Κέρκυρα ο προμαχώνας της Ευρώπης

Κουρτέλης, Χρήστος; Kourtelis, Christos

dc.contributor.author	Κουρτέλης, Χρήστος	el
dc.contributor.author	Kourtelis, Christos	en
dc.date.accessioned	2025-01-16T13:26:54Z
dc.date.available	2025-01-16T13:26:54Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/60781
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.28477
dc.relation	eu-repo/grantAgreement/EC/FP7/12345	el
dc.rights	Default License
dc.subject	Φρουριακή Αρχιτεκτονική	el
dc.subject	Fortifications	en
dc.title	Κέρκυρα ο προμαχώνας της Ευρώπης	el
dc.title	The bastion of Europe, Corfu	en
dc.type	Διάλεξη
heal.type	learningMaterial	el
heal.secondaryTitle	Η φρουριακή αρχιτετκοτινική την περίοδο της Ενετοκρατίας	el
heal.generalDescription	Το νησί Κέρκυρας και τα Επτάνησα γενικότερα, έχουν μια πλούσια και αρκετά σημαντική ιστορία, με κατακτήσεις, εναλλαγές πληθυσμών, μεταναστεύσεις, πολέμους και πολιορκίες. Από την αρχαιότητα αποτέλεσε σημαντικό προπύργιο τόσο της ανατολής, στην αρχή, αλλά και της δύσης αργότερα, κυρίως λόγω της γεωγραφικής του θέσης. Για τον λόγο αυτό απέκτησε από νωρίς, ποικίλες πολιτισμικές επιρροές τις οποίες κατάφερε να συνδυάσει και να ενσωματώσει στο, πάντα επικρατές, ελληνικό στοιχείο. Ο κάθε κατακτητής είχε την δική του ταυτότητα και ένα διαφορετικό επίπεδο εξέλιξης της οικοδομικής του δραστηριότητας, αυτό έχει αποτυπωθεί στις κατασκευές, με την ανάλογη σημασία της λειτουργίας τους κάθε φορά αλλά και για το ρόλο που ήθελαν να διαδραματίσουν την συγκεκριμένη περίοδο. Ήταν η πρώτη πόλη της Αρχαίας Ελλάδας που ζήτησε την προστασία της Ρώμης, ενώ στη συνέχεια αποτέλεσε σημαντικό κομμάτι της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η στρατηγική σημασία του νησιού, φάνηκε από την πρώτη στιγμή της πτώσης της βυζαντινής αυτοκρατορίας, στη συνέχεια θα ενσωματωθεί στην Βενετία και μετα από μια παρένθεση των Δεσποτάδων της Ηπείρου και των Ανδυγαύων, οι Βενετοί θα επιστρέψουν και το νησί θα ζήσει την περίοδο ανάπτυξης και αναβάθμισης όπου θα διαμορφώσει την πολεοδομία και τον χαρακτήρα του και θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την σημερινή παλαιά πόλη. Οι Γάλλοι θα συμπληρώσουν το μωσαϊκό του πολιτισμού και τις δυο φορές που θα διοικήσουν το νησί, λίγο πριν την απελευθέρωση, αλλά και οι Άγγλοι, όπου μέχρι την ένωση με την υπόλοιπη Ελλάδα, θα ολοκληρώσουν ουσιαστικά την δυτική παρέμβαση μεταφέροντας πρότυπα και νοοτροπίες που θα αφομοιωθούν και στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Η Βενετία άφησε όσο καμιά άλλη τα σημάδια του πολιτισμού της στο νησί. Η αρχιτεκτονική της πόλης της Κέρκυρας, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις σχεδιαστικές και κατασκευαστικές τεχνικές των Ιταλών, προσαρμοσμένη την συγκεκριμένη περίοδο, κυρίως, στην προστασία του νησιού και των κατοίκων του. Οι φρουριακές κατασκευές, σε συνδυασμό με τις νέες τεχνικές σχεδίασης και οχύρωσης των πόλεων, αποτελούν το κύριο μέλημα ενάντια στην τεχνολογική εξέλιξη της βαλλιστικής, κατά την περίοδο της πολιορκίας και της πτώσεως της Κωνσταντινούπολης και έπειτα. Η ακριβής αναλυση των οχυρώσεων και των φρουρίων, ειδικότερα, αποτελεί μια δύσκολη εξίσωση. Οι συνεχείς αναβαθμίσεις τους και οι