Η θέση του Δήμου Νέας Ιωνίας στο πλαίσιο της αποστολής της Ευρωπαϊκής ένωσης για «Κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις»

Τσουραπάς, Απόστολος; Tsourapas, Apostolos

dc.contributor.author	Τσουραπάς, Απόστολος	el
dc.contributor.author	Tsourapas, Apostolos	en
dc.date.accessioned	2024-06-07T09:05:46Z
dc.date.available	2024-06-07T09:05:46Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/59678
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.27374
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Έξυπνες πόλεις	el
dc.subject	Ατζέντα 2030	el
dc.subject	Πράσινη συμφωνία	el
dc.subject	Ευρωπαϊκή αποστολή	el
dc.subject	Space syntax analysis	en
dc.subject	Climate change	en
dc.subject	Smart cities	en
dc.title	Η θέση του Δήμου Νέας Ιωνίας στο πλαίσιο της αποστολής της Ευρωπαϊκής ένωσης για «Κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις»	el
heal.type	bachelorThesis
heal.classification	Τομέας γεωγραφίας και περιφεριακού σχεδιασμού	el
heal.language	el
heal.access	free
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2024-03-12
heal.abstract	Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Αποστολής 2030 της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για «Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις», οι ευρωπαϊκές πόλεις συντάσσονται κάτω από τους στόχους της εν λόγω Αποστολής, με απώτερο σκοπό την αξιοποίηση των τεχνολογικών εξελίξεων και της ιδέας της έξυπνης πόλης στην κατεύθυνση της μείωσης του «αποτυπώματος» άνθρακα των πόλεων και της αντιμετώπισης των προβλημάτων εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Η Αποστολή της ΕΕ σχετίζεται με την προώθηση καινοτόμων λύσεων, αλλά και λύσεων στηριγμένων στη φύση (nature-based solutions), η εφαρμογή των οποίων στο αστικό περιβάλλον θα συμβάλλει στον περιορισμό των εκπομπών των Αερίων του Θερμοκηπίου (ΑτΘ) και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Αναλυτικότερα, η Αποστολή στοχεύει σε πολλαπλούς τομείς, όπως η διακυβέρνηση, η ενέργεια, οι μεταφορές, οι κατασκευές, η διαχείριση των απορριμμάτων, το δομημένο περιβάλλον, κ.λπ. με την υποστήριξη καινοτόμων τεχνολογιών, ενώ βρίσκεται σε αρμονία με τους στόχους της Ατζέντας 2030 για τη βιωσιμότητα των αστικών περιβαλλόντων. Το γενικότερο πρόβλημα πάνω στο οποίο βασίζεται η πρωτοβουλία της Αποστολής της ΕΕ για τις πόλεις, αφορά στο εντατικό οικολογικό αποτύπωμα των αστικών περιοχών και στη συμβολή τους στη σύγχρονη πρόκληση της κλιματικής αλλαγής, προβληματισμός που εντάσσεται και στις στοχεύσεις της Ατζέντας 2030 μέσα από τον Στόχο 11. Ειδικότερα, ενώ οι αστικές περιοχές καταλαμβάνουν μόλις το 3% της συνολικής έκτασης της γης, καταναλώνουν περισσότερο από το 65% της καταναλισκόμενης σε παγκόσμιο επίπεδο ενέργειας και εκπέμπουν περισσότερο από το 70% των αερίων του θερμοκηπίου. Επιπροσθέτως, το φαινόμενο της ραγδαία εντεινόμενης αστικοποίησης και μεγέθυνσης των πόλεων καταγράφεται ως μία πολύ σημαντική πρόκληση για την τρέχουσα χιλιετία, ενώ εκτιμάται ότι έως το 2050 σχεδόν το 85% του συνολικού πληθυσμού της Ευρώπης θα ζει σε πόλεις (Netzerocities, 2019). Επομένως, η στόχευση της Αποστολής επιδιώκει οι πόλεις του μέλλοντος να ενσωματώσουν στις λειτουργίες τους τις τρέχουσες τεχνολογικές και άλλες εξελίξεις, λειτουργώντας ως ενιαία οικοσυστήματα καινοτομίας για τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματός τους, την προστασία του περιβάλλοντος και τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των πολιτών. Πιλοτικά, για έναν αριθμό πόλεων, οι στόχοι της Αποστολής επιδιώκεται να επιτύχουν τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2030. Οι βασικοί πυλώνες της Αποστολής εστιάζουν κυρίως σε δράσεις που σχετίζονται με την κινητικότητα και τις μεταφορές, την ενεργειακή απόδοση σε διάφορους τομείς, καθώς επίσης και την ανάδειξη του πολεοδομικού σχεδιασμού με στόχο την προστασία των ελεύθερων χώρων και των περιοχών αστικού πρασίνου. Για την επίτευξη του προγράμματος της Αποστολής για το 2030, επιλέχθηκαν 100 ευρωπαϊκές πόλεις, οι οποίες θα πρέπει να επιδείξουν σημαντικές βελτιώσεις ως προς την κλιματική ουδετερότητα. Αναλυτικότερα, οι 100 επιλεγμένες ευρωπαϊκές πόλεις προέρχονται από 27 κράτη - μέλη της ΕΕ, ενώ 12 επιπλέον πόλεις προέρχονται