Η νεώτερη πόλη της Χαλκίδας

Κατσάλη, Ευρυδίκη; Katsali, Evrydiki

dc.contributor.author	Κατσάλη, Ευρυδίκη	el
dc.contributor.author	Katsali, Evrydiki	en
dc.date.accessioned	2025-04-30T09:08:35Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/61823
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.29519
dc.relation	https://orcid.org/0009-0000-5313-1248	el
dc.rights	Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/	*
dc.subject	Χαλκίδα	el
dc.subject	Πολεοδομική εξέλιξη	el
dc.subject	Νεοελληνική πόλη	el
dc.subject	Εύριπος	el
dc.subject	Κάστρο	el
dc.title	Η νεώτερη πόλη της Χαλκίδας	el
dc.title	Modern greek city of Chalkis	en
dc.contributor.department	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Τομέας Πολεοδομίας - Χωροταξίας	el
heal.type	doctoralThesis
heal.secondaryTitle	Πολεοδομική εξέλιξη από την απελευθέρωση έως τις αρχές της εκβιομηχάνισής της (1833-1915)	el
heal.secondaryTitle	Urban development from liberation to the early stages of its industrialization (1833-1915)	en
heal.generalDescription	Περιλαμβάνει ένα τεύχος που αποτελεί το κύριο σώμα της διδακτορικής διατριβής (τόμος Α), τόμο Β Παράρτημα χαρτών και τόμο Γ Παράρτημα ιστορικών και χαρτογραφικών τεκμηρίων	el
heal.classification	Πολεοδομία	el
heal.classification	Αρχιτεκτονική	el
heal.dateAvailable	2026-04-29T21:00:00Z
heal.language	el
heal.access	embargo
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2024-12-17
heal.abstract	Η έρευνα επικεντρώνεται στη μελέτη της εξελικτικής πορείας της πόλης της Χαλκίδας από την απελευθέρωσή της από τους Οθωμανούς έως τις αρχές της εκβιομηχάνισής της. Εξετάζει και αναλύει τα χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής μελέτης με καμβά την πολεοδομική πολιτική στην Ελλάδα και την εφαρμογή της με βάση τις τάσεις της πολεοδομικής ανασυγκρότησης στον ευρωπαϊκό χώρο τον 19ο αιώνα. Δίνεται έμφαση στα σταθερά χαρακτηριστικά του χώρου, στη σχέση της πόλης-υπαίθρου και δημόσιου-ιδιωτικού χώρου όπως επηρεάζονται από την κοινωνική και οικονομική εξέλιξη της πόλης μέσα στο ιστορικό πλαίσιο του νέου ελληνικού κράτους. Επιχειρείται η επισκόπηση της αστικής συγκρότησης και του ρόλου της πόλης από την αρχαιότητα μέχρι την απελευθέρωση με αναφορές στο ιστορικό πλαίσιο και την πολιτική και οικονομική ιστορία του 19ου αιώνα. Η υπό μελέτη χρονική περίοδος διαχωρίζεται σε δύο υποπερίοδους: την πρώτη υποπερίοδο από το 1833 έως το 1870 και τη δεύτερη από το 1870 έως το 1912. Για τις υποπεριόδους αυτές διερευνάται η διοικητική οργάνωση της πόλης, τα δημογραφικά δεδομένα και οι μεταβολές της κοινωνικής συγκρότησης, καθώς και οι μεταβολές στη γαιοκτησία και την οικονομία, και ο τρόπος με τον οποίο αυτές επηρεάζουν την πολεοδομική εξέλιξή της. Μελετάται επίσης η πολεοδομική συγκρότηση της πόλης, η έκτασή της κατά την στιγμή της ένταξή της στο νέο ελληνικό κράτος και η οργάνωση του αστικού χώρου όπως επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες όπως το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο, οι τροποποιήσεις στις πολεοδομικές και διοικητικές δομές, η θέση της πόλης στον πορθμό του Ευρίπου, η λειτουργία δύο