Ταυτότητα του τόπου και αφηγήσεις του αρχαιοελληνικού φαντασιακού: Η περίπτωση της Λέσβου ως παράδειγμα για τη συγκρότηση εθνικού δικτύου διαχείρισης πολιτισμικών τοπίων

Καταχανάς, Ρήγας; Katachanas, Rigas

dc.contributor.author	Καταχανάς, Ρήγας	el
dc.contributor.author	Katachanas, Rigas	en
dc.date.accessioned	2022-06-14T08:52:57Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/55271
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.22969
dc.description	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο--Μεταπτυχιακή Εργασία. Διεπιστημονικό-Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) “Περιβάλλον και Ανάπτυξη"	el
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Place identity	en
dc.subject	Cultural routes	en
dc.subject	Landscape	el
dc.subject	Intangible cultural heritage	en
dc.subject	Narratives-storytelling	en
dc.subject	Πολιτιστικές διαδρομές	el
dc.subject	Άυλη πολιτιστική κληρονομιά	el
dc.subject	Εξιστόρηση αφηγήσεων του τόπου	el
dc.subject	Ταυτότητα του τόπου	el
dc.subject	Τοπίο	el
dc.title	Ταυτότητα του τόπου και αφηγήσεις του αρχαιοελληνικού φαντασιακού: Η περίπτωση της Λέσβου ως παράδειγμα για τη συγκρότηση εθνικού δικτύου διαχείρισης πολιτισμικών τοπίων	el
dc.title	Place branding and the ancient Greek imaginary: The case of Lesbos island as an example for the creation of Greek national network of associative cultural landscapes	en
heal.type	masterThesis
heal.classification	Αρχιτεκτονική Τοπίου	el
heal.classification	Αναπτυξιακές Πολιτικές	el
heal.classification	Place Branding	el
heal.dateAvailable	2023-06-13T21:00:00Z
heal.language	el
heal.access	embargo
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2022-02-16
heal.abstract	Η εν λόγω μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία πραγματεύεται μια μέθοδο περιφερειακής ανάπτυξης που εστιάζει στην αναγνώριση και την ανάδειξη της ταυτότητας ενός τόπου. Συγκεκριμένα, μελετάται η ανάπτυξη δικτύου πολιτισμικών τοπίων στη Λέσβο, με στόχο την προβολή της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου. Επιπλέον, διερευνάται το αρχαιοελληνικό φαντασιακό ως αξιοποιήσιμος πόρος που μπορεί να συμβάλλει στην εθνική ανάπτυξη και στη συγκρότηση επωνυμίας τόπου (place branding). Το τοπίο με βάση την Ευρωπαϊκή Σύμβαση της Φλωρεντίας ορίζεται ως το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης φύσης και ανθρώπου, αναγνωρίζοντας, έτσι την εγγενώς πολιτισμική υπόσταση αυτού. Όπως, λοιπόν, η πολιτιστική κληρονομιά διακρίνεται σε υλική και άυλη, έτσι και το πολιτισμικό τοπίο αναλύεται σε πραγματικό και φαντασιακό. Ως ‘ταυτότητα του τόπου’ (place identity) εκλαμβάνεται η συνισταμένη των τοπίων που τον συγκροτούν. Η συγκρότηση επωνυμίας τόπου θεωρείται σήμερα ως ένα σημαντικό εργαλείο χωρικής ανάπτυξης και προϋποθέτει την αναγνώριση της ταυτότητας του τόπου μέσα από την τοπιακή του ανάλυση, αλλά και την ανάδειξή της μέσω της υλοποίησης έργων αρχιτεκτονικού και τοπιακού σχεδιασμού. Με βάση αυτό το θεωρητικό υπόβαθρο λαμβάνεται ως μελέτη περίπτωσης το νησί της Λέσβου. Η αναγνώριση της ταυτότητας της Λέσβου δομείται βάσει του πραγματικού και του φαντασιακού της τοπίου. Το τελευταίο αφορά τις καλλιτεχνικές αναγνώσεις του τόπου, όπου ως κυρίαρχο στοιχείο αναδύεται ο λυρικός ερωτισμός που αποδόθηκε στο νησί χάρη στη πληθώρα των αξιόλογων λογοτεχνών που σχετίζονται με αυτό. Ειδικότερα, η σαπφική επίδραση κατέστησε τη Λέσβο ως διεθνές σύμβολο ερωτικής ελευθερίας. Το φυσικό τοπίο της διέπεται από ποικιλομορφία και αντιθέσεις, ενώ το δομημένο αποτελεί ένα πολιτισμικό παλίμψηστο που φανερώνει τη κομβική θέση της μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Για την ανάδειξη της άυλης πολιτισμικής κληρονομιάς του τόπου προτείνεται η δημιουργία ενός δικτύου φαντασιακών πολιτισμικών τοπίων. Αυτό δομείται από επιμέρους παρεμβάσεις μικρής κλίμακας ανά σημείο που βασίζονται σε συγκεκριμένο αρχιτεκτονικό παράδειγμα, την πολιτιστική διαδρομή που σχεδίασε ο Peter Zumthor στο Allmannajuvet της Νορβηγίας. Στο κεντρικό σημείο αναφοράς του δικτύου προτείνεται η δημιουργία ενός πολιτιστικού πάρκου που θα λειτουργεί ως κέντρο διαχείρισης του δικτύου και θα προωθεί συνολικά την πολιτιστική και φυσική κληρονομιά της Λέσβου. Έπειτα, γίνεται μια προσπάθεια διεύρυνσης του προτεινόμενου μοντέλου από το τοπικό στο εθνικό επίπεδο, αξιοποιώντας τις μυθολογικές και ιστορικές αφηγήσεις του αρχαιοελληνικού φαντασιακού. Προτρέπεται η υιοθέτηση της δομής του επιτυχημένου Νορβηγικού Δικτύου των Εθνικών Τουριστικών