από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ Ορίζοντας - Ευρώπη (Horizon Europe). Οι έξι ελληνικές πόλεις που επιλέχθηκαν για να συμμετάσχουν στην Αποστολή 2030 για την κλιματική ουδετερότητα των πόλεων είναι οι εξής: Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Τρίκαλα, Ιωάννινα, Κοζάνη και Καλαμάτα (European Commission, 2022), (Capital, 2022), (Greek News Agenda, 2022). Οι ευρωπαϊκές πόλεις που έχουν επιλεγεί στο πρώτο αυτό πιλοτικό στάδιο καλούνται να επιτύχουν την κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2030, μέσα από τον κατάλληλο σχεδιασμό και αξιοποίηση των διαθέσιμων φυσικών, κοινωνικών και οικονομικών πόρων, καθώς και των διαθέσιμων τεχνολογικών καινοτομιών. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, οι πόλεις καλούνται να διαμορφώσουν το Κλιματικό Συμβόλαιο, το οποίο περιλαμβάνει το όραμα και τη στρατηγική υλοποίησης της κλιματικής ουδετερότητας στο προγραμματισμένο χρονικό διάστημα. Η στρατηγική που επιτυγχάνει το όραμα αναλύεται σε συγκεκριμένες δράσεις σε ένα σύνολο τομέων μέσα από τον ολοκληρωμένο, ολιστικό και συμμετοχικό σχεδιασμό. Οι δράσεις αφορούν σε πεδία όπως ο πολεοδομικός σχεδιασμός, η αστική οργάνωση, οι χρήσεις γης, η διαχείριση ενέργειας και η βιώσιμη αστική κινητικότητα. Επιπλέον, η Αποστολή της ΕΕ απαιτεί την αλλαγή στάσης σχετικά με τις πρακτικές πτυχές της εφαρμογής της, αλλά και τα συνεργαζόμενα μέρη για την υλοποίηση του Κλιματικού Συμβολαίου, που αφορούν σε τοπικές κυβερνήσεις, ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, πολίτες, κεντρικές και περιφερειακές κυβερνήσεις (Eurocities, 2022). Με αφορμή την Αποστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κλιματική ουδετερότητα των πόλεων, η παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρεί μία διερεύνηση – υπό το πρίσμα των επιδιωκόμενων στόχων της Αποστολής – της παρούσας πραγματικότητας του Δήμου Νέας Ιωνίας. Ο λόγος που επιλέγεται ο συγκεκριμένος Δήμος σχετίζεται με το γεγονός ότι η περιοχή αυτή, μέχρι και σήμερα, αντιμετωπίζει σημαντικά δομικά προβλήματα, που συνδέονται με την πυκνή πολεοδομική οργάνωση και την άναρχη δόμηση στην περιοχή, τη σημαντική έλλειψη περιοχών πρασίνου και ελεύθερων χώρων, καθώς και γενικότερα προβλήματα στο πεδίο των μεταφορών. Στη διπλωματική εργασία και στο πλαίσιο της αποστολής της ΕΕ, δίνεται έμφαση κυρίως στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των έργων υποδομής, των ελεύθερων χώρων και των χώρων αστικού πρασίνου. Όσον αφορά το εφαρμοσμένο μέρος της εργασίας, επιλέχθηκαν κάποια κριτήρια για τη δημιουργία καινοτόμων – ολιστικών λύσεων, με σκοπό την αναβάθμιση της περιοχής και την προστασία του περιβάλλοντος. Η εν λόγω επιλογή καθοδηγήθηκε από τους στόχους της Αποστολής, οι οποίοι εναρμονίζονται στα εν λόγω πεδία με αυτούς της Ατζέντας 2030 των Ηνωμένων Εθνών και της Νέας Αστικής Ατζέντας. Τα κριτήρια που επιλέχθηκαν για την εκπόνηση της εργασίας είναι τα εξής: τα κτήρια (μέσα από την οπτική της φυσικής τους κατάστασης και της πολεοδομικής οργάνωσης), η μεταφορά - κινητικότητα και οι δημόσιοι χώροι - περιοχές αστικού πρασίνου (πάρκα). Τέλος, όλες οι ενέργειες και οι σχεδιασμοί ολοκληρώθηκαν στο πλαίσιο δημιουργίας μιας κλιματικά ουδέτερης και φιλικής ως προς το περιβάλλον πόλης, με σκοπό τη διαχείριση της κτιριακής ενέργειας, τη διευκόλυνση των μετακινήσεων εντός του αστικού ιστού και τη βελτίωση της αστικής πραγματικότητας.	el
heal.abstract	In the context of the European Union (EU) Mission 2030 for "Climate Neutral and Smart Cities", European cities are aligned under the objectives of this Mission, with the goal of exploiting technological developments and the idea of the smart city, to reduce the carbon footprint of cities and address the problems caused by climate change. The EU Mission is related to the promotion of innovative and nature - based solutions, the application of which will contribute to the reduction of greenhouse gas (GHG) emissions and the improvement of citizens' quality of life. More specifically, the Mission targets multiple sectors, such as governance, transport, construction, waste management, energy, etc. with the support of innovative technologies. The overall problem, on which the EU Mission for Cities initiative is based, relates