Σκηνογραφία - θεατρικός χώρος & πολιτισμικές συνθήκες

Δημητριάδη, Μαρία; Dimitriadi, Maria

dc.contributor.author	Δημητριάδη, Μαρία	el
dc.contributor.author	Dimitriadi, Maria	en
dc.date.accessioned	2024-11-07T10:26:19Z
dc.date.available	2024-11-07T10:26:19Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/60373
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.28069
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Αρχιτεκτονική	el
dc.subject	Σκηνογραφία	el
dc.subject	Θέατρο	el
dc.subject	Ιστορία	el
dc.subject	Architecture	en
dc.subject	Scenography	en
dc.subject	Theatre	en
dc.subject	History	en
dc.title	Σκηνογραφία - θεατρικός χώρος & πολιτισμικές συνθήκες	el
dc.title	Scenography - theatrical space & cultural conditions	en
dc.type	Διάλεξη
heal.type	learningMaterial	el
heal.generalDescription	Μεθοδολογικά Συνδυάζουμε θεωρητική έρευνα, ανάλυση περιπτώσεων και πειραματισμό. Πέραν των ιστορικών παραδειγμάτων, θα υπάρξει και πραγμάτευση του πολιτισμικού κυττάρου συγκεκριμένων χρονικών περιόδων, η οποία θα υποστηριχθεί βιβλιογραφικά. Θα υπάρξει χρήση πρωτογενών και δευτερογενών πηγών διαφορετικών επιστημονικών πεδίων, ιστορίας, φιλοσοφίας, τέχνης, κοινωνιολογίας, αρχιτεκτονικής, όπου οι θεωρητικές και φιλοσοφικές έννοιες όπως και τα παραδείγματα θα οδηγήσουν στην ανάλυση και κατανόηση της Υπόθεσης Εργασίας.	el
heal.generalDescription	Μέρη Τα μέρη που συναποτελούν την παρούσα εργασία ακολουθούν μια γραμμική πορεία η οποία αναζητά γέφυρες μεταξύ των μεγάλων πολιτισμικών επαναστάσεων: • Πρώτο μέρος: Από την τελετουργική Αίγυπτο στην αρχαιοελληνική κάθαρση, στη ρωμαϊκή διασκέδαση των θεαμάτων, στα μεσαιωνικά θρησκευτικά δράματα και στην Αναγέννηση, όπου τα αριστοκρατικά σαλόνια αποτελούν την αρχή της ιδέας της κάτοψης της Ιταλικής σκηνής. • Δεύτερο Μέρος: 17ος και 18ος αιώνας, η αρχή της modernité και το πώς οι δύο αιώνες λειτουργούν ως γέφυρα για τη μοντέρνα ζωή του 20ού αιώνα. • Τρίτο Μέρος: Η έρευνα θα επικεντρωθεί στο μοντέρνο και μεταμοντέρνο κίνημα και το πώς επηρέασαν το αστικό βίωμα ατομικά και συλλογικά. • Τέταρτο Μέρος: Ο σύγχρονος ψηφιακός κόσμος. • Πέμπτο Μέρος: Συμπέρασμα σε δυο μέρη.	el
heal.generalDescription	Στόχος Η ανάλυση του πολιτισμικού κυττάρου και η αλληλεπίδραση των μερών του μέσω των θεατρικών πρακτικών με αποδέκτη το κοινωνικό υποκείμενο.	el
heal.classification	Αρχιτεκτονική	el
heal.classification	Theaters -- Stage-setting and scenery	en
heal.language	el	el
heal.access	campus	el
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2024-09-19
heal.abstract	Το πολιτισμικό γίγνεσθαι ανά τους αιώνες έχει ενσωματωμένο στη δομή του κυττάρου του την κοινωνικοπολιτική, οικονομική και πολιτιστική ιδιαιτερότητα διαφορετικών χρονικών περιόδων, οι οποίες συνδέονται με γέφυρες-προσαρμογείς στις διάφορες αλλαγές, με την τέχνη να πρωτοστατεί και σε εκπαιδευτικό ρόλο, εκπέμποντας σημαίνοντα και σημαινόμενα τόσο στο άτομο, όσο και στο κοινωνικό υποκείμενο. Στο παρόν πόνημα, το θέατρο θα εξετασθεί, πρώτον, ως μια ιδιάζουσα πολιτιστική έκφραση, η οποία όπως την ορίζει ο Richard Wagner αποτελεί μια Gesamtkunstwerk, μια συμμετοχή όλων των τεχνών με στόχο την ευ-δαιμονία του θεατή και, δεύτερον, ως τμήμα και καθρέφτης του κοινωνικοοικονομικού, πολιτικού και πολιτιστικού όλου, που αποτελεί μια πολιτισμικότητα με παρελθόν, παρόν και όχι απαραίτητα μέλλον. Υποθέτουμε πώς τόσο το αρχιτεκτονικό κέλυφος, όσο και η σκηνογραφική αποτύπωση αποτελούν πολιτισμικό τμήμα χρονικών περιόδων και πως διαδρούν με τα υπόλοιπα μέρη του πολιτισμικού συνόλου: κοινωνία, πολιτική, οικονομία, πολιτισμό, με αποτέλεσμα να δημιουργείται η πολυδιάστατη ευ-δαιμονική υπόσταση του θεάτρου. Με βάση την υπόθεση εργασίας δημιουργούνται ερωτήματα τα οποία καλούνται να διερευνηθούν, χωρίς απαραίτητα να δοθεί ένα οριστικό αποτέλεσμα στην εξίσωση που δημιουργείται με την εμπλοκή κοινωνικοοικονομικών, πολιτικών και