Πράσινη μετάβαση της ελληνικής μεταποίησης: Μια πρώτη αποτίμηση

Γιαβάσογλου, Χριστίνα; Giavasoglou, Christina

dc.contributor.author	Γιαβάσογλου, Χριστίνα	el
dc.contributor.author	Giavasoglou, Christina	en
dc.date.accessioned	2025-01-22T08:59:45Z
dc.date.available	2025-01-22T08:59:45Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/60902
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.28598
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Ενεργειακή μετάβαση	el
dc.subject	Ελληνική μεταποίηση	el
dc.subject	Κλιματική κρίση	el
dc.subject	Βιομηχανική οικονομία	el
dc.subject	Ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία	el
dc.subject	Climate Crisis	en
dc.subject	Greek Manufacturing	en
dc.subject	Energy transition	en
dc.subject	European Green Deal	en
dc.subject	Energy intensity	en
dc.title	Πράσινη μετάβαση της ελληνικής μεταποίησης: Μια πρώτη αποτίμηση	el
heal.type	bachelorThesis
heal.classification	Ενεργειακή μετάβαση	el
heal.language	el
heal.access	free
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2024-07-09
heal.abstract	Αντικείμενο μελέτης της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η χαρτογράφηση των εγχώριων μεταποιητικών κλάδων, με βάση τους εγχώριους και ευρωπαϊκούς στόχους και δεσμεύσεις για την μείωση των εκπομπών αερίων του Θερμοκηπίου, και απώτερο στόχο την κλιματική ουδετερότητα της Ε.Ε. έως το 2050. Στην κατεύθυνση αυτή παρουσιάζεται αρχικά μια βιβλιογραφική ανασκόπηση που αφορά το μείζον ζήτημα της κλιματικής κρίσης, αλλά και των διεθνών, ευρωπαϊκών και εγχώριων νομοθετημάτων που έχουν θεσπιστεί μέχρι στιγμής για τον μετριασμό αυτής. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η οποία αποτελεί και το πιο πρόσφατο κείμενο της Ε.Ε. σχετικά με το κλίμα, και πιο συγκεκριμένα στο Βιομηχανικό Σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας. Παράλληλα παρουσιάζονται οι εγχώριες περιβαλλοντικές πολιτικές, το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), καθώς και το Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών. Στο επόμενο στάδιο πραγματοποιείται η χαρτογράφηση της εγχώριας μεταποίησης, με πρωτογενή στοιχεία από την Έρευνα Βιομηχανίας της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ). Πραγματοποιήθηκε ανάλυση για τα βασικά διαρθρωτικά μεγέθη της ελληνικής μεταποίησης, απ΄όπου προέκυψαν ορισμένα σημαντικά ευρήματα, τα οποία συμφωνούν και με άλλους ερευνητές, όπως ότι η ελληνική μεταποίηση αποτελείται κυρίως από μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στην συνέχεια, οι μεταποιητικοί κλάδοι κατηγοριοποιούνται ως προς τη δυναμική τους στην εγχώρια οικονομία, εξετάζοντας τέσσερα μεγέθη: την συμβολή στην προστιθέμενη αξία, την εξαγωγική αιχμή, το πλήθος των επιχειρήσεων και το πλήθος των εργαζομένων. Έπειτα, εξετάζονται τα μεγέθη εκείνα που αφορούν την ενεργειακή μετάβαση, δηλαδή η ενεργειακή ένταση, οι περιβαλλοντικές επενδύσεις και οι δαπάνες Έρευνας&Ανάπτυξης. Τα προαναφερθέντα μεγέθη μελετώνται σε διψήφια και τριψήφια ταξινόμηση, ώστε να καταστεί σαφές ποιες είναι οι συγκεκριμένες βιομηχανικές δραστηριότητες στις οποίες οφείλονται οι καλές ή κακές επιδόσεις του εκάστοτε κλάδου. Από την ανάλυση αυτή προέκυψαν ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα για την εγχώρια μεταποίηση, ενώ αναδείχθηκαν οι κλάδοι που έχουν μετρήσει ήδη βήματα προς την ενεργειακή μετάβαση, αλλά και εκείνοι που ακόμα υπολείπονται σημαντικά. Χαρακτηριστικό εύρημα είναι πως οι πυλώνες της μεταποίησης, δεν εμφανίζουν σημαντική ερευνητική δραστηριότητα, ούτε και υψηλές περιβαλλοντικές επενδύσεις, ενώ αντιστοίχως κλάδοι υψηλής ερευνητικής έντασης παρουσιάζουν χαμηλή συμβολή τόσο στην προστιθέμενη αξία, όσο και στην ακαθάριστη αξία παραγωγής της μεταποίησης. Επίσης, οι περισσότερο ενεργοβόροι κλάδοι, δεν έχουν τις αναμενόμενες επιδόσεις ως προς τις περιβαλλοντικές επενδύσεις, ώστε να εξισορροπούν τις υψηλές εκπομπές τους. Με τα ευρήματα, λοιπόν, της παρούσας διπλωματικής, αλλά και τις συνεχείς μελέτες εγχώριων και ξένων φορέων σχετικά με τις επιδόσεις των βιομηχανιών, εντοπίζονται οι κλάδοι εκείνοι οι οποίοι οφείλουν να κινητοποιηθούν περαιτέρω στην κατεύθυνση της ενεργειακής μετάβασης, και εκείνοι οι οποίοι δραστηριοποιούνται ήδη και μπορούν να βοηθήσουν με την κεκτημένη τεχνογνωσία τους την υπόλοιπη μεταποίηση, για να επιτευχθεί ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας εως το 2050	el
