heal.abstract |
Η παρούσα διπλωματική εργασία εστιάζει στη διαχείριση του κύκλου ζωής των κτιριακών έργων με γνώμονα τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, προσφέροντας μια συστηματική προσέγγιση που συνδυάζει βιωσιμότητα και αποδοτική διαχείριση πόρων. Η έρευνα επιδιώκει να αναδείξει τις δυνατότητες ενσωμάτωσης της κυκλικής οικονομίας στον κατασκευαστικό τομέα, έναν από τους κύριους καταναλωτές φυσικών πόρων και ενεργειακών πόρων σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα, αναδεικνύει τις προκλήσεις και τα οφέλη που συνδέονται με την υιοθέτηση κυκλικών στρατηγικών, τόσο στην κατασκευή όσο και στη συντήρηση, ανακαίνιση και κατεδάφιση κτιρίων.
Η μεθοδολογία βασίζεται σε ανασκόπηση της διεθνούς και εγχώριας βιβλιογραφίας, καθώς και σε ανάλυση δευτερογενούς υλικού από έρευνες και δημοσιεύσεις. Στα πρώτα κεφάλαια παρουσιάζεται το θεωρητικό πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, με έμφαση στις βασικές στρατηγικές και πρακτικές που εφαρμόζονται στον κατασκευαστικό κλάδο και τις αντίστοιχες τεχνολογικές και κανονιστικές εξελίξεις, όπως τα ψηφιακά εργαλεία και τα πράσινα πρότυπα. Ακολούθως, γίνεται εκτενής αναφορά στους παγκόσμιους και ευρωπαϊκούς στόχους για την κυκλική οικονομία, όπως οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και οι Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στη συνέχεια διερευνήθηκαν οι τρόποι εφαρμογής κυκλικών στρατηγικών καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής ενός κατασκευαστικού έργου, από τη φάση σχεδιασμού και κατασκευής έως τη λειτουργία και το τέλος ζωής του κτιρίου. Για παράδειγμα, γίνεται λόγος για τον σχεδιασμό για αποσυναρμολόγηση, την επαναχρησιμοποίηση υλικών, καθώς και την επιλεκτική κατεδάφιση έναντι της ανακύκλωσης στο στάδιο του τέλους ζωής. Επιπλέον, παρουσιάζονται οι τεχνολογικές εφαρμογές, όπως τα Μοντέλα Δομικών Πληροφοριών (Building Information Modeling -BIM), τα Ψηφιακά Διαβατήρια Υλικών και οι τεχνικές χρήσης τεχνητής νοημοσύνης, που διευκολύνουν την ενσωμάτωση της κυκλικότητας στα κτιριακά έργα.
Η ελληνική πραγματικότητα αποτελεί επίσης βασικό αντικείμενο διερεύνησης, με ανάλυση της σχετικής νομοθεσίας και των πρωτοβουλιών που υλοποιούνται στον κατασκευαστικό τομέα. Παρουσιάζονται οι ανάγκες του κτιριακού αποθέματος της χώρας, και οι ενέργειες που πραγματοποιούνται προς την ικανοποίηση αυτών όπως επίσης και παραδείγματα κτιρίων από διάφορες χώρες τα οποία υιοθέτησαν ορισμένες από τις στρατηγικές της κυκλικής οικονομίας. Έπειτα αναφερθήκαμε στις προκλήσεις που υπάρχουν στην προσπάθεια μετάβασης σε ένα κυκλικό μοντέλο καθώς επίσης και σε προτάσεις αντιμετώπισης αυτών.
Η εργασία καταλήγει σε συγκεκριμένα συμπεράσματα και προτάσεις για τη μετάβαση του κατασκευαστικού τομέα από ένα γραμμικό σε ένα κυκλικό μοντέλο προτείνει έναν ορισμό για το «κυκλικό κτίριο». Επιπλέον, προτείνει την ολιστική προσέγγιση του όρου «κυκλική οικονομία», την απόκτηση νέων δεξιοτήτων μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την ενίσχυση της τεχνογνωσίας στον τομέα, την ανάγκη επενδύσεων σε ανθεκτικά υλικά και την ανάπτυξη βιομηχανικών συνεργειών που θα διευκολύνουν την ανταλλαγή και την επαναχρησιμοποίηση υλικών. Η δυνατότητα αποσυναρμολόγησης φαίνεται να αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση και ταυτόχρονα είναι ίσως η πρακτική που θα επιτρέψει την ενσωμάτωση της κυκλικής οικονομίας στον κατασκευαστικό τομέα.
Συμπερασματικά, η ενσωμάτωση της κυκλικής οικονομίας στα κτιριακά έργα συμβάλλει όχι μόνο στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και στην εξοικονόμηση πόρων, αλλά και στη δημιουργία οικονομικών και κοινωνικών ωφελειών που μπορούν να ενισχύσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ενεργειακή αποδοτικότητα της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά. |
el |