heal.abstract |
Οι λιμένες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομία, στις μεταφορές αλλά και στην ασφάλεια των παράκτιων περιοχών και πληθυσμών. Ωστόσο, οι εναλλασσόμενες και συχνά ακραίες καιρικές συνθήκες έχουν ως αποτέλεσμα την φθορά ή/ και την αστοχία των λιμενικών υποδομών, ενώ οι επαναλαμβανόμενες φορτίσεις (π.χ. πλοίων, εμπορευματοκιβωτίων κλπ.), η γήρανση των υποδομών, η απουσία ενεργειών αποκατάστασης και η ανεπαρκής συντήρησή τους αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες στην προσπάθεια αντιμετώπισης των πιθανών κινδύνων που απειλούν την ομαλή λειτουργία των λιμένων. Κατά συνέπεια, λόγω των συνεχόμενων πιέσεων που ασκούνται στους λιμένες από φυσικούς, ανθρωπογενείς και περιβαλλοντικούς παράγοντες αυξάνεται η τρωτότητά τους και η ευαισθησία τους σε επικείμενες απειλές.
Η τρωτότητα των λιμενικών υποδομών έχει απασχολήσει πολλούς ερευνητές τα τελευταία χρόνια. Γενικά, οι λιμένες εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο των παράκτιων συστημάτων. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες επικεντρώνονται στην διακριτοποίησή της τρωτότητας των λιμένων από την παράκτια τρωτότητα, καθώς οι λιμενικές υποδομές παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία και στην λειτουργικότητα των λιμένων. Η τρωτότητα των λιμένων εκτιμάται λαμβάνοντας υπόψη φυσικές, τεχνικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικό-οικονομικές παραμέτρους διερευνώντας τόσο την υφιστάμενη κατάστασή τους (υφιστάμενη τρωτότητα) όσο και την πιθανή μελλοντική κατάσταση όπως αυτήν μπορεί να προκύψει λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής (μελλοντική τρωτότητα).
Η εκτενής βιβλιογραφική ανασκόπηση σχετικά με την τρωτότητα των λιμένων δείχνει ότι απουσιάζει η έννοια της καταγραφής και της αποτύπωσης της κατάστασης λιμενικών υποδομών στις υφιστάμενες μεθοδολογίες εκτίμησης της τρωτότητας. Η κατάσταση των λιμενικών υποδομών και, πιο συγκεκριμένα, η παρουσία ή απουσία φθορών και αστοχιών αποτελεί μια βασική παράμετρο της εκτίμησης της τρωτότητας των λιμένων, καθώς ο βαθμός που οι λιμενικές υποδομές είναι τρωτές στις οποιεσδήποτε απειλές λόγω κλιματικής αλλαγής εξαρτάται από την λειτουργική και δομική ακεραιότητά τους. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητη η καταγραφή της κατάστασης των λιμενικών υποδομών με εφαρμογή μεθόδων παρακολούθησης και η ένταξη σχετικών παραμέτρων παρακολούθησης της κατάστασης στον υπολογισμό του δείκτη τρωτότητας. Η παρακολούθηση εμπεριέχει διάφορες μεθόδους από κλασικές, όπως η οπτική επισκόπηση, έως και σύγχρονες μεθόδους τηλεπισκόπησης με χρήση Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ), για την καταγραφή φθορών και αστοχιών στις λιμενικές υποδομές και την καταγραφή της κατάστασής τους. Παράλληλα, η εφαρμογή των μεθόδων που βασίζονται στην αξιοποίηση ΣμηΕΑ συμβάλλει στην περιοδική αξιολόγηση της κατάστασης των υποδομών μέσω διεξαγωγής προγραμματισμένων επιτόπιων καταγραφών.
Στο πλαίσιο της παρούσας διπλωματικής, διερευνάται η αξιοποίηση σύγχρονων μεθόδων παρακολούθησης λιμενικών υποδομών με χρήση ΣμηΕΑ για την εκτίμηση της τρωτότητας λιμένων. Συγκεκριμένα, εξετάστηκαν τέσσερα αλιευτικά καταφύγια του Δήμου Θηβαίων στον Κορινθιακό Κόλπο (Παραλία Σαράντη, Άγιος Νικόλαος, Αλυκή, Άγιος Βασίλειος), όπου πραγματοποιήθηκε συλλογή στοιχείων με ΣμηΕΑ. Τα στοιχεία αυτά επεξεργάστηκαν και αναλύθηκαν περαιτέρω προκειμένου να προκύψουν οι κατάλληλες πληροφορίες για την υφιστάμενη κατάσταση των λιμενικών υποδομών των αλιευτικών καταφυγίων. Στην συνέχεια, στον δείκτη τρωτότητας των καταφυγίων ενσωματώθηκαν νέες παράμετροι που αφορούν την κατάσταση των υποδομών λαμβάνοντας υπόψη υφιστάμενες πρακτικές. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της συνολικής διερεύνησης αναδεικνύεται η σημαντικότητα ενσωμάτωσης παραμέτρων που σχετίζονται με την κατάσταση των λιμενικών υποδομών στην διαδικασία υπολογισμού του δείκτη τρωτότητας. |
el |