heal.abstract |
Η καφεΐνη, ή αλλιώς η 1,3,7-τριμέθυλο ξανθίνη, ανήκει στην οικογένεια των ξανθινών και εντοπίζεται στους καρπούς, στα φύλλα του καφεόδενδρου και στο ρόφημα του τσαγιού. Η καφεΐνη αποτελεί ψυχοδραστική ουσία καθώς δρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα του ανθρώπου, διαθέτει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και σε κατάλληλες ποσότητες έχει αποδειχθεί ωφέλιμη για την ανθρώπινη υγεία. Το μόριο της καφεΐνης χάρη στην εξαιρετική του διαλυτότητα τόσο στο νερό όσο και στα λίπη διαθέτει την ικανότητα να διέρχεται από τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο εγκλεισμός της καφεΐνης σε λιποσωμικούς φορείς. Αυτοί οι φορείς είναι βιοσυμβατοί και παρέχουν σταδιακή και ελεγχόμενη αποδέσμευση της δραστικής ουσίας.
Σκοπό της συγκεκριμένης μελέτης αποτελεί η ανάπτυξη και βελτιστοποίηση πράσινων διεργασιών εγκλεισμού του φυσικού αλκαλοειδούς καφεΐνη σε βιοσυμβατά λιποσωμικά συστήματα με χρήση φυσικών βαθέων ευτηκτικών διαλυτών.
Λιποσωμικοί φορείς, όπως λιποσώματα και νιοσώματα, τα οποία έχουν διαστάσεις στην νανοκλίμακα, παρέχουν προστασία του φαρμάκου από την αποδόμηση και στοχευμένη αποδέσμευση, ενώ μη ιοντικά επιφανειοδραστικά κυστίδια (νιοσώματα), μελετήθηκαν ως προς τις βελτιωμένες τους ιδιότητες. Τα κυστίδια αυτά παρασκευάζονται χρησιμοποιώντας μη ιοντικές επιφανειοδραστικές ουσίες και όχι φωσφολιπίδια, με πλεονέκτημα στη χημική τους σταθερότητα. Στη συγκεκριμένη μελέτη τα λιποσώματα αποτελούνται από χοληστερόλη, φωσφατιδυλοχολίνη και Polysorbate 80 (Tween 80), ενώ τα νιοσώματα αποτελούνται από χοληστερόλη και Sorbitan Monostearate (Span 60). Και τα δύο νανοσυστήματα επικαλύπτονται με χιτοζάνη, με τη μέθοδο της δημιουργίας λεπτού υμενίου.
Η χιτοζάνη είναι ένα φυσικό πολυμερές το οποίο παρουσιάζει υψηλή βιοσυμβατότητα, βιοαποικοδομησιμότητα και βλεννοκολλητικές ιδιότητες, ενώ παράλληλα προσδίδει στα σωματίδια περισσότερη στήριξη και αυξάνει τον θεραπευτικό τους δείκτη. Η διαλυτοποίηση πραγματοποιείται με χρήση φυσικού βαθέως ευτηκτικού διαλύτη (NADES), με συστατικά βεταΐνη (Bet) και το γαλακτικό οξύ (LA).
Οι βέλτιστες αναλογίες για τις παραμέτρους του κάθε νανοσυστήματος, υπολογίστηκαν μέσω του προγράμματος Box-Behnken για τριπλό επίπεδο εξάρτησης. Οι ανεξάρτητες μεταβλητές οι οποίες επιλέχθηκαν ήταν: η περιεκτικότητα του NADES (% v/v), η περιεκτικότητα της χιτοζάνης (CS) (% w/v) και η περιεκτικότητα του επιφανειοδραστικού tween 80 (% w/v), όσον αφορά τα χιτοσώματα ή του Span 60 (% w/v) ,για τα νιοσώματα. Οι αποκρίσεις οι οποίες μελετήθηκαν (εξαρτημένες μεταβλητές) ήταν: το μέγεθος των σωματιδίων, ο δείκτης πολυδιασποράς PDI καθώς και η απόδοση εγκλεισμού.
Τα νανοσωματίδια χαρακτηρίστηκαν, χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους (DLS, FT-IR, UV-Vis), ενώ παράλληλα μελετήθηκαν για το προφίλ αποδέσμευσης και την κινητική απελευθέρωσης της καφεΐνης. Τα επικαλυμμένα με χιτοζάνη νιοσώματα αποδείχθηκε πως σχηματίζονται ευκολότερα καθώς και να παρουσιάζουν αυξημένη σταθερότητα με βάση το ζ-δυναμικό. Τα χιτοσώματα, δηλαδή τα λιποσώματα τα οποία διέθεταν περίβλημα χιτοζάνης παρουσίασαν μεγαλύτερες αποδόσεις εγκλεισμού, ΕΕ=78%, έναντι των νιοσωμάτων 60%. Τα σχηματιζόμενα σωματίδια και στις δύο περιπτώσεις είχαν παρόμοια μεγέθη, με τα λιποσώματα επικαλυμμένα με χιτοζάνη να παρουσιάζονται ελαφρώς μικρότερα. |
el |