Αειφόρος ανάδειξη, αξιοποίηση και προστασία των παραδοσιακών οικισμών και του πολιτιστικού απθέματος, στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, για τα νησιά Ικαρία και Σαμοθράκη

Μπάρλας, Χαράλαμπος; Mparlas, Charalampos

dc.contributor.author	Μπάρλας, Χαράλαμπος	el
dc.contributor.author	Mparlas, Charalampos	en
dc.date.accessioned	2023-02-07T08:39:11Z
dc.date.available	2023-02-07T08:39:11Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/57096
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.24794
dc.description	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Μεταπτυχιακή εργασία. Διεπιστημονικό - Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) "Υλικά και Επεμβάσεις Συντήρησης - Προστασία Μνημείων (Κατ. B')"	el
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Παραδοσιακοί οικισμοί	el
dc.subject	Ικαρία	el
dc.subject	Σαμοθράκη	el
dc.subject	Πολιτιστική κληρονομιά	el
dc.subject	Αειφορία	el
dc.subject	Sustainability	en
dc.subject	Traditional settlements	en
dc.subject	Samothrace	en
dc.subject	Ikaria	en
dc.subject	Cultural heritage	en
dc.title	Αειφόρος ανάδειξη, αξιοποίηση και προστασία των παραδοσιακών οικισμών και του πολιτιστικού απθέματος, στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, για τα νησιά Ικαρία και Σαμοθράκη	el
dc.title	Sustainable development, utilization and protection of traditional settlements and culture reserve, in the framework of the circular economy, for the islands of Ikaria and Samothraki	en
heal.type	masterThesis	el
heal.classification	Αρχιτεκτονική	el
heal.classification	Architecture -- Conservation and restoration	en
heal.language	el	el
heal.access	free	el
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2022-04-12
heal.abstract	Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η αειφόρος ανάδειξη, η αξιοποίηση και η προστασία των παραδοσιακών οικισμών και του πολιτιστικού αποθέματος, στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας για τα νησιά Ικαρία και Σαμοθράκη. Ως στόχος τέθηκε ο σχεδιασμός βιώσιμων νησιωτικών αναπτυξιακών πολιτικών, ικανών να άρουν τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί σε απομακρυσμένες ή και απομονωμένες περιοχές, αλλά και να δώσει νέες κατευθύνσεις και νέους ορίζοντες στα δύο νησιά αξιοποιώντας τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες που εμφανίζονται. Η υλοποίηση των προτάσεων, έγινε με μελέτη στην ελληνική και ξένη βιβλιογραφία, για την συλλογή δεδομένων και πληροφοριών για την αειφόρο ανάπτυξη και τον αειφόρο σχεδιασμό, καθώς και για την συνεργατική οικονομία και την προσαρμοστική επανάχρηση. Επίσης, έγινε έρευνα για την ανεύρεση των διαδικασιών και των μηχανισμών που έχουν θεσμοθετηθεί από εθνικά και διεθνή κείμενα για την προστασία της παραδοσιακής πολιτιστικής κληρονομιάς. Καταλυτικός ήταν ο ρόλος που είχε στην όλη εργασία η ΔΑΕΚ (SWOT) ανάλυση, καθώς σε αυτή τοποθετήθηκαν όλες οι δυνατότητες, οι ευκαιρίες, οι απειλές και οι κίνδυνοι, αλλά και από την οποία προέκυψαν όλα τα απαραίτητα δεδομένα για τον σχεδιασμό των προτάσεων. Αυτά που διαπιστώθηκαν από την έρευνα που έγινε και από την ΔΑΕΚ (SWOT) ανάλυση είναι αδυναμίες στην αποκατάσταση, προστασία, αξιοποίηση, ανάδειξη, προβολή και προώθηση της παραδοσιακής κληρονομιάς των δύο νησιών, διότι δεν έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες για μία οργανωμένη στρατηγική με βιώσιμο νησιωτικό χαρακτήρα. Διαπιστώθηκε πως αυτό που χρειάζεται είναι η ανάπτυξη εντός μοντέλου ώστε να ενισχυθούν και να σταθεροποιηθούν τα έσοδα από τις εξωτερικές οικονομίες, διότι θα αποτελέσουν τον μοχλό της εσωτερικής ανάπτυξης των παραγωγικών τομέων, μετατρέποντας έτσι τον χαρακτήρα ανάπτυξης των νησιών από εξωτερικό σε εσωτερικό. Λαμβάνοντας όλα τα παραπάνω υπόψη, διαμορφώθηκαν και οριστικοποιήθηκαν τα κριτήρια βάσει τον οποίων σχεδιάστηκαν προτάσεις για τη βιωσιμότητα της Ικαρίας και της Σαμοθράκης, το πλαίσιο των οποίων είναι: • Η προστασία, η διατήρηση και η αξιοποίηση του πολιτιστικού και περιβαλλοντικού αποθέματος, μέσω της ένταξής τους σε ένα ενιαίο δίκτυο θεματικών διαδρομών. Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται η δημιουργία ενός δικτύου θεματικών πολιτιστικών διαδρομών και θεματικών περιβαλλοντικών διαδρομών, που θα κατευθύνουν τον επισκέπτη σε όλη την έκταση των νησιών. Οι θεματικές πολιτιστικές διαδρομές αφορούν σε διαδρομές Αρχαιολογικού Ενδιαφέροντος, Νεότερου Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος και Θρησκευτικού Ενδιαφέροντος. Οι θεματικές περιβαλλοντικές διαδρομές αφορούν σε διαδρομές Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους, Σπηλαιολογίας και Ιαματικών Πηγών και Λουτρών. • Η αποκατάσταση του δικτύου των αστικών και των περιφερειακών συγκοινωνιών, χωρίς να αναπτύσσεται νέο οδικό δίκτυο, ενώ παράλληλα προτείνεται η κατασκευή ενός δικτύου μονοπατιών πεζοποριών. Έτσι, γύρω από τους χαρακτηρισμένους παραδοσιακούς οικισμούς σχεδιάστηκαν μικρότερες διαδρομές, σκοπός των οποίων είναι ανάδειξη των οικισμών αυτών, σε σημεία όσμωσης ανθρώπων, αλλά και σε κόμβους αλλαγής κατεύθυνσης από τις διαδρομές πολιτιστικού ενδιαφέροντος στις διαδρομές περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος και αντιστρόφως. Με αυτό τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα στον επισκέπτη να αποκτήσει μία γενική εικόνα για την κληρονομιά των δύο νησιών. Στην Ικαρία έχουν σχεδιαστεί μικρότερες διαδρομές γύρω από την Λαγκάδα, την Ακαμάτρα, το Πεζί, την Αρέθουσα, τον Χριστό Ραχών και το Καραβόσταμο, ενώ στη Σαμοθράκη γύρω από την Χώρα, την Καμαριώτισσα, τον Ξηροπόταμο, το Λάκκωμα, την Κεράσα, τα Θέρμα, την Παλαιόπολη και τα Αλώνια. • Η εφαρμογή της προσαρμοστικής επανάχρησης, έτσι ώστε το εγκαταλελειμμένο πολιτιστικό απόθεμα, να παραλάβει νέες λειτουργίες, που να εντάσσονται σε έναν από τους παραγωγικούς τομείς. Ώς εκ τούτου, δεν θα ανεγερθούν νέες υποδομές, ενώ παράλληλα διατηρείται αναλλοίωτος ο παραδοσιακός χαρακτήρας των οικισμών. Τα παραπάνω προτείνεται να λάβουν χώρα σε συνέργεια με την ισχυροποίηση, προστασία και αξιοποίηση ξεχωριστών παραδοσιακών τοπικών προϊόντων, με σκοπό την μετάβαση της οικονομίας από εξαρτημένα εξωτερικά σχήματα εσόδων σε εσωτερική βιώσιμη νησιωτική ανάπτυξη. • Η αποκατάσταση και η προσαρμοστική επανάχρηση κάποιων κτισμάτων, τα οποία θα παραλάβουν χρήσεις που θα εντάσσονται στους τομείς παραγωγής σε ότι αφορά την αξιοποίηση συγκεκριμένων και ξεχωριστών τοπικών προϊόντων. Στην Ικαρία επιλέχθηκαν κτίσματα στους οικισμούς Λαγκάδα, Ακαμάτρα, Πεζί, Αρέθουσα, Χριστός Ραχών και Καραβόσταμο, που αφορούν σε παλαιό σχολείο, εγκαταλελειμμένα ελαιοτριβεία και κατοικίες, κτίριο διοικητηρίου, φούρνο και ανεμόμυλο. Στη Σαμοθράκη επιλέχθηκαν δύο χαρακτηρισμένοι διατηρητέοι λαδόμυλοι στο Λάκκωμα. • Τα προϊόντα που προτείνονται προς ανάδειξη και αξιοποίηση είναι τα καΐσια και ο πράμνειος οίνος στην Ικαρία, ενώ στην Σαμοθράκη το πράουστο. Σσκοπός είναι η μετάβαση της οικονομίας από εξαρτημένα εξωτερικά σχήματα εσόδων σε εσωτερική βιώσιμη νησιωτική ανάπτυξη. Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται η δημιουργία ενός δικτύου θεματικών πολιτιστικών διαδρομών και θεματικών περιβαλλοντικών διαδρομών, που θα κατευθύνουν τον επισκέπτη σε όλη την έκταση των νησιών. Οι θεματικές πολιτιστικές διαδρομές αφορούν σε διαδρομές Αρχαιολογικού Ενδιαφέροντος, Νεότερου Πολιτστικού Ενδιαφέροντος και Θρησκευτικού Ενδιαφέροντος. Οι θεματικές περιβαλλοντικές διαδρομές, αφορούν σε διαδρομές Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους, Σπηλαιολογίας και Ιαματικών Πηγών και Λουτρών. Επιπροσθέτως, γύρω από τους χαρακτηρισμένους παραδοσιακούς οικισμούς, σχεδιάστηκαν μικρότερες διαδρομές, σκοπός των οποίων είναι