Νεοθετικισμός και Bauhaus: το επιστημολογικό υπόβαθρο της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στη Βαϊμάρη σε μια κριτική προσέγγιση

Πετάση, Δανάη; Petassi, Danae

dc.contributor.author	Πετάση, Δανάη	el
dc.contributor.author	Petassi, Danae	en
dc.date.accessioned	2025-04-29T11:16:56Z
dc.date.available	2025-04-29T11:16:56Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/61811
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.29507
dc.description	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο--Μεταπτυχιακή Εργασία. Διεπιστημονικό-Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) “Έρευνα στην Αρχιτεκτονική: Σχεδιασμός - Χώρος - Πολιτισμός, Κατ. Α, Γνωσιολογία της Αρχιτεκτονικής"	el
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Αρχιτεκτονική	el
dc.subject	Μοντερνισμός	el
dc.subject	Βαϊμάρη	el
dc.subject	Θετικισμός	el
dc.subject	Bauhaus	en
dc.subject	Architecture	el
dc.subject	Neo-positivism	el
dc.subject	Επιστημολογία	el
dc.subject	Modernism	el
dc.subject	Epistemology	el
dc.title	Νεοθετικισμός και Bauhaus: το επιστημολογικό υπόβαθρο της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στη Βαϊμάρη σε μια κριτική προσέγγιση	el
dc.title	Neo-positivism and Bauhaus: the epistemological basis of Weimar modern architecture in a critical approach	en
heal.type	masterThesis
heal.classification	Αρχιτεκτονική	el
heal.language	el
heal.access	free
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2024-04-16
heal.abstract	Η παρούσα εργασία θα επιχειρήσει να αναδείξει την επιρροή της νέο-θετικιστικής σκέψης του Μεσοπολέμου, στον αρχιτεκτονικό Μοντερνισμό και πιο συγκεκριμένα την σχέση του «Κύκλου της Βιέννης» με το ρεύμα αυτό που συγκροτήθηκε γύρω από την σχολή του Bauhaus. Η σχέση αυτή, όπως θα δείξουμε, θεμελιώνεται από ιστορικά στοιχεία, από τα οποία προκύπτει ότι η επαφή των ηγετικών μορφών του Bauhaus με τους θεωρητικούς αυτούς που συγκρότησαν το ρεύμα του Λογικού Θετικισμού την ίδια περίοδο, οδήγησε στην ανάδυση ενός κοινού προγράμματος, τόσο στο πνεύμα όσο και στις κατευθυντήριες αρχές. Τα σημαντικά σημεία που θα σταθούμε αφορούν την έννοια της Αντικειμενικότητας, ως ζητούμενο της επιστήμης, της τέχνης και της αρχιτεκτονικής, την επιδίωξη για καθαίρεση των μεταφυσικών πτυχών αυτών, καθώς και τον σχεδιασμό ενός νέου τρόπου ζωής που θα ανταποκρίνεται στην ώριμη νεωτερικότητα. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε προγραμματικά και μεθοδολογικά ζητήματα μέσω της συσχέτισής τους με τις εμπειριστικές-θετικιστικές καταβολές τους. Τα συγκεκριμένα ζητήματα που θα σταθούμε, κυρίως εγείρονται με την σταδιακή επικράτηση του ορθολογικού ρεύματος εντός του Bauhaus, και την προσπάθεια μεταστροφής της αρχιτεκτονικής σε μια επιστήμη κατά τα πρότυπα των θετικών επιστημών. Η εκπλήρωση αυτού του στόχου, κατά τον Hannes Meyer, περνάει μέσα από τον καθορισμό ενός σχεδιασμού που θα ανταποκρίνεται σε αντικειμενικά δεδομένα και δεν θα υπάγεται σε αισθητικά κριτήρια, γεγονός το οποίο όπως θα δούμε σχετίζεται άμεσα με το πρόγραμμα του Λογικού Θετικισμού και τον τρόπο παραγωγής αντικειμενικής γνώσης. Στην συνέχεια, εντοπίζουμε τους παραλληλισμούς μεταξύ της συνθετικής διαδικασίας στον Ελεμενταρισμό και την Λογική Κατασκευή, με βάση την αντίληψη για τις προτάσεις πρωτοκόλλου και την πρόθεση των μοντερνιστών για την ανάδειξη των βασικών σχημάτων και χρωμάτων ως θεμέλια των αρχιτεκτονικών και καλλιτεχνικών έργων. Διακρίνουμε την έννοια του «στοιχείου» ως δομική αυτής της αντίληψης και εξερευνούμε την επιστημολογική της προέλευση. Μέσα από τις διεργασίες των πρωτοπόρων αρχιτεκτόνων και καλλιτεχνών της περιόδου, οδηγούμαστε στον Ρωσικό Κονστρουκτιβισμό, το οποίο μας αποκαλύπτει τις νεο-θετικιστές και εμπειριστικές καταβολές του, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο ανάδρασε αυτό το ρεύμα με τη σχολή του Bauhaus. Χρησιμοποιούμε στον τίτλο τον όρο «νεοθετικισμός», καθώς είναι κατά έναν τρόπο ευρύτερος και μπορεί να εμπεριέχει το σύνολο των επιστημολογικών προσλαμβανουσών του Μοντέρνου Κινήματος που μας απασχολεί εδώ. Παρότι εστιάζουμε σημαντικά στον Κύκλο της Βιέννης, κατά την πορεία της έρευνας ανακύπτουν τα στοιχεία εκείνα που συνηγορούν στην ευρύτερη και γενικότερη επιρροή του νεοθετικιστικού τρόπου σκέψης ως φιλοσοφικό και όχι μόνο ρεύμα. Σκοπό αποτελεί η συμβολή σε μια διαφορετική κριτική προσέγγιση στην αρχιτεκτονική θεωρία και πράξη, αυτής της πλευράς της Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής.	el
heal.abstract	The present paper will attempt to highlight the influence of the neo-positivist thought of the interwar period on architectural Modernism and more specifically the relationship between the "Vienna Circle" and the movement, which was formed around the Bauhaus school. This relationship, as will be shown, is founded on historical evidence, which shows that the contact between the leading figures of the Bauhaus and those theorists who founded Logical Positivism in the same period led to the emergence of a common program, both in spirit and in guiding principles. The important points we will focus on are the concept of Objectivity as a concern of science, art and architecture, the pursuit of the renunciation of their metaphysical aspects, as well as the design of a new form of life that will correspond to mature modernity. Based on the above, we will try to analyze programmatic and methodological issues by relating them to their empiricist-positivist origins. The specific issues we will focus on are mainly raised by the gradual prevalence of the rationalist current within the Bauhaus, and the attempt to establish architecture as a discipline according to the standards of the natural sciences. The fulfillment of this goal, according to Hannes Meyer, is achieved through the definition of a design that will correspond to objective data and will not be subject to aesthetic criteria, which, as we shall see, is directly related to the program of Logical Positivism and the production of objective knowledge. In the following, we identify the parallels between the elementary compositional process and Logical Construction, based on the concept of protocol sentences and the modernistic use of basic shapes and colors as the foundations of architectural and artistic works. We discern the concept of "element" as structural to this conception and explore its epistemological origins. Through the processes of the pioneering architects and artists of the period, we are led to Russian Constructivism, which reveals to us its neo-positivist and empiricist origins, as well as how this current interacted with the Bauhaus school. We use the term 'neo-positivism', as it is in a sense broader and can encompass the whole of the epistemological perceptions of the Modern Movement that we are concerned with here. Although we focus significantly on the Vienna Circle, during the research certain elements emerge that argue for the broader and more general influence of the neo-positivist mode of thought as a philosophical current and beyond. The aim is to contribute to a different critical approach to architectural theory and practice of this specific architectural Modernism.	en
heal.advisorName	Σταυρίδης, Σταύρος	el
heal.advisorName	Stavridis, Stavros	en
heal.committeeMemberName	Μπαλτάς, Αριστείδης	el
heal.committeeMemberName	Μουτσόπουλος, Αθανάσιος	el
heal.academicPublisher	Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	79
heal.fullTextAvailability	false