Συστήματα Καινοτομίας και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών στο Σχεδιασμό Ευφυών Πόλεων

Σιώκας, Γεώργιος; Siokas, Georgios

dc.contributor.author	Σιώκας, Γεώργιος	el
dc.contributor.author	Siokas, Georgios	en
dc.date.accessioned	2022-09-08T07:32:54Z
dc.date.available	2022-09-08T07:32:54Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/55622
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.23320
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Αστικό σύστημα καινοτομίας	el
dc.subject	Ευφυής πόλη	el
dc.subject	Έξυπνη πόλη	el
dc.subject	Έξυπνη αστική πολιτική	el
dc.subject	Έξυπνη στρατηγική	el
dc.subject	Urban innovation systems	en
dc.subject	Smart city	en
dc.subject	Smart urban policy	en
dc.subject	Smart strategy	en
dc.subject	Smart urban development	en
dc.title	Συστήματα Καινοτομίας και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών στο Σχεδιασμό Ευφυών Πόλεων	el
dc.title	Innovation Systems and Information and Communication Technologies in Planning Smart Cities	en
dc.contributor.department	Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας / Laboratory of Industrial and Energy Economics	el
heal.type	doctoralThesis
heal.generalDescription	Πρόλογος Η παρούσα διδακτορική διατριβή εντάσσεται στη γνωστική περιοχή των «Οικονομικών της Καινοτομίας και Τεχνολογίας» και αποσκοπεί στην εκπόνηση μιας πρωτότυπης ερευνητικής εργασίας στηριζόμενη σε ερευνητικά συμπεράσματα. Μέσω της εκπόνησης της εμπειρικής μελέτης, η διατριβή επικεντρώθηκε στην περιγραφή και ερμηνεία ενός κεντρικού ζητήματος για τις Δημοτικές Αρχές και το αστικό οικοσύστημα, τις «ευφυείς πόλεις», συμπληρωματικά με τα συστήματα καινοτομίας και την αλληλεπίδραση τους. Πλέον, οι σύγχρονες πόλεις αντιμετωπίζονται ως περιβάλλοντα στα οποία εξελίσσονται διαρκώς πολυάριθμες κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές αλλαγές. Ωστόσο, η ικανότητα ενός Δήμου να υποστηρίζει, να ενισχύει και να βελτιώνει τις διαρκείς αλλαγές και τις σύγχρονες προκλήσεις είναι περιορισμένη. Αντικείμενο της διατριβής αποτελεί η χαρτογράφηση των τεχνολογικών, κοινωνικοοικονομικών και θεσμικών παραγόντων για τη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου και λειτουργικού εννοιολογικού πλαισίου για τη μελέτη της ευφυούς πόλης και των παραγόντων που συνεισφέρουν στην ανάπτυξη και ωρίμανση του εγχειρήματος αυτού στην Ελλάδα. Η ανάλυση επικεντρώνεται στους Ελληνικούς Δήμους και μέσα από τη συλλογή και επεξεργασία εμπειρικών δεδομένων αποσκοπεί στην ανάδειξη και διερεύνηση των καθοριστικών παραγόντων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό μιας πόλης σε «Ευφυή». Με αυτόν τον τρόπο, η παρούσα διατριβή στοχεύει να συμβάλλει στη διαμόρφωση πολιτικών για τη δημιουργία ευφυών πόλεων. Κατά συνέπεια, γίνεται μια προσπάθεια μελέτης της επίδρασης των τεχνολογικών, κοινωνικών και οικονομικών διαστάσεων σε ένα αστικό περιβάλλον. Υπο αυτό το πρίσμα διαμορφώθηκε το κεντρικό ερώτημα της παρούσας διατριβής ως εξής «Ποια είναι η επίδραση των πρωτοβουλιών ευφυών πόλεων και της εφαρμογής ψηφιακής στρατηγικής στο σχεδιασμό δράσεων και στα χαρακτηριστικά των αστικών συστημάτων;». Για την υποστήριξη του κεντρικού ερωτήματος και της θέσης της διατριβής, διακρίθηκαν τρεις ερευνητικοί άξονες και δεκατέσσερις ερευνητικές υποθέσεις. Η μέθοδος και διαδικασία προσέγγισης του εννοιολογικού πλαισίου περιλαμβάνει μια ποικιλία μεθοδολογικών εργαλείων και στοχεύει στη δημιουργία μιας σταθερής βάσης για τη μελέτη των ευφυών πόλεων. Η επιλογή της μεθοδολογίας πηγάζει από την καταλληλότητά της να ερμηνεύσει και να περιγράψει το εννοιολογικό πλαίσιο. Συνεπώς, η ερευνητική πορεία σε αδρές γραμμές περιελάμβανε (1) την επισκόπηση βιβλιογραφίας και προετοιμασία μελέτης, (2) τη διεξαγωγή της έρευνας και συλλογής δεδομένων και (3) την επεξεργασία της βάσης δεδομένων με προηγμένα στατιστικά εργαλεία. Συνεπώς, η καινοτομία αυτής της ερευνητικής προσπάθειας πηγάζει από τη διεπιστημονική προσέγγιση και εξέταση των ευφυών πόλεων, των ψηφιακών τεχνολογιών και των συστημάτων καινοτομίας. Τέλος, σχετικά με τα τεχνικά χαρακτηριστικά της διατριβής, το κείμενο της διατριβής σε πρώτη φάση θέτει το θεωρητικό υπόβαθρο και, στη συνέχεια, επικεντρώνεται