heal.abstract	The object of this thesis is the mapping of domestic manufacturing sectors, based on the targets and commitments set by the European Green Agreement for the reduction of greenhouse gas emissions, with the ultimate goal of climate neutrality of the EU by 2050. In this direction, a literature review is firstly presented concerning the major issue of the climate crisis and the international, European and domestic legislation that has been adopted so far to mitigate it. Particular emphasis is placed on the European Green Deal, which is the most recent EU climate related document, and more specifically on the Industrial Plan of the Green Deal. At the same time, domestic environmental policies, the National Energy and Climate Plan (NECP) and the Fair Transition Plan for lignite areas are presented. In the next stage, a mapping of the domestic manufacturing sector is carried out, using primary data from the Hellenic Statistical Authority's Industry Survey (ELSTAT). An analysis of the key structural variables of Greek manufacturing was carried out, from which some important findings emerged, which are in line with other researchers, such as that Greek manufacturing is mainly composed of small and medium-sized enterprises. Subsequently, the manufacturing sectors were categorised in terms of their dynamics in the domestic economy by examining four dimensions: contribution to value added, export peak, number of firms and number of employees. Next, those variables that relate to the energy transition were examined, namely energy intensity, environmental investment and R&D expenditure. The above-mentioned variables were examined in a two- and three-digit classification in order to make it clear which specific industrial activities are responsible for the good or bad performance of the sector concerned. This analysis has led to some useful conclusions for domestic manufacturing, and has highlighted which sectors have already made progress towards the energy transition and which are still lagging significantly behind. A characteristic finding is that the pillars of manufacturing do not show significant research activity, nor high environmental investment, while high research-intensive sectors show a low contribution to both value added and gross value added in manufacturing. Also, the more energy-intensive sectors do not perform as well as expected in terms of environmental investment to compensate for their high emissions. The findings of this thesis, and the ongoing studies of domestic and foreign institutions on the performance of industries, therefore, identify those sectors that need to be further mobilised towards the energy transition, and those that are already active and can help the rest of manufacturing with their acquired know-how, in order to achieve the goal of climate neutrality by 2050.	en
heal.advisorName	Τσακανίκας, Άγγελος	el
heal.committeeMemberName	Κάκαλη, Γλυκερία	el
heal.committeeMemberName	Πρωτογέρου, Αιμιλία	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Χημικών Μηχανικών. Τομέας Ανάλυσης, Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Διεργασιών και Συστημάτων (ΙΙ). Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	155 σ.	el
heal.fullTextAvailability	false