επεμβάσεις για την επισκευή τους κατά τις πολιορκίες, σε συνδυασμό με τους σύγχρονους πολέμους που συμμετείχαν, μαζί με την φθορά του χρόνου, αλλά κυρίως όμως με την μη σωστή συντήρηση τους μέχρι σήμερα, εχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία ενός πολυεπίπεδου στρώματος με προσθήκες και μετατροπές που κάνουν αρκετά δύσκολη την όποια προσπάθεια ανάλυσης, των περιόδων κατασκευής. Τα φρούρια και στη σύγχρονη εποχή, παρόλο την σκόπιμη αποδυνάμωση τους από τους τελευταίους κατακτητές, απέδειξαν την σημαντική στρατιωτική τους αξία και στρατηγική θέση τους ενώ συνέβαλαν στην άμυνα του νησιού ακόμα και κατά την διάρκεια του μεγάλου πολέμου. Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η καταγραφή και διερεύνηση των οχυρωματικών έργων της Κέρκυρας και των τεχνικών που χρησιμοποιήθηκαν για τον σχεδιασμό της άμυνας και την προστασία της πόλης από τις πολιορκίες. Ειδικότερα, η έρευνα εστιάζει στη δεύτερη ενετική περίοδο, κατά την οποία η εξέλιξη της πυρίτιδας ανέτρεψε τα δεδομένα του πολέμου. Ταυτόχρονα, αναπτύχθηκε η αμυντική αρχιτεκτονική για να αντιμετωπίσει την εξέλιξη του πυροβολικού συστήματος με σκοπό την προστασία της ζωής των κατοίκων. Ο στόχος : Η κατανόηση του οχυρωματικού συστήματος που εφαρμόστηκε στην Κέρκυρα είναι σημαντική για να αναδειχθεί ο ρόλος του στη δημιουργία και στην εξέλιξη της πόλης. Αυτό το σύστημα καθόρισε την αστική ανάπτυξη και την αρχιτεκτονική της φυσιογνωμία, ενώ επηρέασε την κοινωνική και πολιτιστική ταυτότητα του τόπου διαχρονικά. Επιπλέον, η συμβολή του στην ιστορία είναι καθοριστική, όχι μόνο για την Κέρκυρα και τον ελληνικό χώρο, αλλά και για την Ευρώπη, καθώς αποτελεί παράδειγμα απόρθητης στρατιωτικής αρχιτεκτονικής και αμυντικής οχύρωσης. Μεθοδολογικά: Η έρευνα περιλαμβάνει την καταγραφή της ιστορίας του νησιού καθώς και τις μυθολογικές αναφορές. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αναζήτηση των πόλων και των πόλεων του νησιού, με σκοπό την κατανόηση της μετακίνησης και της επιλογής κατοίκησης του τόπου ανά περιόδους. Στη συνέχεια, γίνεται αναφορά στο προμαχωνικό σύστημα και τη σημασία του, παρουσιάζεται η λογική της χάραξης του και αναλύεται η εφαρμογή του στην Κέρκυρα. Ειδικότερα, ερευνάται το σύστημα των οχυρώσεων που χρησιμοποίησαν οι Βενετοί για να αναβαθμίσουν την άμυνα του νησιού και οι μετατροπές τους, ώστε να μπορούν να αντισταθούν στην εξέλιξη της βαλλιστικής ικανότητας του πυροβολικού. Μέσα από την ανάλυση των μαχών και των πολιορκιών, γίνεται κατανοητή η αμυντική αρχιτεκτονική και ο τρόπος λειτουργίας των οχυρώσεων, ενώ τέλος αναλύεται η κατασκευή τους. Η έρευνα εστιάζει κυρίως στη σχεδιαστική αρτιότητα και τη σπουδαιότητα των οχυρώσεων, στη σχέση τους με την πόλη, αλλά και στον κομβικό ρόλο που τελικά είχαν στη συσχέτιση του νησιού με τον Δυτικό κόσμο.	el
heal.classification	Αρχιτεκτονική	el
heal.classification	Fortification -- Greece -- Corfu Island	en
heal.language	el	el
heal.access	campus	el
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2024-07-17
heal.abstract	Η εργασία αφορά τις κατασκευές που υλοποιήθηκαν μέσω αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων φρουριακής αρχιτεκτονικής, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στο νησί με σκοπό τη διατήρηση της ακεραιότητάς του έναντι του νέου τρόπου επίθεσης που εισήγαγε η ανακάλυψη της πυρίτιδας.	el