θρησκευτικών παραγόντων με τις διαφορετικές εκφάνσεις της τέχνης, και εν προκειμένω με την Αρχιτεκτονική και τη Σκηνογραφία. A priori, η Αρχιτεκτονική, αποτελώντας μέρος της πολιτισμικότητας και σημαντικός συντελεστής αυτής, αποτελεί απόρροια της πολιτικοοικονομικής κατάστασης, επηρεάζοντας όλα τα κοινωνικά στρώματα και την ευζωία τους. Πώς και γιατί ο αρχιτεκτονημένος αιώνιος χώρος αποτέλεσε και αποτελεί μέρος των εφήμερων θεατρικών δράσεων; Πώς η Αρχιτεκτονική, από το θεατρικό κτήριο το οποίο είναι μέρος του αρχιτεκτονημένου χώρου, το διαπερνά, για να δημιουργήσει ένα εσωτερικό μιας συμβολικής απεικόνισης μιας ιεραρχημένης κοινωνίας, όπου συναντώντας τη θεατρική σκηνή μεταμορφώνεται σε Σκηνογραφία; Πώς η Σκηνογραφία, υλοποιώντας με εφήμερο τρόπο μέρη του πραγματικού ή φανταστικού κόσμου, χρησιμοποιώντας τεχνικές ρεαλιστικές, συμβολικές, αφαιρετικές κλπ., καθοδηγεί μέσω της όρασης ή και της ενσυναίσθησης τα δρώντα μέρη –θεατές και ηθοποιούς– να αντιληφθούν το σύνολο της θεατρικής δράσης ως τμήμα του πραγματικού; Πώς οι θεατρικές πρακτικές της «σκηνοθεσίας» και «σκηνογραφίας»1 καλούνται να δημιουργήσουν ένα πεδίο δράσης, διαφορετικό ανά τους αιώνες, όπου η δράση των υποκριτών επί σκηνής προκαλεί τους θεατές να αλληλοεπιδράσουν ώστε να ανασύρουν τις απαιτήσεις, τις υποσχέσεις, τα συναισθήματα, την ιδεολογία και τη δημιουργικότητά τους;Από τα διαφορετικά επιστημονικά πεδία στα οποία είχα την ευκαιρία να μαθητεύσω, παρατηρώ ότι Υλικός και Άυλος κόσμος, Λογική και Φαντασία, Λόγος και Εικόνα. Λειτουργικότητα και Φόρμα. Δομημένο και Αδόμητο, Χειροποίητο– Βιομηχανοποιημένο–Ψηφιακό αποτελούνται από στοιχεία με σημαίνουσα και σημαινόμενη σημασία, τα οποία προκαλούν δημιουργικούς κόμβους μεταξύ των διαφορετικοτήτων, όπου η αρχιτεκτονική και η σκηνογραφία δομούν η καθεμία χωριστά, αλλά και ως υλικά σε συγκοινωνούντα δοχεία, νέα μέσα ως προς το βίωμα	el
heal.abstract	The cultural process over the centuries has incorporated in the structure of its cell the sociopolitical, economic and cultural particularity of different time periods, which are connected by bridges-adaptors to various changes, with art leading in an educational role, emitting signifiers and signifiers to both the individual and the social subject. In this work, theatre will be examined, firstly, as a particular cultural expression, which, as defined by Richard Wagner, is a Gesamtkunstwerk, a participation of all arts aiming at the well-being of the spectator and, secondly, as part and mirror of the socio-economic, political and cultural whole, which is a culturality with past, present and not necessarily future. We assume that both the architectural shell and the scenographic depiction are a cultural part of time periods and that they interact with the other parts of the cultural ensemble: society, politics, economy, culture, resulting in the multidimensional eu-demonic substance of theater. Based on the working hypothesis, questions are raised that are called to be investigated, without necessarily giving a definitive result to the equation created by the involvement of socio-economic, political and religious factors with the different aspects of art, and in this case with Architecture and Scenography. A priori, Architecture, being part of culturalism and an important contributor to it, is a consequence of the politico-economic situation, affecting all social strata and their well-being. How and why was the architectural eternal space and is part of the ephemeral theatrical activities? How does Architecture, from the theatrical building which is part of the architectural space, penetrate it, to create an interior of a symbolic representation of a hierarchical society, where meeting the theatrical stage is transformed into Scenography? How does scenography, materializing in an ephemeral way parts of the real or imaginary world, using