Ο κλάδος του φαρμάκου στην Ελλάδα: Η νέα αναπτυξιακή προοπτική και το πολλαπλασιαστικό της αποτύπωμα στην Ελληνική οικονομία

Κανελλόπουλος, Βασίλειος; Kanellopoulos, Vasileios

dc.contributor.author	Κανελλόπουλος, Βασίλειος	el
dc.contributor.author	Kanellopoulos, Vasileios	en
dc.date.accessioned	2023-02-10T10:46:34Z
dc.date.available	2023-02-10T10:46:34Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/57120
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.24818
dc.rights	Default License
dc.subject	Φαρμακευτικός κλάδος	el
dc.subject	Πολλαπλασιαστικό αποτύπωμα	el
dc.subject	Φαρμακευτική δαπάνη	el
dc.subject	Μελλοντικές τάσεις	el
dc.subject	Ανάλυση αριθμοδεικτών	el
dc.subject	Ανάλυση Εισροών-Εκροών	el
dc.subject	Clawback	en
dc.subject	Pharmaceutical expenditure	en
dc.subject	Impact of the pharmaceutical sector	en
dc.subject	Input-Output Analysis	en
dc.title	Ο κλάδος του φαρμάκου στην Ελλάδα: Η νέα αναπτυξιακή προοπτική και το πολλαπλασιαστικό της αποτύπωμα στην Ελληνική οικονομία	el
heal.type	bachelorThesis
heal.classification	Οικονομικά και Διοίκηση Επιχειρήσεων	el
heal.language	el
heal.access	campus
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2022-09-30
heal.abstract	Ο φαρμακευτικός κλάδος συγκαταλέγεται μεταξύ των πυλώνων της Ελληνικής Οικονομίας, με νευραλγική επίδραση στην προστασία της υγείας των πολιτών και την διαμόρφωση της οικονομικής πορείας της χώρας. Το αντικείμενο μελέτης της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η αποτύπωση των εξελίξεων στο φαρμακευτικό τοπίο της Ελλάδας, οι προκλήσεις που δημιουργούνται για τον κλάδο και οι προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης του τα επόμενα έτη. Αρχικά, προσδιορίζεται το παγκόσμιο οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται ο τομέας του φαρμάκου, με βασικά χαρακτηριστικά την κρίση του κορωνοϊού και τον πληθωρισμό. Γίνεται μια ιστορική αναδρομή στις μακροοικονομικές εξελίξεις και τις τάσεις της Ελληνικής οικονομίας. Αναφέρονται ακολούθως οι σύγχρονες προκλήσεις του συστήματος υγείας, με πρωταγωνιστές την διαρκή γήρανση του πληθυσμού, την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και του δείκτη εξάρτησης και τον επιπολασμό κρίσιμων νοσημάτων, λόγω και του COVID-19. Αυτά δημιουργούν πιέσεις στα ασφαλιστικά ταμεία, η οποία ενισχύεται από την ελλιπή χρηματοδότηση των δαπανών υγείας και φαρμάκου. Αφού αναλυθεί η δομή του συστήματος υγείας στην Ελλάδα, παρουσιάζεται το ύψος των δαπανών υγείας και η διάρθρωσή τους. Στην συνέχεια, γίνεται η μετάβαση από τον τομέα της υγείας σε αυτόν του φαρμάκου. Γίνεται μια απόπειρα ορισμού του φαρμάκου, του διττού ρόλου του ως κοινωνικό και εμπορεύσιμο αγαθό και της σημασίας του στην προστασία της ανθρώπινης ζωής. Διευκρινίζονται οι κατηγορίες φαρμάκων με βάση τα διεθνή επιστημονικά κριτήρια, το καθεστώς προστασίας τους και την τιμολόγηση. Παρατίθεται το σύστημα τιμολόγησης και οι ιδιαιτερότητές του στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, με τον διαχωρισμό μεταξύ πελατών,αγοραστή και καταναλωτών. Το αυστηρό ρυθμιστικό του πλαίσιο και οι σαφώς καθορισμένες τιμές δημιουργούν ένα ιδιάζον περιβάλλον δραστηριοποίησης των φαρμακευτικών. Επισημαίνεται η ιδιαίτερη σημασία των γενοσήμων, αλλά και η χαμηλή διείσδυσή τους στην Ελληνική αγορά, λόγω της επιφυλακτικότητας των πολιτών απέναντι τους και την απουσία κινήτρων συνταγογράφησής τους. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα, η οποία αφού μειώθηκε δραστικά μέσα στην κρίση, τα τελευταία χρόνια αυξάνεται συνεχώς και απειλεί να εκτροχιάσει τα ασφαλιστικά ταμεία, οδηγώντας στην επιβολή κλειστών προϋπολογισμών, λήψη μέτρων όπως αυτά των clawback και rebates, αλλά και επιβάρυνση των ασθενών. Η συμμετοχή των φαρμακευτικών στην δαπάνη μέσω των υποχρεωτικών εκπτώσεων και επιστροφών γιγαντώνεται τα τελευταία χρόνια. Η τιμωρητική διάσταση των μέτρων και το υπέρογκο ύψος τους θέτουν σε κίνδυνο την βιωσιμότητα του φαρμακευτικού κλάδου στην Ελλάδα και καθιστούν επιτακτική την ανάγκη κατάργησής του. Στην συνέχεια, αναλύεται η παγκόσμια αγορά φαρμάκου, η οποία έχει ενισχυθεί σημαντικά λόγω της έλευσης της πανδημίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην Ευρωπαϊκή αγορά, τον υψηλό βαθμό τεχνογνωσίας της αλλά και τις πιέσεις που αντιμετωπίζει από αναδυόμενες αγορές. Τονίζεται η επίδραση του COVID-19 στην καθιέρωση του φαρμακευτικού κλάδου ως πρωταγωνιστή, στην παγκόσμια αναγνώρισή του αλλά και στις υψηλότερες ευθύνες που πλέον έχει. Αφού αναφερθούν οι μελλοντικές τάσεις του κλάδου και ο κομβικός ρόλος των εμβολίων, δίνεται έμφαση στην φαρμακοβιομηχανία της Ελλάδας. Ειδικότερα, παρουσιάζεται η υψηλή αξία παραγωγής φαρμάκου στην Ελλάδα, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής και η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία της. Αναλύεται η διαδικασία της Ε & Α στην Ελλάδα, το ύψος των πωλήσεων φαρμάκων, το εμπορικό ισοζύγιο (ελλειμματικό) και η απασχόληση. Σειρά έχει η χρηματοοικονομική ανάλυση του Ελληνικού φαρμακευτικού κλάδου με την χρήση αριθμοδεικτών. Ο φαρμακευτικός τομέας χωρίζεται σε 2 κατηγορίες: τις παραγωγικές και τις εμπορικές φαρμακευτικές επιχειρήσεις. Οι πρώτες διαθέτουν επικίνδυνα επίπεδα ρευστότητας (κυρίως ειδικής), ικανοποιητική αποδοτικότητα με βελτίωση του μικτού περιθωρίου κέρδους και υπερδιπλασιασμό του καθαρού κέρδους. Ωστόσο η χαμηλή ταχύτητα κυκλοφορίας ενεργητικού και ο υπερδανεισμός (ξένα κεφάλαια> ίδια) αποτελούν ανησυχητικά στοιχεία τα οποία πρέπει να διορθωθούν άμεσα. Παρουσιάζονται επίσης οι 10 μεγαλύτερες παραγωγικές φαρμακευτικές στην Ελλάδα και κατατάσσονται με βάση τους αριθμοδείκτες τους. Η ανάλυση επεκτείνεται και στις εμπορικές φαρμακευτικές, με υψηλό δείκτη κυκλοφορίας κεφαλαίου και αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων και ικανοποιητικά επίπεδα ρευστότητας, χαμηλή κεφαλαιακή διάρθρωση και υψηλή δανειακή επιβάρυνση. Στο επόμενο κεφάλαιο, αναλύεται το πολλαπλασιαστικό αποτύπωμα στην οικονομία των επενδύσεων 1,2 δισ. € της φαρμακοβιομηχανίας στην Ελλάδα μεταξύ 2021 και 2024. Η τελευταία γίνεται μέσω της αξιοποίησης της ανάλυσης εισροών-εκροών και ειδικότερα του μοντέλου Leontief. Διευκρινίζονται οι αναγκαίες υποθέσεις