στην εμπειρική έρευνα και στα συμπεράσματα. Για τη διασφάλιση της ποιότητας του κειμένου, η βιβλιογραφική αναφορά ακολουθεί́ ένα από τα διεθνώς καθιερωμένα βιβλιογραφικά́ πρότυπα «Harvard Referencing Style 10th Edition» με τη βοήθεια του λογισμικού «Mendeley». Η γλώσσα σύνταξης της διατριβής είναι η ελληνική, ενώ η δομή της αποτελεί ένα σμίλευμα του προτύπου των διατριβών του επιστημονικού πεδίου και της προσωπικής εμπειρίας του συγγραφέα. Χρειάζεται, ακόμα, να τονιστεί ότι η παρούσα διατριβή δεν χρηματοδοτήθηκε από κάποιον φορέα, ούτε εντάχθηκε σε κάποιο ερευνητικό πρόγραμμα και, συνεπώς, δεν έλαβε οποιασδήποτε μορφής υποτροφία. Συνεπώς, αποτελεί ένα ανεξάρτητο επιστημονικό έργο που στηρίχθηκε στην πολυετή μελέτη του συγγραφέα.	el
heal.classification	Economics of Innovation and Technology	en
heal.classification	Οικονομικά της Καινοτομίας και Τεχνολογίας	el
heal.language	el
heal.access	free
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2022-02-08
heal.abstract	Η διατριβή εξετάζει την επίδραση των αστικών συστημάτων καινοτομίας και των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στην ανάπτυξη των ευφυών πόλεων. Λαμβάνοντας υπόψη την πολυδιάστατη φύση του σχεδιασμού και της εφαρμογής μιας αστικής στρατηγικής, το αντικείμενο της διατριβής εστιάζει στη χαρτογράφηση των τεχνολογικών, κοινωνικοοικονομικών και θεσμικών παραγόντων για τη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου και λειτουργικού εννοιολογικού πλαισίου για τη μελέτη της ευφυούς πόλης. Η πόλη, ως ένα δίκτυο διαφορετικών συστημάτων, αποτελεί ένα οικοσύστημα για φορείς με διαφορετικές ατζέντες και πόρους που μπορούν να αλληλεπιδρούν και να συνεργάζονται. Υπό αυτό το πρίσμα, αναπτύχθηκαν τρεις κύριοι ερευνητικοί άξονες, οι οποίοι επικεντρώνονται 1) στην αποτύπωση των μηχανισμών του ψηφιακού μετασχηματισμού, 2) στη χαρτογράφηση του ρόλου των φορέων στο αστικό οικοσύστημα και 3) στη δημιουργία ενός οδικού χάρτη για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του αστικού οικοσυστήματος. Για τη μελέτη των ερευνητικών υποθέσεων της διδακτορικής διατριβής διεξήχθη έρευνα πεδίου μέσω δομημένου ερωτηματολογίου που απευθύνθηκε στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και συγκεκριμένα στους αποκαλούμενους «καλλικρατικούς Δήμους». Η επιλογή αυτού του πληθυσμού για την εμπειρική διερεύνηση των υποθέσεων της διατριβής έχει χρησιμότητα τόσο σε θεωρητικό, όσο και σε πρακτικό-επιχειρησιακό επίπεδο. Σε θεωρητικό επίπεδο, γίνεται προσπάθεια εφαρμογής μιας καινοτόμου προσέγγισης της σύνδεσης των ΤΠΕ με τα συστήματα καινοτομίας. Ειδικότερα, γίνεται μία συστημική προσέγγιση της σύνδεσης των ΤΠΕ με την καινοτομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό για το σχεδιασμό ευφυών πόλεων, μέσα από την οπτική ενός Δήμου. Σε πρακτικό-επιχειρησιακό επίπεδο, γίνεται χαρτογράφηση των τεχνολογικών, κοινωνικοοικονομικών και θεσμικών παραγόντων και αναδεικνύεται, ακόμη, ο καταλυτικός ρόλος του Δήμου στον ψηφιακό μετασχηματισμό και η αξιοποίηση των ΤΠΕ από το αστικό οικοσύστημα για την παραγωγή καινοτομίας. O έλεγχος των υποθέσεων πραγματοποιήθηκε μέσω ανάλυσης των δεδομένων της έρευνας πεδίου, εφαρμόζοντας την προηγμένη στατιστική τεχνική το μοντέλο δομικών σχέσεων (SEM), και συγκεκριμένα, τη μέθοδο Partial Least Squares – Structural Equation Modelling (PLS-SEM), κάνοντας χρήση του λογισμικού SmartPLS. Τα αποτελέσματα από την εμπειρική έρευνα δείχνουν ότι η πλειονότητα των τοπικών αρχών προσπαθεί να διαμορφώσει ένα συνεκτικό πλαίσιο για την αποτελεσματική χρήση των διαθέσιμων πόρων και τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Παρόλο που η πλειονότητα των πόλεων έχουν ενσωματώσει στις στρατηγικές τους διάφορες μορφές συναφών έργων, παρατηρείται η ελλιπής εφαρμογή τους στις καθημερινές λειτουργίες της πόλης. Ταυτόχρονα, οι δημόσιοι και ιδιωτικοί οργανισμοί έχουν ένα κρίσιμο ρόλο στην υποστήριξη μιας στρατηγικής «ευφυούς» πόλης. Ως εκ τούτου, με τη δημιουργία στρατηγικών συνεργασιών, οι Δήμοι μπορούν να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν αποτελεσματικότερα μια στρατηγική έξυπνης πόλης προσαρμοσμένης στις ανάγκες τους. Τονίζεται, ακόμα, ο ρόλος των προκλήσεων και των προϋποθέσεων για την αποτελεσματική εφαρμογή των «έξυπνων» στρατηγικών. Κατά συνέπεια, αυτό επιτρέπει τη χαρτογράφηση των κρίσιμων παραγόντων που θα επιτρέψουν στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να εφαρμόσουν μια επιτυχημένη στρατηγική.	el
