heal.abstract |
Τα αιθέρια έλαια αποτελούν αρωματικά ελαιώδη υγρά και είναι δευτερογενείς μεταβολίτες που
προέρχονται από τα φυτά. Η εκχύλιση τους μπορεί να επιτευχθεί από διάφορα μέρη του φυτού
όπως ο βλαστός, τα φύλλα, τα λουλούδια και οι καρποί, συνήθως με υδροαπόσταξη ή με απόσταξη
με ατμό και αποτελούν μίγματα πτητικών ενώσεων κυρίως τερπενίων, τερπενοειδών και
φαινολικών παραγώγων. Τα αιθέρια έλαια ανάλογα με την χημική τους σύσταση εμφανίζουν
ποικίλες και εξέχουσες βιολογικές δράσεις όπως η αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδης,
αντιβακτηριακή και αντικαρκινική δράση, γεγονός που τα καθιστά ως σημαντική πρώτη ύλη στην
φαρμακευτική βιομηχανία αλλά και στην βιομηχανία τροφίμων.
Ο ζυμομύκητας Saccharomyces Cerevisiae είναι ο πιο μελετημένος και ευρέως διαδεδομένος
μονοκύτταρος μύκητας, καθώς όλες οι λειτουργίες των ευκαρυωτικών κυττάρων παρίστανται στο
συγκεκριμένο είδος ζύμης αλλά και λόγω των βιολογικών του χαρακτηριστικών. Ο συγκεκριμένος
ζυμομύκητας έχοντας υποβληθεί σε πλασμόλυση, είναι σε θέση να εγκλείσει υδατοδιαλυτές αλλά
και λιποδιαλυτές ενώσεις λόγω της δομής του κυτταρικού του τοιχώματος και των θρεπτικών
συστατικών που διαθέτει.
Η χιτοζάνη είναι ένας φυσικός, μη τοξικός πολυσακχαρίτης με σημαντικές βιολογικές δράσεις
που επηρεάζονται άμεσα από τις μεθόδους παρασκευής του. Ο εγκλεισμός σε χιτοζάνη βρίσκει
ευρεία εφαρμογή καθώς δύναται να εγκλείσει τόσο υδρόφοβες όσο και υδρόφιλες ουσίες.
Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η ανάπτυξη κατάλληλης μεθοδολογίας για τον
εγκλεισμό των αιθέριων ελαίων Mentha Arvensis και Origanum Majorana σε βιοδιασπώμενους
φορείς, όπως είναι ο ζυμομύκητας Saccharomyces Cerevisiae και η χιτοζάνη, με σκοπό την
προστασία τους από διάφορους παράγοντες οπώς η εξάτμιση, η θερμότητα και το φως. Επιπλέον
μελετήθηκε η επικάλυψη με χιτοζάνη, των μικροσωματιδίων ζυμομυκήτων με εγκλεισμένα τα
αιθέρια έλαια με σκοπό τον σχηματισμό ενός νέου συστήματος το οποίο θα παρουσιάζει
παρατεταμένο προφίλ αποδέσμευσης του αιθέριου ελαίου. Τελικός στόχος της εργασίας, είναι η
μελέτη της εντομοκτόνου δράσης των αιθερίων ελαίων και των νέων μικρο- και νανο συστημάτων, έναντι επιβλαβών αφίδων και ακάρεων, με σκοπό την περαιτέρω αξιοποίηση των
αιθερίων ελαίων μέσω της ανάπτυξης καινοτόμων και φιλικών προς το περιβάλλον εντομοκτόνων.
Αρχικά πραγματοποιήθηκε ανάλυση της χημικής σύστασης του αιθέριου ελαίου με αέριο
χρωματογράφο συζευγμένο με φασματόμετρο μάζας (GC-MS) όπου διαπιστώθηκε ότι τα κύρια
συστατικά των αιθέριων ελαίων Origanum Majorana και Mentha Arvensis είναι η καρβακρόλη
και η μενθόλη, αντίστοιχα.
