκτονική. Στο δεύτερο κεφάλαιο επιχειρείται η μελέτη τριών πρώιμων έργων κατοίκησης όπου δίνεται η εντύπωση ότι συγκροτείται κοινή μεθοδολογία και σύστημα αρχών, το οποίο φαίνεται να διαπερνά στη συνέχεια το έργο τους. Το τρίτο κεφάλαιο έχει ως κεντρικό θέμα το φαινόμενο της αθηναϊκής πολυκατοικίας σε σχέση με το ιστορικό και θεσμικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε αλλά και τα ιστορικά γεγονότα που διαδραματίζονταν. Αποδίδεται σημασία στη μεταπολεμική πολυκατοικία . Στη συνέχεια αναλύεται ο ρόλος του Atelier 66 στην εξέλιξη του κτηριακού τύπου της αστικής αθηναϊκής πολυκατοικίας. Τέλος θα γίνει μια σύντομη αλλά πιο γενικευμένη αναφορά στα έργα κατοικιών του Atelier 66. Στο τέταρτο κεφάλαιο επιχειρείται, με εργαλείο τα διαγράμματα βλεμμάτων, να αναδειχθούν τα συνθετικά και χωρικά χαρακτηριστικά της πολυκατοικίας της οδού Εμμανουήλ Μπενάκη 118, μέσα από την αναλυτική παρουσίαση των διαγραμμάτων του γραφείου (στάθμες Α και Β) , της κατοικίας της οικογένειας Αντωνακάκη (στάθμες Γ και Δ), της κατοικίας της οικογένειας Α και οικογένειας Β (στάθμες Ε και ΣΤ), της κατοικίας της οικογένειας Γ (στάθμες Ζ και Η). Εν κατακλείδι διατυπώνονται συμπεράσματα και επιστημολογικά και άλλα ερωτήματα που προκύπτουν από την ανάλυση των προηγηθέντων κεφαλαίων.	el
heal.abstract	This lecture is related with the research and interpretation of the large volume of work by architects Suzana and Dimitri Antonakaki and focuses on the residences and apartment buildings, which constitute the largest part of their work. The lecture attempts to analyze the main characteristics of their work and the influences that have paid a vast role in its development, in the context of the local and international historical events of their time. Finally this lecture focuses on the analysis of a case study: the apartment building at 118 Emmanouil Benaki str in Athens. Objective: To understand and interpret the work of Atelier 66, through a detailed approach of the way the architects shaped their work. The phenomenon of the urban Athenian apartment building and its evolution, is presented through the works of well known architects. By focusing on a basic case study (118 Emmanouil Benaki str), an attempt was made to detect and analyze the basic principles and objectives of their work, as highlighted through the texts and interviews of S. and D. Antonakaki ; work that as a totality has a strong architectural identity and has been recognized by local and international historiography. An attempt was made through the use of isovist gaze diagrams tool, to highlight the synthetic and spatial characteristics of the apartment building at 118 Emmanouil Benaki str.	en
heal.tableOfContents	ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΑΦΟΡΜΗ ΣΤΟΧΟΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 1]ATELIER 66 Σουζάνα Αντωνακάκη Δημήτρης Αντωνακάκης Συμπόρευση - Atelier 66 Επιρροές Η θέση των αρχιτεκτόνων στο παγκόσμιο γίγνεσθαι 2]ΠΡΩΙΜΑ ΕΡΓΑ Ο οικισμός στο Δίστομο Βοιωτίας Η κατοικία Ζάννα στον Οξύλιθο Η κατοικία της οδού Πινότση Γενικές συνθετικές αρχές 3]ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ Ιστορικό και θεσμικό πλαίσιο Παραδείγματα πολυκατοικιών Η επιρροή του Atelier66 στην αστική μεταπολεμική πολυκατοικία 4]ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ: Η ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΕΜΜ. ΜΠΕΝΑΚΗ 118 Εμμανουήλ Μπενάκη 118 Ανάλυση σε στάθμες ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΗΓΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ ΠΗΓΕΣ ΒΙΝΤΕΟ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΓΛΩΣΣΑΡΙ	el
heal.fullTextAvailability	false