realistic, symbolic, abstract techniques, etc., guide through sight or empathy the acting parts – spectators and actors – to perceive the entire theatrical action as part of the real? How are the theatrical practices of "directing" and "scenography"1 called upon to create a field of action, different over the centuries, where the action of hypocrites on stage challenges spectators to interact in order to retrieve their demands, promises, feelings, ideology and creativity? From the different scientific fields in which I had the opportunity to learn, I notice that Material and Intangible world, Logic and Imagination, Word and Image, Functionality and Form, Structured and Unstructured, Handmade – Industrialized – Digital consist of elements with signifying and signified meaning, which cause creative nodes between differences, where architecture and scenography structure each separately, but also as materials in communicating vessels, new media in terms of experience.	el
heal.tableOfContents	ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ	el
heal.tableOfContents	ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ	el
heal.tableOfContents	ΕΙΣΑΓΩΓΗ	el
heal.tableOfContents	ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ	el
heal.tableOfContents	ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΟΥΝΤΩΝ ΔΟΧΕΙΩΝ. ...........................10	el
heal.tableOfContents	1. ΙΧΝΗΛΑΤΩΝΤΑΣ ΤΑ ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΙΧΝΗ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ.............................................11	el
heal.tableOfContents	1.1. ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣ: ΙΔΕΑΤΟ ΌΛΟ – ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ –ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΑ. ..............................................................................12	el
heal.tableOfContents	1.2. ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ...........................15	el
heal.tableOfContents	1.3. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ: ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ..............................................................................16	el
heal.tableOfContents	1.3.1 Σώμα εν Κινήσει..............................................................16	el
heal.tableOfContents	1.3.2. Διαμόρφωση θεατρικής αρχιτεκτονικής από τον 6ο έως τον 3ο αιώνα π.Χ.. .................18	el
heal.tableOfContents	1.4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΘΑΡΣΗΣ.......21	el
heal.tableOfContents	1.4.1. Επίδαυρος-Λυκαβηττός: Η αμφιθεατρική αρχιτεκτονική ανάγνωση δυο διαφορετικών τόπων και χρόνων Άτοπα και Άχρονα. ..............................................22	el
heal.tableOfContents	1.4.2. Συμπέρασμα: Θέατρο και πολιτισμική επανάσταση. ......................................................29	el
heal.tableOfContents	1.5. ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΑΡΣΗ ΣΤΗΝ ΤΕΡΨΗ. Η ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ......................................................................................31	el
heal.tableOfContents	1.6. ΒΥΖΑΝΤΙΟ-ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ: ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΣΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΔΡΑΜΑΤΑ. ....................................................35	el
heal.tableOfContents	1.6.1. Βασιλική: Η αρχή μιας νέας τυπολογίας στη ναοδομία και με αναγωγή στη νέα θεατρική τυπολογία.....................................................39	el
heal.tableOfContents	1.6.2. Ρωμαϊκή-μεσαιωνική περίοδος: Συμπέρασμα...................43	el
heal.tableOfContents	1.7. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ: Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ. ...........................................................................44	el