για την εφαρμογή του και περιγράφεται η μεθοδολογία που ακολουθείται. Αυτή περιλαμβάνει τον επιμερισμό της επένδυσης σε διάφορους κλάδους της οικονομίας και εισαγωγής της στο μοντέλο ως εξωτερικό σοκ. Το πολλαπλασιαστικό αποτύπωμα υπολογίζεται ξεχωριστά για την ίδια την επενδυτική διαδικασία, την λειτουργία των νέων έργων αλλά και για το άθροισμα τους (συνολικό). Σε πρώτη φάση, λαμβάνει μέρος ο επιμερισμός της επενδυτικής διαδικασίας στους διάφορους κλάδους και υπολογίζεται η άμεση, η έμμεση και η συνολική επίδραση της επενδυτικής διαδικασίας της φαρμακοβιομηχανίας στην Αξία Παραγωγής, την Απασχόληση και τα δημόσια έσοδα, ενώ εκτιμώνται και οι αντίστοιχοι πολλαπλασιαστές. Η συνολική επίδραση από την επενδυτική διαδικασία ανέρχεται στα 2,78 δισ. € για την αξία παραγωγής, στα 1,15 δισ. € για το ΑΕΠ της χώρας και σε 180 εκ. € για τα δημόσια έσοδα, με πάνω από 28000 θέσεις εργασίας. Οι επιδράσεις ανάγονται ανά 1 εκ. € επένδυσης ώστε να είναι συγκρίσιμες με αυτές άλλων επενδύσεων. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται και για την λειτουργία των νέων έργων, η οποία αυξάνει τον κύκλο εργασιών της φαρμακοβιομηχανίας. Υπολογίζονται εκ νέου οι πολλαπλασιαστικές επιδράσεις για όλους τους παράγοντες και δημιουργείται ένας τελικός πίνακας με την συνολική επίδραση του αθροίσματος κατασκευής και λειτουργίας. Η συνολική επίδραση του αθροίσματος υπολογίζεται ανά 1 εκ. € επένδυσης. Από την επενδυτική διαδικασία και την λειτουργία των έργων του συνόλου της φαρμακοβιομηχανίας, ανά 1 εκ. € επένδυσης ενισχύεται το ΑΕΠ κατά 1,39 εκ. €, με δημιουργία 34 νέων θέσεων εργασίας και αυξάνονται τα δημόσια έσοδα κατά 276,6 χιλ. €. Η ανάλυση Leontief εφαρμόζεται πάλι για το πολλαπλασιαστικό αποτύπωμα της επένδυσης της φαρμακευτικής ELPEN για την κατασκευή εργοστασίου γενοσήμων στην Κερατέα, ύψους 28,7 εκ. €. Ακολουθείται η ίδια διαδικασία με πριν και υπολογίζεται η άμεση, η έμμεση και η συνολική επίδραση της επενδυτικής διαδικασίας της ELPEN στην Αξία Παραγωγής, την Απασχόληση και τα δημόσια έσοδα, ενώ εκτιμώνται και οι πολλαπλασιαστές. H συνολική επίδραση από την κατασκευή του εργοστασίου ανέρχεται στα 70,79 εκ. € για την αξία παραγωγής, στα 27,16 εκ. € για το ΑΕΠ της χώρας και σε 4,61 εκ. € για τα δημόσια έσοδα, ενώ δημιουργούνται και 717 νέες θέσεις εργασίας στην οικονομία. Οι πολλαπλασιαστικές επιδράσεις ανάγονται ανά 1εκ. € επένδυσης ώστε να είναι συγκρίσιμες με αυτές άλλων επενδύσεων. Από την κατασκευή και λειτουργία του εργοστασίου, ανά 1 εκ. € επένδυσης ενισχύεται το ΑΕΠ κατά 1,38 εκ. €, δημιουργούνται 35 νέες θέσεις εργασίας και ενισχύονται τα έσοδα δημοσίου κατά 279,7 χιλ. €.	el
heal.advisorName	Τσακανίκας, Άγγελος	el
heal.committeeMemberName	Τσακανίκας, Άγγελος	el
heal.committeeMemberName	Taoukis, Petros	en
heal.committeeMemberName	Krokida, Magdalini	en
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Χημικών Μηχανικών. Τομέας Ανάλυσης, Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Διεργασιών και Συστημάτων (ΙΙ). Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	177 σ.	el
heal.fullTextAvailability	false