η ανάδειξή των οικισμών αυτών, σε σημεία όσμωσης ανθρώπων, αλλά και σε κόμβους αλλαγής κατεύθυνσης από τις διαδρομές πολιτιστικού ενδιαφέροντος στις διαδρομές περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος και αντιστρόφως. Με αυτό τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα στον επισκέπτη να αποκτήσει μία γενική εικόνα για την κληρονομιά των δύο νησιών. Στην Ικαρία έχουν σχεδιαστεί μικρότερες διαδρομές γύρω από την Λαγκάδα, την Ακαμάτρα, το Πεζί, την Αρέθουσα, τον Χριστό Ραχών και το Καραβόσταμο, ενώ στη Σαμοθράκη γύρω από την Χώρα, την Καμαριώτισσα, τον Ξηροπόταμο, το Λάκκωμα, την Κεράσα, τα Θέρμα, την Παλαιόπολη και τα Αλώνια. Τέλος, ενισχύοντας την πρόταση περί θεματικών πολιτιστικών διαδρομών και θεματικών περιβαλλοντικών διαδρομών, προτείνεται η αποκατάσταση και η προσαρμοστική επανάχρηση κάποιων κτισμάτων σε χαρακτηρισμένους και μη οικισμούς. Τα κτίσματα αυτά, θα παραλάβουν χρήσεις που θα εντάσσονται στους τομείς παραγωγής σε ότι αφορά την ανξιοποίηση συγκεκριμένων και ξεχωριστών τοπικών προϊόντων. Τα προϊόντα που προτείνονται προς αξιοποίηση είναι τα καΐσια και ο πράμνειος οίνος στην Ικαρία, ενώ στην Σαμοθράκη το πράουστο. Στην Ικαρία επιλάχθηκαν κτίσματα στους οικισμούς Λαγκάδα, Ακαμάτρα, Πεζί, Αρέθουσα, Χριστός Ραχών και Καραβόσταμο. Στη Σαμοθράκη επιλέχθηκαν δύο πολύ σημαντικά κτίσματα στον οικισμό Λάκκωμα.	el
heal.abstract	The purpose of this work is the sustainable promotion, utilization and protection of of traditional settlements and the cultural stock, in the context of the circular economy for the islands of Ikaria and Samothrace. The goal was to design sustainable island development policies, able to remove the problems that have been created in remote or isolated areas, but also to give new directions and new horizons to the two islands by exploiting the possibilities and the opportunities that arise. The implementation of the proposals was done by studying the Greek and foreign literature, for the collection of data and information on sustainable development and sustainable planning, as well as for the collaborative economy and adaptive reuse. Also, research was done to find the procedures and mechanisms that have been institutionalized by national and international texts for the protection of traditional cultural heritage. He was a catalyst the role that DAEK had in the whole work (SWOT) analysis, as they were all placed in it the possibilities, the opportunities, the threats and the dangers, but also from which all arose necessary data for the design of proposals. What was found out from the research done by DAEK (SWOT) analysis are weaknesses in restoration, protection, exploitation, promotion, promotion and promotion of the traditional heritage of the two islands, because no studies have been carried out for one organized strategy with sustainable island character. It was found that what is needed is the development within model to enhance and stabilize the revenues from the external economies, because they will be the driver of the internal development of the productive ones sectors, thus transforming the development character of the islands from external to internal.	en
heal.advisorName	Μοροπούλου, Τόνια	el
heal.advisorName	Καραδήμας, Κωνσταντίνος	el
heal.advisorName	Ιωαννίδης, Χαράλαμπος	el
heal.advisorName	Γκανιάτσας, Βασίλης	el
heal.advisorName	Δελέγκου, Αικατερίνη	el
heal.advisorName	Τσιλιμαντού, Ελένη	el
heal.committeeMemberName	Μοροπούλου, Τόνια	el
heal.committeeMemberName	Καραδήμας, Κωνσταντίνος	el
heal.committeeMemberName	Ιωαννίδης, Χαράλαμπος	el
heal.committeeMemberName	Μπακόλας, Αστέριος	el
heal.committeeMemberName	Δελέγκου, Αικατερίνη	el
heal.academicPublisher	Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua	el
heal.numberOfPages	260	el
heal.fullTextAvailability	false