heal.tableOfContents	1.7.1. Ιταλική Αναγέννηση: Οι απαρχές του σύγχρονου θεάτρου..........................................................................................45	el
heal.tableOfContents	1.7.2. Ελισαβετιανό Θέατρο, 1559 - 1642...............................49	el
heal.tableOfContents	1.7.3. Αναγέννηση: Συμπέρασμα............................53	el
heal.tableOfContents	ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ	el
heal.tableOfContents	Η ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΑΝΑΤΡΟΠΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ 17ο ΕΩΣ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ. ........................................................................55	el
heal.tableOfContents	2.1. 17Οος-18ος ΑΙΩΝΑΣ: ΛΑΚΤΙΣΜΑ ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΑΣΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ........................................................................................56	el
heal.tableOfContents	2.2. Η ΕΚΘΕΙΑΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ, ΜΟΝΤΕΡΝΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ. ........................................................................................................57	el
heal.tableOfContents	2.3. Η ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ ΠΕΘΑΝΕ. ΖΗΤΩ Η ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ........60	el
heal.tableOfContents	2.4. MODERNITE...........................................................................64	el
heal.tableOfContents	2.5. ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΟΝ ΑΙΩΝΑ ΤΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΝ.............67	el
heal.tableOfContents	2.6. ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ 17ο ΕΩΣ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ......................71	el
heal.tableOfContents	ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Η ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΖΩΗΣ............72	el
heal.tableOfContents	3.1. Ο 20ΟΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΩΝ «-ΙΣΜΩΝ».. .......................................73	el
heal.tableOfContents	3.2 Με πρότυπο το πρωτότυπο. .........................74	el
heal.tableOfContents	3.3 Η σκηνική απελευθέρωση των συμβάσεων...................75	el
heal.tableOfContents	3.4. Η αρχή της σκηνογραφικής αποτύπωσης του λόγου άχρονα και άτοπα.......................77	el
heal.tableOfContents	3.5. Μεταμοντέρνο: Το κλείσιμο μιας χιλιετίας. .......................87	el
heal.tableOfContents	3.6. Θεάτρου (αντι)πράξεις. .......................................................92	el
heal.tableOfContents	3.7. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ.......................................................................95	el
heal.tableOfContents	ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ, ΨΗΦΙΑΚΗ ΚΑΙ AI ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΔΥΟ ΠΡΩΤΕΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑ. .......96	el
heal.tableOfContents	4.1. ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΩΝΤΑΣ ΨΗΦΙΑΚΑ..............................................99	el
heal.tableOfContents	4.2. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ...................................................................105	el
heal.tableOfContents	ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ.........................................106	el
heal.tableOfContents	5.1. Η ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΩΝ - ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ. ....................107	el
heal.tableOfContents	5.2 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. ...........................................110	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Τομέας Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού	el
heal.fullTextAvailability	false