Διαδρομών Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους. Επιπρόσθετα, αναλύονται τα κυριότερα φαντασιακά τοπία της αρχαίας Ελλάδας, ενώ διατυπώνεται και η πρόταση εφαρμογής ενός τουριστικού προτύπου που δημιουργεί πολιτιστικούς διαδρόμους τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και διακρατικά με βάση την κυρίαρχη κατηγοριοποίηση της ελληνικής μυθολογίας. Συμπερασματικά, το φαντασιακό πολιτισμικό τοπίο αναδεικνύεται ως ένας πολύτιμος πολιτισμικός πόρος που μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη μιας περιοχής τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Ιδιαίτερα για την περίπτωση της Ελλάδας παρουσιάζεται ένα μοναδικό πεδίο ευκαιριών στην αξιοποίηση του αρχαιοελληνικού μυθικού τοπίου, το οποίο έχει καταστατική σημασία για τον Δυτικό πολιτισμό. Τέλος, μέσα από τις προτάσεις που αναλύθηκαν έγινε σαφές ότι ο αρχιτεκτονικός και ο τοπιακός σχεδιασμός μπορούν να λειτουργήσουν ως χωρικά εργαλεία εξιστόρησης των αφηγήσεων του τόπου.	el
heal.abstract	This postgraduate diploma thesis deals with a regional development method that focuses on finding and promoting place identity. In particular, an attempt is made for the development of a network of cultural landscapes in Lesbos to promote the intangible cultural heritage of the island. In addition, the ancient Greek imaginary is explored as a useable resource that can contribute to national growth and place branding. Landscape, based on the European Landscape Convention of Florence, is defined as the outcome of nature and human interaction, thus recognizing its inherently cultural status. As, therefore, cultural heritage is distinguished in tangible and intangible, so the cultural landscape is analyzed in real and associative. Place identity is conceived as the resultant of the landscapes that construct the place. Place-branding is considered to be an important tool for spatial development. It requires the finding of place identity through the landscape analysis of the region, as well as place identity promotion through the implementation of architectural and landscape design projects. Based on this theoretical background, Lesbos is taken as a case study. The tracking of Lesbos' place-identity is structured on the basis of its real and associative landscape. The latter concerns the subjective perceptions of the place, where the lyric eroticism emerged as a predominant element projected on Lesbos, thanks to the plethora of remarkable litterateurs associated with the island. Its natural scenery is governed by diversity and contrasts, while its anthropogenic landscape is a palimpsest of Western and Eastern culture. In order to highlight Lesbos’ intangible cultural heritage, it is proposed to create a network of associative cultural landscapes. This is structured by individual small-scale interventions based on a specific architectural example, the infrastructure designed by Peter Zumthor in Norway's Allmannajuvet cultural route. In the central point of the network, it is proposed to create a cultural park that will act as a network management center and will promote Lesbos' heritage. Then, an attempt is made to extend the proposed model from regional to national level, utilizing the mythological and historical narratives of the ancient Greek imaginary. The adoption of the structure of the successful Norwegian Network of National Scenic Tourist Routes is urged. Additionally, the main mythical landscapes of ancient Greece are analyzed, while a proposal is made for the implementation of a tourist model that creates cultural corridors both within the country and transnationally on the basis of the dominant categorization of Greek mythology. In conclusion, the associative cultural landscape emerges as a valuable cultural resource that can contribute to the development of a place at both regional and national level. Specifically, in the case of Greece, there is a unique scope of opportunities in the exploitation of the ancient Greek mythical landscape, which is of constitutional importance for Western culture. Finally, through the proposals that have been analyzed, it became clear that architectural and landscape design can successfully act as spatial storytelling tools of place narratives.	en
heal.advisorName	Μωραΐτης, Κωνσταντίνος	el
heal.committeeMemberName	Λυκογιάννη, Σταυρούλα	el
heal.committeeMemberName	Δημοπούλου, Ευτέρπη	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	300 σ.	el
heal.fullTextAvailability	false