heal.abstract |
Με αφορμή την πανδημία COVID-19 που επηρέασε δραματικά και επί μακρό χρονικό διάστημα όλα τα επίπεδα της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και πολιτισμικής ζωής της Ελλάδας αλλά και ολόκληρου του πλανήτη, στην παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρήθηκε η ανάπτυξη ενός συστήματος λήψης αποφάσεων για την ορθολογική αντιμετώπιση πανδημιών, με βάση τις αρχές δυναμικής μοντελοποίησης και του ελέγχου διεργασιών και συστημάτων. Πιο συγκεκριμένα, αναπτύχθηκε το επιδημιολογικό μαθηματικό μοντέλο SIVEH, το οποίο αποτελεί παραλλαγή του SIR μοντέλου. Έγινε προσαρμογή του μοντέλου στα ιστορικά δεδομένα από την εξάπλωση της πανδημίας στην Ελλάδα, που είναι δημόσια διαθέσιμα από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας. Έπειτα εφαρμόστηκε η τεχνική του προβλεπτικού ελέγχου (Model Predictive Control, MPC) αξιοποιώντας το μαθηματικό μοντέλο που αναπτύχθηκε. Πρόκειται για μια μεθοδολογία ελέγχου με την οποία οι βέλτιστες αποφάσεις υπολογίζονται σε διαδοχικές επαναλήψεις του αλγορίθμου, στα πλαίσια της ελαχιστοποίησης μιας αντικειμενικής συνάρτησης-κόστους που επαναλαμβάνεται σε διακριτά χρονικά διαστήματα. Έτσι, διαμορφώθηκε ένα σύστημα λήψης αποφάσεων το οποίο προσδιορίζει το βέλτιστο τρόπο αντιμετώπισης της εξάπλωσης της μόλυνσης, με μεταβλητή εκ χειρισμού την αυστηρότητα των περιοριστικών μέτρων τα οποία σχετίζονται για παράδειγμα με την κυκλοφορία, την εκπαίδευση, την εστίαση και τη χρήση προστατευτικής μάσκας. Στο πρόβλημα βελτιστοποίησης υπεισέρχεται η πολυπλοκότητα και ο πολυπαραγοντικός χαρακτήρας του φαινομένου. Σε μια ενδεχόμενη έξαρση της μόλυνσης δηλαδή, απαιτείται αφενός η εφαρμογή αυστηρών περιοριστικών μέτρων, αλλά θα πρέπει ταυτόχρονα να ληφθεί υπόψη και το κοινωνικοοικονομικό κόστος από μια τέτοια απόφαση. Πραγματοποιήθηκαν προσομοιώσεις πληθώρας σεναρίων, ως προς την αντικειμενική συνάρτηση, την αυστηρότητα των περιορισμών, την προσωρινή χαλάρωση των μέτρων, την εφαρμογή επιθετικής ή συντηρητικής πολιτικής, τις επιλογές των υπερπαραμέτρων του μαθηματικού μοντέλου, αλλά και την περίπτωση απρόβλεπτης και ραγδαίας έξαρσης της πανδημίας. Σε προέκταση της μελέτης, το σύστημα δοκιμάστηκε και σε πραγματικά δεδομένα, ώστε να αντιπαραβληθούν οι προτεινόμενοι τρόποι αντιμετώπισης με τις αποφάσεις που ελήφθησαν και εφαρμόστηκαν από τις αρχές. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ένα προηγμένο σύστημα δυναμικής μοντελοποίησης και ελέγχου μπορεί να συμβάλει στη λήψη αποφάσεων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση ενός τόσο κρίσιμου και πολύπλοκου δυναμικού φαινομένου, όπως μια πανδημία. |
el |