Ο θεσμός του αστικού αναδασμού στον πολεοδομικό σχεδιασμό: διεθνής εμπειρία και ελληνική πραγματικότητα

Μπαλλά, Ευαγγελία; Mpalla, Evaggelia

dc.contributor.author	Μπαλλά, Ευαγγελία	el
dc.contributor.author	Mpalla, Evaggelia	en
dc.date.accessioned	2022-09-20T07:36:25Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/55698
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.23396
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/gr/	*
dc.subject	Πολεοδομικός σχεδιασμός	el
dc.subject	Πολεοδομική πολιτική	el
dc.subject	Πολιτική γης	el
dc.subject	Αστικός αναδασμός	el
dc.subject	Κτηματικές ομάδες	el
dc.subject	Πολεοδομική μεταρρύθμιση	el
dc.subject	Urban planning	en
dc.subject	Urban policy	en
dc.subject	Land policy	en
dc.subject	Land readjustment	en
dc.subject	Urban planning reform	en
dc.title	Ο θεσμός του αστικού αναδασμού στον πολεοδομικό σχεδιασμό: διεθνής εμπειρία και ελληνική πραγματικότητα	el
dc.contributor.department	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων. Τομέας Πολεοδομίας και Χωροταξίας	el
heal.type	doctoralThesis
heal.secondaryTitle	Διεθνής εμπειρία και ελληνική πραγματικότητα	el
heal.classification	Πολεοδομικός σχεδιασμός	el
heal.classification	Πολιτική γης	el
heal.dateAvailable	2023-09-19T21:00:00Z
heal.language	el
heal.access	embargo
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2022-07-08
heal.abstract	Η μεταφορά (ή διάχυση) ιδεών, πολιτικών και θεσμών έχει ιστορικές ρίζες που χρονολογούνται από τότε που μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, εξήγαγαν τα πολιτικά και νομικά τους συστήματα σε πολλά μέρη του κόσμου, ιδίως κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας. Η αφετηρία των σχετικών θεωρητικών προσεγγίσεων εντοπίζεται στις έννοιες του «ισομορφισμού» (isomorphism) ή «ισομορφικού μιμητισμού» (isomorphic mimicry) της βιολογίας και της εξελικτικής θεωρίας του 19ου αιώνα. Συγκεκριμένες θεωρητικές οπτικές εστιάζουν στην μεταφορά θεσμών με έμφαση στην καταλληλότητα προσαρμογής τους ή στον ρόλο των εμπλεκομένων στη μεταφορά τους (De Jong et al. , 2002), καθώς και μεταξύ εκούσιου δανεισμού (συνθετικού, επιλεκτικού ή ανεπεξέργαστου) ή επιβολής τους (Ward, 2000). Στο σύγχρονο ελληνικό κράτος ήδη από την σύσταση του, οι επίσημες δημόσιες πολιτικές προτεραιοποίησαν, την οικοδόμηση θεσμών με την υιοθέτηση προτύπων των πιο προηγμένων χωρών. Πολλοί θεσμοί αντίστοιχα και στην ελληνική πολεοδομική πολιτική, αντλήθηκαν κυρίως από την ξένη εμπειρία. Ωστόσο η μεταφορά των θεσμών αυτών έχει χαρακτηριστεί αποσπασματική και μηχανιστική, με αποτέλεσμα είτε να περιπέσουν σε αδράνεια και να μην εφαρμοστούν είτε να αποκλίνουν από τους αρχικούς τους στόχους (ΙΤΑ, 2006). Στην βιβλιογραφία για τα ζητήματα του χώρου δεν υπάρχει εκτεταμένη και εις βάθος έρευνα που αφορά την εισαγωγή θεσμών και βέλτιστων πρακτικών από το εξωτερικό. Με την απόσταση του χρόνου που έχει παρέλθει από την πολεοδομική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα την δεκαετία του 1970, η παρούσα έρευνα επιδιώκει να καλύψει αυτό το κενό με την διερεύνηση μίας συγκεκριμένης περίπτωσης: του Αστικού Αναδασμού. Η διατριβή εξετάζει τον θεσμό του Αστικού Αναδασμού στο εξωτερικό και πως αυτός μεταφέρθηκε και εφαρμόστηκε στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα της έρευνας αναδεικνύουν ότι ο θεσμός του Αστικού Αναδασμού, όπως καταστρώθηκε στο Ν.947/79, κατασκευάστηκε από την αρχή και δεν έλαβε υπόψη τους υφιστάμενους εγχώριους θεσμούς και ειδικότερα τις πρόδρομες μορφές τόσο του Αγροτικού Αναδασμού όσο και των Κτηματικών Ομάδων. H εισαγωγή και θεσμοθέτηση του Αστικού Αναδασμού το 1979 μπορεί να εξηγηθεί ως μία περίπτωση επιλεκτικού δανεισμού (Ward, 2000) όπου οι εγχώριοι δρώντες έπαιξαν τον σημαντικότερο ρόλο (De Jong et.al, 2002). H μη εφαρμογή του Αστικού Αναδασμού, όπως εισήχθη στην Ελλάδα κατά το Ν.947/1979, υπό μία ευρύτερη ιστορική οπτική παραπέμπει στην εξάρτηση από το παρελθόν (path dependency). Όπως και στην περίπτωση των Κτηματικών Ομάδων, έτσι και ο Αστικός Αναδασμός εφαρμόσθηκε παρομοίως κατ’ εξαίρεση. H περίπτωση του Αστικού Αναδασμού στην θεσμοθέτησή του στην Ελλάδα, αναδεικνύει ότι μια «κρίσιμη διασταύρωση» δημιουργεί ένα παράθυρο ευκαιρίας, για την μεταφορά και υιοθέτηση νεωτερικών θεσμών δεν οδηγεί ωστόσο υποχρεωτικά και στην εφαρμογή τους. Παρά το γεγονός ότι η περίοδος της μεταπολίτευσης, αποτέλεσε μία «κρίσιμη διασταύρωση» για την ανανέωση των θεσμών στην χώρα, και οδήγησε αντίστοιχα στον εκσυγχρονισμό της πολεοδομικής νομοθεσίας, αυτή ωστόσο δεν ήταν αρκετή για την εφαρμογή ενός από τους νεωτερικούς θεσμούς που εισήχθησαν κατά την πολεοδομική μεταρρύθμιση του 1979, του Αστικού Αναδασμού. Στοιχεία που χαρακτήριζαν την εκδοχή του Αστικού Αναδασμού που υιοθετήθηκε, ως ένα «βαθιά παρεμβατικό θεσμό», αφού αμβλύνθηκαν ως προς την ριζοσπαστικότητα τους υιοθετήθηκαν μεταγενέστερα στο Ν.1337/1983. O Αστικός Αναδασμός, όπως θεσμοθετήθηκε στην Ελλάδα, αποτελεί μία χαρακτηριστική περίπτωση για τα όρια θεσμικών παρεμβάσεων που βασίζονται σε «βέλτιστες πρακτικές», χωρίς να λαμβάνονται υπόψη μακρο-ιστορικά χαρακτηριστικά μίας χώρας και χωρίς να έχει προηγηθεί ενδελεχής μελέτη και τεκμηρίωση της συγκεκριμένης ανάγκης που επρόκειτο να καλύψουν, ιδίως όταν επιχειρούνται παραδειγματικές αλλαγές υποδείγματος σε έναν τομέα πολιτικής. Η διατριβή επιδιώκει να συμβάλλει στην διεπιστημονική περιοχή της πολεοδομικής πολιτικής και της πολιτικής γης και ειδικότερα των θεσμών αστικής ανάπτυξης.	el
heal.sponsor	Δεν υπήρξε χορηγός	el
heal.advisorName	Αραβαντινός, Αθανάσιος Μαρίνος
heal.committeeMemberName	Αγγελίδης, Μηνάς	el
heal.committeeMemberName	Γιαννακούρου, Γεωργία	el
heal.committeeMemberName	Μέλισσας, Δημήτριος	el
heal.committeeMemberName	Σερράος, Κωνσταντίνος	el
heal.committeeMemberName	Γιαννάκου, Αθηνά	el
heal.committeeMemberName	Σπανού, Καλλιόπη	el
heal.academicPublisher	Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	368
heal.fullTextAvailability	false