λιμένων, η λειτουργική συγκρότησή της σε συνοικίες και πλατώματα, καθώς και τα έργα υποδομής που εξελίσσονται σταδιακά. Με αυτόν τον τρόπο σκιαγραφείται η μορφή και η σχέση δημόσιου και ιδιωτικού χώρου, καθώς καταγράφονται οι δημόσιοι ελεύθεροι χώροι, πλατείες και πλατώματα που διαμορφώνονται μέσα από τις τροποποιήσεις του σχεδίου πόλεως κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Επιπλέον, αναλύεται ο καθοριστικός ρόλος της θέσης της αγοράς και της μεταφοράς του εμπορικού κέντρου στην πολεοδομική εξέλιξη της πόλης και επισημαίνεται η απώλεια του οχυρωματικού της χαρακτήρα με τη σταδιακή εξέλιξη της μορφής των οχυρώσεων και την οριστική κατεδάφισή τους. Διαπιστώνεται ότι η πολεοδομική πολιτική επικεντρώθηκε στην εξάλειψη της οθωμανικής μορφής της νεοελληνικής πόλης γεγονός καθοριστικό για τη διαμόρφωση ενιαίου παραλιακού μετώπου και την ενίσχυση της εξωστρέφειάς της. Στο πλαίσιο αυτής της πολεοδομικής πολιτικής τα οθωμανικά κτήρια θρησκευτικού χαρακτήρα απέκτησαν άλλες χρήσεις, άλλαξαν μορφή, αλλοιώθηκαν ή κατεδαφίστηκαν, ενώ η κατεδάφιση των οχυρώσεων και η επίχωση της τάφρου επέτρεψαν την ενοποίηση της τειχισμένης πόλης με το Προάστειο και τη δημιουργία νέων οικοπέδων που έδωσαν τη δυνατότητα πολεοδομικής ανασυγκρότησης της πόλης με τη δημιουργία μεγάλων λεωφόρων και τον σχεδιασμό σημαντικών δημόσιων και ιδιωτικών κτηρίων μεγάλης κλίμακας. Ως εκ τούτου η πόλη απώλεσε τον «ανατολίτικο» χαρακτήρα της και απέκτησε πολεοδομική και μορφολογική δομή νεοελληνικής πόλης σύμφωνα με τις επικρατούσες συνθήκες και την τοπική αρχιτεκτονική παράδοση. Η εικόνα της νεοελληνικής πόλης άλλαξε οριστικά μετά τις ριζικές επεμβάσεις της πολιτείας: την κατεδάφιση των οχυρώσεων, την κατασκευή κρηπιδωμάτων, τη δημιουργία ενιαίου παραλιακού μετώπου, αλλά και την παρουσία των πρώτων αστικών πυρήνων βιομηχανικής χρήσης που προδίδουν την σταδιακή εκβιομηχάνισής της. Τεκμηριώνεται ότι η πόλη χάνει τον ρόλο της ως σημαντικό μεσογειακό λιμάνι που συνδέεται με Δύση και Ανατολή, ως σταθμός του θαλασσίου δρόμου του Μεσαίωνα και αποκτά έναν περιορισμένο εμπορικό και οικονομικό ρόλο ως επίνειο της αγροτικής κεντρικής Ελλάδας, καθώς διαμορφώνονται τα νέα όρια της μέχρι τη σημερινή Στερεά Ελλάδα. Συνοψίζοντας, στην παρούσα μελέτη διερευνάται ο τρόπος αλληλεπίδρασης των διαφόρων παραγόντων στην πολεοδομική εξέλιξη της πόλης, με απώτερο σκοπό τη διατύπωση συμπερασμάτων σχετικά με τον τρόπο επίδρασης τους στον μετασχηματισμό της και τον τρόπο με τον οποίο η πόλη αντέδρασε στους παράγοντες αυτούς.	el
heal.advisorName	Νικόλαος, Μπελαβίλας	el
heal.advisorName	Belavilas, Nikolaos	en
heal.committeeMemberName	Νικόλαος, Μπελαβίλας	el
heal.committeeMemberName	Δημήτριος, Καρύδης	el
heal.committeeMemberName	Γεωργία, Μαρίνου	el
heal.committeeMemberName	Ειρήνη, Κλαμπατσέα	el
heal.committeeMemberName	Έλενα, Κωνσταντινίδου	el
heal.committeeMemberName	Καλλιόπη, Αμυγδάλου	el
heal.committeeMemberName	Αμαλία, Κωτσάκη	el
heal.academicPublisher	Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών	el
heal.academicPublisherID	ntua
heal.numberOfPages	699
heal.fullTextAvailability	false