Για την επίτευξη μεγαλύτερης απόδοσης εγκλεισμού στα κύτταρα ζυμομύκητων,
πραγματοποιηθήκε προκατεργασία των κυττάρων Saccharomyces Cerevisiae με πλασμολυτικό
διάλυμα, με σκοπό την απομάκρυνση του νερού και την θανάτωση των κυττάρων, με ταυτόχρονη
διατήρηση της ακεραιότητας της κυτταρικής μεμβράνης. Για τον σκοπό αυτό, χρησιμοποιήθηκαν
τρείς διαφορετικοί πλασμολύτες NaCl, NaOH και Tween 80 σε συγκεντρώσεις 2, 10 και 15% ενώ
μελετήθηκαν οι αντίστοιχες αποδόσεις πλασμόλυσης.
Στην συνέχεια, πραγματοποιήθηκε εγκλεισμός του αιθέριου ελαίου Origanum Majorana στα
πλασμολυμένα κύτταρα και μελετήθηκαν οι αποδόσεις εγκλεσμού, μέσω αέριου χρωματογράφου
συζευγμένο με φασματόμετρο μάζας (GC-MS), ενώ επίσης έγινε χαρακτηρισμός των
μικροσωματιδίων με την μέθοδο Δυναμικής Σκέδασης Φωτός (DLS), Φασματοσκοπίας
Υπερύθρου (FT-IR) και θερμοσταθμικής ανάλυσης (TGA). Τις υψηλότερες αποδόσεις
πλασμόλυσης και εγκλεισμού λαμβάνοντας επίσης υπ’ όψιν , το μέγεθος και το ζ-δυναμικό των
σωματιδίων, παρουσίασαν τα μικροσωματίδια που πλασμολύθηκαν με υδατικό διάλυμα NaCl
10% ακολουθούμενα από τα νανοσωματίδια που πλασμολύθηκαν με υδατικό διάλυμα Tween-80
10%. Από την βελτιστοποίηση που προοέκυψε, για τον εγκλεισμό του αιθέριου ελαίου Mentha
Arvensis χρησιμοποιήθηκε το πλασμολυτικό διάλυμα NaCl 10%.
Στην συνέχεια πραγματοποιήθηκε ο εγκλεισμός των αιθέριων ελαίων Origanum Majorana και
Mentha Arvensis σε χιτοζάνη εξαιρετικά χαμηλού μοριακού βάρους (ULMW), ενώ επιτεύχθηκε
η επικάλυψη με χιτοζάνη, των κυττάρων ζυμομυκήτων (πλασμολυμένα με υδ. δ/μα NaCl 10%) με
εγκλεισμένα τα αιθέρια έλαια. Η επιτυχία του εγκλεισμού και της επικάλυψης, επιβεβαιώθηκε
μέσω DLS, FT-IR αλλά και μέσω TGA όπου παρατηρήθηκε μετατόπιση της θερμοκρασίας
μέγιστης αποικοδόμησης των αιθερίων ελαίων και επομένως η προστασία τους μέσω της
διεργασίας του εγκλεισμού.
Από την κινητική μοντελοποίηση της απελευθέρωσης προέκυψε ότι το κινητικό μοντέλο που
περιγράφει την απελευθέρωση των αιθερίων ελαίων από τα κύτταρα ζυμομυκήτων είναι το
μοντέλο πρώτης τάξης ενώ ο εκθέτης διάχυσης n της εξίσωσης Korsmeyer-Peppas επέδειξε ως
κύριο μηχανισμό απελευθέρωσης την διάχυση κατά Fick.
Στην περίπτωση των νανοσωματιδίων χιτοζάνης και των επικαλυμμένων με χιτοζάνη κυττάρων
ζυμομυκήτων το κινητικό μοντέλο που περιγράφει την απελευθέρωση είναι το μοντέλο Higuchi
και ο μηχανισμός απελεθέρωσης είναι η διόγκωση και η διάχυση. Η μελέτη της εντομοκτόνου
δράσης των αιθερίων ελαίων και των νέων νανο- και μικρο-συστημάτων είναι υπο εξέλιξη. |
el |