to the intensive ecological footprint of urban areas and their contribution to the contemporary challenge of climate change. While urban areas occupy only 3% of the total land area, they consume more than 65% of the world's energy consumption; and emit more than 70% of greenhouse gases. In addition, the phenomenon of the rapidly increasing urbanization and growth of cities is identified as a very important challenge for the current millennium, since almost 85% of Europe’s total population is projected to live in cities by 2050. Therefore, the aim of the Mission for the cities of the future is to integrate current technological and other developments into their operations, functioning as integrated innovation ecosystems for reducing their ecological footprint, protecting the environment, and improving the quality of life of citizens. For a number of pilot cities, the objectives of the Mission aim at achieving the objective of climate neutrality by 2030. The main pillars of the Mission focus on actions related to mobility and transport, energy efficiency in various sectors, as well as the promotion of urban planning to protect open spaces and urban green areas. To achieve the EU’s Mission, 100 European cities have been selected to demonstrate significant improvements in climate neutrality by 2030. More specifically, the 100 selected European cities come from 27 EU Member States, while 12 additional cities come from the EU's research, and innovation programme Horizon Europe. The six Greek cities selected to participate in the 2030 Mission for Climate Neutral Cities are: Thessaloniki, Athens, Trikala, Ioannina, Kozani, Kalamata and Kalamata. The European cities selected in this first pilot phase are invited to achieve climate neutrality by 2030, through appropriate planning and use of available natural, social, and economic resources, as well as available technological innovations. To achieve this goal, cities are invited to formulate a Climate Contract, which includes the vision and strategy for achieving climate neutrality in the planned timeframe. The strategy that achieves the vision is translated into concrete actions in a set of sectors through integrated and participatory planning. The actions cover areas such as urban planning, urban organization, land use, energy management and sustainable urban mobility. In addition, the EU Mission requires a change of attitude regarding the practical aspects of its implementation, but also the cooperating parties for the implementation of the Climate Contract, involving local governments, European institutions, citizens, central and regional governments Based on the EU (European Commission) Mission for Climate Neutrality of Cities, this thesis attempts to investigate - in the light of the Mission's objectives - the current reality of the Municipality of Nea Ionia. As for today, this Municipality faces significant structural problems, related to the dense urban planning and anarchic building in the area, the significant lack of green areas and open spaces, as well as general problems in the field of transport. In the context of the EU's Mission, this thesis focuses mainly on transport, energy and infrastructure projects, public and urban green spaces. The criteria used in the thesis were selected for the creation of innovative - holistic solutions, for upgrading the area and protecting the environment. In summary, the selected criteria are: buildings (from the perspective of their physical condition and urban organization), transport - mobility and public spaces - urban green areas (parks). Finally, all actions were completed in the context of creating a climate -neutral and environmentally friendly city, with the aim of managing building energy, facilitating mobility, and improving urban reality.	en
heal.advisorName	Στρατηγέα, Αναστασία	el
heal.advisorName	Πηγάκη, Μαρία	el
heal.committeeMemberName	Στρατηγέα, Αναστασία	el
heal.committeeMemberName	Πηγάκη, Μαρία	el
heal.committeeMemberName	Μπακογιάννης, Ευθύμιος	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών. Τομέας Γεωγραφίας και Περιφερειακού Σχεδιασμού	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	205 σ.	el
heal.fullTextAvailability	false