Προσεγγίσεις διαχείρισης αστικών ρεμάτων: η περίπτωση του ρέματος Σαπφούς

Καρανικόλα, Παναγιώτα; Karanikola, Panagiota

dc.contributor.author	Καρανικόλα, Παναγιώτα	el
dc.contributor.author	Karanikola, Panagiota	en
dc.date.accessioned	2024-07-24T08:31:47Z
dc.date.available	2024-07-24T08:31:47Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/59949
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.27645
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Αστικά ρέματα	el
dc.subject	Οικοσυστημικές υπηρεσίες	el
dc.subject	Πολύπλευρη υποβάθμιση	el
dc.subject	Συμβατική προσέγγιση	el
dc.subject	Εναλλακτική προσέγγιση	el
dc.subject	Πράσινες υποδομές	el
dc.subject	Ρέμα Σαπφούς	el
dc.subject	Πνεύμονες πρασίνου	el
dc.subject	Προβλήματα στη νομοθεσία	el
dc.subject	Ευαισθητοποίηση πολιτών	el
dc.subject	Urban streams	en
dc.subject	Ecosystem services	en
dc.subject	Complex degradation	en
dc.subject	Conventional approaches	en
dc.subject	Alternative approaches	en
dc.subject	Green infrastructures	en
dc.subject	Sapfous Stream	en
dc.subject	Natural wealth	en
dc.subject	Legislation problems	en
dc.subject	Citizen awareness	en
dc.title	Προσεγγίσεις διαχείρισης αστικών ρεμάτων: η περίπτωση του ρέματος Σαπφούς	el
dc.title	Approaches of urban stream management: the case of Sapfous Stream	en
dc.type	Διάλεξη
heal.type	learningMaterial	el
heal.classification	Αρχιτεκτονική	el
heal.classification	River channels -- Greece -- Athens	en
heal.language	el	el
heal.access	campus	el
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2024-07-05
heal.abstract	Τα αστικά ρέματα, ως σύνθετα οικοσυστήματα, βελτιώνουν το αστικό μικροκλίμα, έχουν αντιπλημμυρική δράση, προστατεύουν την βιοποικιλότητα, ενοποιούν τους δημόσιους χώρους, γι’ αυτό και προστατεύονται από το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και το Σύνταγμα της Ελλάδος. Εντούτοις υφίστανται πολύπλευρη υποβάθμιση, λόγω της ραγδαίας και άναρχης αστικοποίησης και των δυσμενών πολιτικών διαχείρισης. Η εργασία παρουσιάζει κριτικά τη διαχείριση των ρεμάτων σε αστικό περιβάλλον, όπως προκύπτουν από την επιστημονική βιβλιογραφία και τη διεθνή πρακτική. Εξετάζονται η «συμβατική- μηχανική» και η «εναλλακτική» προσέγγιση, καθώς και η έννοια της «Πράσινης Υποδομής». Η συμβατική προσέγγιση επικεντρώνεται στον έλεγχο των πλημμυρών μέσω ενίσχυσης της παροχετευτικότητας, και στοχεύει παράλληλα στην αστική επέκταση. Αντίθετα, η εναλλακτική επιδιώκει την αποτροπή των πλημμυρών δίνοντας έμφαση στην αποκατάσταση των φυσικών λειτουργιών των ρεμάτων, και προσφέροντας παράλληλα οφέλη στο αστικό κλίμα, και την ποιότητα ζωής. Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, η εφαρμογή Πράσινων Υποδομών αποφορτίζει τα ρέματα και την πόλη από τα όμβρια ύδατα και εμπλουτίζει τους υπόγειους υδροφορείς. Για την εμπειρική διερεύνηση του θέματος επιλέχθηκε το Ρέμα Σαπφούς ή Ρέμα Αμαρουσίου, το οποίο διασώζει σημαντικό φυσικό πλούτο. Ωστόσο η ορθή διαχείριση, οριοθέτηση και διευθέτησή του, δυσχεραίνονται αφενός από τη μονομερή στόχευση των αρμοδίων στη μηχανική ρύθμιση, αφετέρου από σοβαρά προβλήματα του σχετικού θεσμικού πλαισίου, πολυδιάσπαση διοικητικών αρμοδιοτήτων, και απουσία συνολικού σχεδιασμού με βάση τη γεωμορφολογία του ρέματος. Τέλος αναδεικνύεται ο κρίσιμος ρόλος της ευαισθητοποίησης, εκπαίδευσης και ενεργού συμμετοχής των πολιτών και των τοπικών κοινοτήτων στη διαχείριση των αστικών ρεμάτων.	el
