heal.abstract |
Τα υλικά και η επιστήμη τους παρουσιάζουν μία σχέση αλληλεξάρτησης με τους ανθρώπους και τον πολιτισμό περισσότερο απ’ όσο φαίνεται. Στην κατεύθυνση των υλικών περιλαμβάνεται η εξέταση της φθοράς και της παθολογίας. Ως φθορά ορίζεται η απομείωση στον χρόνο των ιδιοτήτων, των χαρακτηριστικών, της συνοχής, των διαστάσεων και της αισθητικής των υλικών. Τα φαινόμενα φθοράς χωρίζονται σε 3 κατηγορίες (μηχανικές, χημικές και βιολογικές) και οι παράγοντες που τα προκαλούν μπορεί να είναι είτε ενδογενείς είτε εξωγενείς. Για την επιδιόρθωση των φθορών, κυρίως σε ιστορικά κτίρια ή μνημεία, είναι σημαντικό πριν την οποιαδήποτε επέμβαση να υπάρχει η εφαρμογή μίας διαγνωστικής μελέτης. Αυτή δίνει την δυνατότητα αναγνώρισης του έργου και εκμάθησης της ιστορίας του, με σκοπό την ευστοχότερη και ακριβέστερη χαρτογράφηση για την καινούργια επέμβαση. Η μελέτη αυτή απαρτίζεται από μία σειρά συγκεκριμένων σταδίων και είναι τυποποιημένη.
Μετά την διεξαγωγή της διαγνωστικής μελέτης πραγματοποιούνται επεμβάσεις συντήρησης και αποκατάστασης, με σκοπό την ενίσχυση της αειφορίας του μνημείου και την διατήρηση των αξιών του. Γενικά, οι επεμβάσεις που πραγματοποιούνται σε ένα ιστορικό κτίριο είναι η αποκατάσταση, η ενίσχυση και ο καθαρισμός. Στο συγκεκριμένο κεφάλαιο αναφέρονται σημαντικοί παράγοντες για τις επεμβάσεις όπως οι βασικές αρχές για την αναστύλωση, τα κριτήρια επιλογής των επεμβάσεων, ο στρατηγικός σχεδιασμός τους και το νομοθετικό πλαίσιο.
Προχωρώντας, το ειδικό θεωρητικό μέρος χωρίζεται σε δύο τμήματα, τα ενέματα και το έργο αποκατάστασης της Ι.Μ. Βαρνάκοβας. Αν και η ενεμάτωση είναι μια μη αναστρέψιμη τεχνική, έχει μεγάλη σημασία στην αναστύλωση αρχαίων μνημείων, καθώς έχει την ικανότητα να ενισχύει τη συνέχεια, τη συνοχή και την αντοχή των κατεστραμμένων κατασκευών. Το ένεμα έχει διάφορους τρόπους κατηγοριοποίησης. Για να βρεθεί το απαραίτητο είδος ενέματος πρέπει πρώτα να έχουν καθοριστεί οι στόχοι της επέμβασης και να έχει πραγματοποιηθεί μία προμελέτη. Στην συνέχεια, αναλύονται κάποιες από τις ιδιότητες του ενέματος όπως οι φυσικές, οι χημικές και οι μηχανικές. Μία από τις πιο σημαντικές ιδιότητες του ενέματος είναι η ενεσιμότητα, αφού είναι ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες για την σωστή πραγματοποίηση της διαδικασίας. Όσον αφορά την ροή του, ένα ένεμα μπορεί να συμπεριφέρεται είτε ως ιδανικό (ή αλλιώς νευτώνειο) είτε ως σώμα Bingham. Στην περίπτωση της αναστύλωσης αρχαίων μνημείων, είναι αυτονόητο ότι δεν επιτρέπεται να γίνει επέμβαση στην εξωτερική εμφάνιση. Υπάρχουν τρεις διαφορετικές τεχνικές για να εφαρμοστεί η ενεμάτωση επιτόπου και είναι είτε με βαρύτητα, είτε με αντλία είτε με κενό. Έπειτα αναφέρεται η μεθοδολογία εισαγωγής σωληνίσκων και συγκεκριμένα αυτή που ακολουθήθηκε στην περίπτωση του Καθολικού της Μονής Δαφνίου και ο τρόπος αποτίμησης της διαδικασίας της ενεμάτωσης στην περίπτωση της αναστύλωσης του Ιερού Κουβουκλίου του Πανάγιου Τάφου στα Ιεροσόλυμα. Μεγάλη έμφαση δίνεται στην ανάλυση των τριών δεικτών ενεμάτωσης, οι οποίοι είναι και το βασικό κριτήριο της περεταίρω επεξεργασίας των αποτελεσμάτων.
Στο κομμάτι ανάλυσης της Ι.Μ. Βαρνάκοβας τονίζονται αρχικά κάποια γενικά και ιστορικά στοιχεία, όπως οι δύο μεγάλες πυρκαγιές που την έφεραν στην τελική θέση ανάγκης για αναστύλωση. Ταυτόχρονα, πραγματοποιείται μία συνοπτική ανάλυση της διαγνωστικής μελέτης που έγινε από το ΕΜΠ προτού ξεκινήσουν οι εργασίες στο έργο και στην συνέχεια αριθμούνται οι διεργασίες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα.
Σκοπός της διεξαγωγής της παρούσας διπλωματικής άσκησης ήταν η παρακολούθηση της διαδικασίας της ενεμάτωσης και η αποτίμησή της με βάση την παρόμοια διαδικασία που διεξήχθη στον Πανάγιο Τάφο. Στο πειραματικός μέρος αναλύεται ο τρόπος διεξαγωγής της πειραματικής διαδικασίας in situ και επίσης τα όργανα και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν. Έπειτα, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των μετρήσεων και επεξηγείται η μεθοδολογία εισαγωγής και επιλογής των σωληνίσκων και ο τρόπος υπολογισμού του όγκου της απόστασης και ειδικά αυτός του υπολογισμού των δεικτών.
Συνεχίζοντας, στην ανάλυση των αποτελεσμάτων, το Καθολικό χωρίζεται σε υπό-περιοχές, όπου σε κάθε μία επιλέγονται συγκεκριμένα σωληνάκια τα οποία και αναλύονται. Δίνεται έμφαση στην κατεύθυνση και τον αριθμό των διαδρομών που ακολούθησαν, στον όγκο που εισπιέστηκε και στους δείκτες ενεμάτωσης, από τους οποίους προκύπτουν και τα πιο βασικά συμπεράσματα. Καταλήγοντας στα συμπεράσματα, το πιο βασικό είναι ότι οι δείκτες έχουν μεγαλύτερη ευελιξία στην ανάλυση της κατάστασης της τοιχοποιίας σε σχέση με την συνηθισμένη προσέγγιση σύγκρισης μόνο των όγκων, καθώς παρατηρείται ότι στις περισσότερες φορές τα συμπεράσματα που προέκυψαν μέσω της χρήσης των δεικτών ενεμάτωσης είναι διαφορετικά και προσφέρουν περισσότερες πληροφορίες, ενώ ταυτόχρονα αξιοποιούνται περισσότερα δεδομένα. Τέλος, προτείνονται κάποιες προοπτικές που έχουν την δυνατότητα εφαρμογής στην ενεμάτωση με πιο σημαντική αυτή του “artificial intelligent machine learning”. |
el |