heal.abstract	The dissertation aims to study the impact of urban innovation systems and information and communication technologies on smart cities planning. Given the multidimensional nature of the design and implementation of an urban strategy, the dissertation focuses on mapping the technological, socio-economic and institutional factors which formulate a comprehensive and functional conceptual framework for a smart city and contribute to its development and maturation in Greece. A city, as a network of different actors, works as a hub for actors with different agendas and resources to interact and collaborate. Under this concept, three main research areas have been developed, focusing on 1) identifying the mechanisms of digital transformation, 2) mapping the role of actors in the urban ecosystem and 3) creating a roadmap for the digital transformation of the urban ecosystem. For the study of the research hypotheses, field research was conducted, through a structured questionnaire, in the Greek Municipalities. The selection of the population for the empirical investigation is useful both in theory and in practice. At a theoretical level, an attempt is being made to implement an innovative approach to link ICT sector to innovation systems. In particular, a systemic approach is made to the connection of ICT with innovation and digital transformation for the design of smart cities, through the perspective of a Municipality. At a practical-operational level, the technological, socio-economic, and institutional factors are mapped and the catalytic role of the Municipality in the digital transformation and utilization of ICT by the urban ecosystem for the production of innovation is, also, highlighted. The hypotheses testing was performed through the statistical analysis of the collected field research data, applying advanced statistical technique, the Structural Equation Modelling (SEM), and in particular, the method Partial Least Squares - Structural Equation Modelling (PLS-SEM), using SmartPLS software. The results of the empirical research show that most local authorities try to form a coherent framework for the efficient use of available resources and to improve the productivity and quality of the services provided. Although the majority of cities have incorporated in their strategies various forms of smart city projects, their absence in the city’s daily functions is observed. At the same time, public and private organizations have a critical role to play in supporting a “smart” city strategy. Therefore, by creating strategic partnerships, Municipalities can effectively design and implement a smart city strategy tailored to their needs. Also, the role of challenges and conditions for the effective implementation of smart strategies is emphasized. Consequently, this allows the mapping of critical factors that will assist policy makers to implement a successful strategy.	en
heal.advisorName	Τσακανίκας, Άγγελος
heal.advisorName	Καλογήρου, Γιάννης
heal.advisorName	Μάγκλαρης, Βασίλειος
heal.advisorName	Tsakanikas, Aggelos
heal.advisorName	Yannis, Caloghirou
heal.advisorName	Maglaris, Vasilis
heal.committeeMemberName	Τσακανίκας, Άγγελος
heal.committeeMemberName	Καλογήρου, Γιάννης
heal.committeeMemberName	Μάγκλαρης, Βασίλειος
heal.committeeMemberName	Σαρίμβεης, Χαράλαμπος
heal.committeeMemberName	Αραποστάθης, Ευστάθιος
heal.committeeMemberName	Καβάσαλης, Πέτρος
heal.committeeMemberName	Γιωτόπουλος, Ιωάννης
heal.committeeMemberName	Tsakanikas, Aggelos
heal.committeeMemberName	Yannis, Caloghirou
heal.committeeMemberName	Maglaris, Vasilis
heal.committeeMemberName	Sarimveis, Haralambos
heal.committeeMemberName	Arapostathis, Stathis G.
heal.committeeMemberName	Kavassalis, Petros
heal.committeeMemberName	Giotopoulos, Ioannis
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Χημικών Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	369
heal.fullTextAvailability	false