heal.abstract	Urban streams, as complex ecosystems, they improve urban microclimate, have anti-flood action, protect biodiversity, integrate public spaces. Their protection has been secured by the European institutional framework and the Constitution of Greece. However, they are undergoing multifaceted degradation due to the rapid and anarchic urbanization and unfavourable management policies. This study critically presents the different approaches to stream management in an urban environment as they emerge from the scientific literature and international practice. The "conventional-engineering" and the "alternative" approaches are examined, as well as the concept of "Green Infrastructure". The conventional approach focuses on flood control through channel enhancement while targeting urban expansion. On the contrary, the alternative seeks to prevent floods by emphasizing the restoration of the natural functions of the streams and, at the same time, offering benefits to the urban climate and the quality of life. Combined with the above, the application of Green Infrastructure discharges the streams and the city from rainwater and enriches the underground aquifers. For the empirical investigation of the subject, ‘Sapfous Stream’ or ‘Marousi Stream’ was chosen, which preserves significant natural wealth. However, its proper management, demarcation and arrangement are hampered. This is because the administration favors pure mechanical solutions, while, on the other hand, the relevant institutional framework has serious problems, the responsibilities of the administration are fragmentated, and an integrated planning based on the geomorphology of the stream is absent. Finally, the critical role of awareness, education and active participation of citizens and local communities in the management of urban streams is highlighted.	en
heal.tableOfContents	Εισαγωγή Κεφάλαιο 1o Οι πολλαπλές λειτουργίες των ρεμάτων στον αστικό χώρο 1.1 Ορισμοί – Φυσικές λειτουργίες ρεμάτων 1.2 Λειτουργίες και Οφέλη των Ρεμάτων σε αστικό περιβάλλον ή, αλλιώς, «Οικοσυστημικές Υπηρεσίες» 1.3 Η θεσμική κατοχύρωση των πολλαπλών ρόλων των ρεμάτων 1.4 Οριοθέτηση – Διευθέτηση: Κρίσιμες έννοιες στη νομοθεσία για τα ρέματα 1.5 Θεσμικό Πλαίσιο στην Ελλάδα – Προβλήματα Κεφάλαιο 2ο Διαχείριση Αστικών Ρεμάτων 2.1 Συμβατική Προσέγγιση / Μηχανικές Λύσεις 2.2 Εναλλακτική Προσέγγιση / Λύσεις Βασισμένες στη Φύση 2.3 Πράσινη Υποδομή (Green Infrastructure) 2.4 Εφαρμοσμένα Παραδείγματα Εναλλακτικής Προσέγγισης διαχείρισης αστικών ρεμάτων Κεφάλαιο 3ο Μελέτη Περίπτωσης: Ρέμα Σαπφούς ή Ρέμα Αμαρουσίου 3.1 Ποταμοί - Ρέματα στην Αθήνα 3.2 Το Παράδειγμα του Κηφισού 3.3 Το Ρέμα Σαπφούς ή Ρέμα Αμαρουσίου 3.3.1 Ιστορικά στοιχεία 3.3.2 Σημερινή κατάσταση 3.3.3 Ρέμα Σαπφούς – Χλωρίδα και Πανίδα 3.3.4 Ρέμα Σαπφούς - Αναλυτική Περιγραφή Κεφάλαιο 4o Κριτική Προσέγγιση στη διαχείριση του Ρέματος Σαπφούς 4.1 Υφιστάμενες μελέτες 4.2 Σχόλια στις υφιστάμενες μελέτες 4.2.1 Οριογραμμές Υδατορέματος 4.2.2 Προγραμματισμένα Έργα Διευθέτησης 4.2.3 Διαχείριση Ομβρίων Υδάτων 4.2.4 Διατομές 4.2.5 Εκτιμώμενες Επιπτώσεις του Έργου 4.3 Στρατηγικός Σχεδιασμός Δήμου Αμαρουσίου 2020-2023, (Ιούλιος 2020) Κεφάλαιο 5o Συμπεράσματα	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Τομέας Πολεοδομίας και Χωροταξίας	el
heal.fullTextAvailability	false