Ανάπτυξη μεθόδου πρόβλεψης της διέλευσης φαρμάκων από τον ανθρώπινο πλακούντα

Πούτα, Έλλη; Pouta, Elli

dc.contributor.author	Πούτα, Έλλη	el
dc.contributor.author	Pouta, Elli	en
dc.date.accessioned	2025-04-04T07:51:03Z
dc.date.available	2025-04-04T07:51:03Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/61629
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.29325
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Ο φραγμός του πλακούντα	el
dc.subject	Διαπερατότητα ανθρώπινου πλακούντα	el
dc.subject	Πολυμεταβλητή ανάλυση δεδομένων	el
dc.subject	Πρόβλεψη σχέσης δομής-δράσης	el
dc.subject	Φυσικοχημικές ιδιότητες φαρμάκων	el
dc.subject	Placental barrier	en
dc.subject	Human placental permeability	en
dc.subject	Physicochemical properties of drugs	en
dc.subject	Multivariate analysis	en
dc.subject	Structure-activity relationship prediction	en
dc.title	Ανάπτυξη μεθόδου πρόβλεψης της διέλευσης φαρμάκων από τον ανθρώπινο πλακούντα	el
heal.type	bachelorThesis
heal.classification	Φαρμακευτική Χημεία και Τεχνολογία	el
heal.language	el
heal.access	free
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2024-09
heal.abstract	Στην παρούσα διπλωματική εργασία διερευνήθηκε η ανάπτυξη μεθόδου πρόβλεψης της διέλευσης φαρμάκων από τον ανθρώπινο πλακούντα. Σε πρώτο στάδιο αναλύθηκε η φυσιολογία του πλακούντα και οι μηχανισμοί διέλευσης φαρμάκων μέσω αυτού του βιολογικού φραγμού, εξηγώντας την θεωρητική βάση της μεθόδου. Διαπιστώθηκε ότι η ικανότητα διέλευσης ή όχι ενός φαρμάκου από τον πλακούντα βασίζεται σε ένα πλήθος φυσικοχημικών ιδιοτήτων, με έμφαση σε αυτές που σχετίζονται με το μέγεθος, την λιποφιλία και την πολικότητα του μορίου του κάθε φαρμάκου. Έτσι, πραγματοποιήθηκε πολυμεταβλητή ανάλυση δεδομένων 205 φαρμάκων με γνωστή την ικανότητα διέλευσης ή όχι από τον φραγμό, κάνοντας χρήση πειραματικών δεδομένων για τις χαρακτηριστικές φυσικοχημικές ιδιότητες του καθενός από αυτά. Οι φυσικοχημικές τους ιδιότητες λήφθηκαν από πειραματικά δεδομένα του λογισμικού ADME Boxes και εμπλουτίστηκαν μέσω ποικίλων έμπιστων βιβλιογραφικών πηγών. Αυτές οι φυσικοχημικές ιδιότητες των φαρμάκων περιλαμβάνουν το μοριακό βάρος του μορίου τους, την τοπολογική πολική επιφάνεια, τον συντελεστή μερισμού (logP) και τον φαινόμενο συντελεστή μερισμού (logD) υπολογισμένο σε τιμή pH=7.4, το πλήθος δοτών δεσμού υδρογόνου και το πλήθος των δεκτών δεσμού υδρογόνου, το πλήθος περιστρεφόμενων δεσμών, την pKa εκφρασμένη ως συνάρτηση του θετικού, αρνητικού και αμφολυτικού (zwitterIonic) φορτίου, και τις τιμές των παραμέτρων διαλυτότητας Α, B, S, E, V του μοντέλου Abraham. Οι φυσικοχημικές αυτές ιδιότητες οργανώθηκαν σε 8 κύριες συνιστώσες μέσω της ανάλυσης κύριων συνιστωσών (PCA ανάλυσης) με χρήση του λογισμικού SIMCA – P 10.5. Το διάγραμμα συντεταγμένων και το διάγραμμα φορτίων που εξήχθησαν από την ανάλυση κύριων συνιστωσών παρουσίασαν την γραφική αναπαράσταση της συγγένειας των φυσικοχημικών ιδιοτήτων και της διαφοροποίησης των φαρμάκων με βάση την διέλευσή τους ή όχι από τον ανθρώπινο πλακούντα. Το προβλεπτικό μοντέλο απέδωσε συντελεστή προσδιορισμού R 2 ίσο με 0.976, σηματοδοτώντας πως το 97.6% της διακύμανσης των δεδομένων ερμηνεύεται από το μοντέλο.Επιπλέον, η προβλεπτική ικανότητα της μεθόδου χαρακτηρίστηκε από τον διασταυρούμενο συντελεστή συσχέτισης, ο οποίος έλαβε τιμή 0.787. Οι συντελεστές αυτοί αποδεικνύουν την πολύ καλή προσαρμογή των δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν και την ικανοποιητική προβλεπτική ικανότητα της μεθόδου. Στην συνέχεια, πραγματοποιήθηκε μοντελοποίηση μιας κλάσης, όπου τροφοδοτώντας στο λογισμικό του SIMCA – P 10.5 μέρος του συνολικού δείγματος φαρμάκων, το μοντέλο κατάφερε να προβλέψει ορθά σε ικανοποιητικό βαθμό την διαφορετική συμπεριφορά ανάμεσα στα υπόλοιπα φάρμακα του δείγματος. Η μοντελοποίηση μιας κλάσης επιβεβαιώνει και γραφικά, δηλαδή, την ικανοποιητική προβλεπτική ικανότητα του μοντέλου, κατατάσσοντας τα φάρμακα που δεν διέρχονται από τον πλακούντα σε εμφανή απόσταση από την κρίσιμη τιμή διέλευσης, εντός της οποίας εμφανίζονται κατά κανόνα τα φάρμακα που διέρχονται από τον φραγμό. Η μοντελοποίηση μιας κλάσης απέδωσε αληθείς προβλέψεις στο 92.8% για τα φάρμακα τουtraining set, στο 91.4% για τα φάρμακα του test set που διέρχονται από τον πλακούντα και στο 52.9% για τα φάρμακα του test set που δεν διέρχονται από τον πλακούντα. Συνολικά, η αποτελεσματικότητα του προβλεπτικού μηχανισμού κρίνεται επαρκής και ελπιδοφόρος για περαιτέρω εξέλιξη και εφαρμογή στην φαρμακευτική έρευνα και ανάπτυξη	el
heal.advisorName	Τσόπελας, Φώτιος	el
heal.committeeMemberName	Τσόπελας, Φώτιος	el
heal.committeeMemberName	Δέτση, Αναστασία	el
heal.committeeMemberName	Χρόνης, Νικόλαος	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Χημικών Μηχανικών. Τομέας Χημικών Επιστημών (I)	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	93 σ.	el
heal.fullTextAvailability	false