heal.abstract	Corfu, with its strategic location, served as a critical hub between the East and the West, receiving diverse cultural influences. Conquerors such as the Romans, Byzantines, Venetians, French, and British shaped its identity, with a primary focus on the development of fortifications. During the second Venetian period, fortification techniques advanced to counteract the progress in ballistics, ensuring the protection of the city and its inhabitants. The Venetians left a profound impact, incorporating innovative design and construction methods. The forts and fortifications played a pivotal role in urban development, defining the architectural and social character of the region. The study of these structures highlights their military and cultural importance for Corfu, Greece, and Europe, serving as an enduring example of impenetrable defensive architecture.	en
heal.tableOfContents	Περιεχόμενα Ο ΜΥΘΟΣ 5 Η ονοματολογία και οι μύθοι γύρω από το νησί 6 Η ΙΣΤΟΡΙΑ 8 Αρχαιότητα 9 Βυζαντινή περίοδος 12 Οι Ξένοι κατακτητές 13 Σύγχρονη Εποχή 16 ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΟΙ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ 20 1ος πόλος. Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής. 21 2ος πόλος. Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού. 22 3ος πόλος. Οι πρώτοι οικισμοί. 22 4ος πόλος. Ο «μύθος» και η εποχή του Χαλκού. 23 5ος πόλος. Η Αρχαία πόλη. 24 6ος πόλος. Η Βυζαντινή πόλη. 25 7ος πόλος , η Ενετική πόλη 26 ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ 27 Η πόλη 29 Κασσιώπη 30 Γαρδίκι 31 Το Αγγελόκαστρο 32 ΤΟ ΠΡΟΜΑΧΩΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 34 Η εξέλιξη του πυροβολικού 35 Η Αμυντική Αρχιτεκτονική 37 Επίθεσή 51 Άμυνα 57 Η Εφαρμογή του προμαχωνικού συστήματος στη Κέρκυρα 61 ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΦΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΝΕΤΙΚΩΝ ΟΧΥΡΩΣΕΩΝ 71 Οι οχυρώσεις πριν την Ενετική περίοδο 72 Η πρώτη περίοδος 1386-1537 μ.Χ. 73 Η δεύτερη περίοδος 1537-1571 μ.Χ. 76 Η τρίτη περίοδος 1571– 1669 μ.Χ. 80 Η τέταρτη περίοδος 1669-1797 μ.Χ. 83 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ 89 Χερσαία οχύρωση 90 Παράκτια οχύρωση 91 91 Σύνθεση Τοιχοποιίας Προμαχώνα 92 Στατική Συμπεριφορά 93 Στατικά προβλήματα των ενετικών οχυρώσεων και αντιμετώπιση τους : 94 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 95 ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ 96 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 99	el
heal.sponsor	Να ευχαριστήσω προσωπικά τον κύριο Ιωνά Σπύρο και τον κύριο Θεόφιλο Τζίκα για την εποπτεία των πληροφορίων αλλά και για την χρήση του υλικού τους μέσα από το διαδίκτυο και τις σελίδες www.corfuhistory.eu και www.Facebook.com/corfufortifications “ Corfu Fortifications - Προστασία & Ανάδειξη των Κερκυραϊκών Οχυρώσεων” για την βοήθεια τους στην σύνταξη της εργασίας μου.	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Τομέας Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού	el
heal.fullTextAvailability	false