Η κατάρα του νέου μουσείου της Ακρόπολης: το άκτιστο και το μη κτισταίο στο πλαίσιο των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών

Κατσικοπούλου, Καλυψώ; Katsikopoulou, Kalypso

dc.contributor.author	Κατσικοπούλου, Καλυψώ	el
dc.contributor.author	Katsikopoulou, Kalypso	en
dc.date.accessioned	2025-09-10T09:52:17Z
dc.date.available	2025-09-10T09:52:17Z
dc.identifier.uri	https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/62405
dc.identifier.uri	http://dx.doi.org/10.26240/heal.ntua.30101
dc.rights	Default License
dc.subject	Νέο μουσείο Ακρόπολης	el
dc.subject	Αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί	el
dc.subject	Άκτιστο και μη κτισταίο	el
dc.subject	New Acropolis museum	en
dc.subject	The unbuilt and the unbuildable	en
dc.subject	Architectural competitions	en
dc.title	Η κατάρα του νέου μουσείου της Ακρόπολης: το άκτιστο και το μη κτισταίο στο πλαίσιο των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών	el
dc.title	The curse of the new Acropolis museum: the unbuilt and the unbuildable in the context of the architectural competitions	en
dc.type	Διάλεξη
heal.type	learningMaterial	el
heal.classification	Αρχιτεκτονική	el
heal.classification	Unbuilt architectural projects -- Greece -- Athens	en
heal.language	el	el
heal.access	campus	el
heal.recordProvider	ntua	el
heal.publicationDate	2025-06-20
heal.abstract	Ο τίτλος Η «Κατάρα» του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης λειτουργεί όχι απλώς ως δραματοποιημένη αναφορά, αλλά ως σύνθετη μεταφορά που υποδηλώνει τη μακρόχρονη, φορτισμένη και επαναλαμβανόμενη αδυναμία υλοποίησης ενός έργου εθνικής και συμβολικής σημασίας. Η εργασία διερευνά τις αιτίες αυτής της αδυναμίας μέσα από το πρίσμα της σχέσης πολιτικής βούλησης, πολιτισμικής πρόθεσης και αρχιτεκτονικής έκφρασης, εστιάζοντας κυρίως στην τελευταία. Ο υπότιτλος Το Άκτιστο και το Μη Κτισταίο στο Πλαίσιο των Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών αποκαλύπτει τη θεωρητική κατεύθυνση της μελέτης, εντάσσοντας την προβληματική στο πεδίο της ιστορίας και θεωρίας της αρχιτεκτονικής. Βασικός σκοπός είναι η ανάλυση και αποσαφήνιση των εννοιών του άκτιστου και του μη κτισταίου αρχιτεκτονικού έργου, όπως αυτές αναδύονται μέσα από τις τέσσερις διαγωνιστικές διαδικασίες για το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης (1976, 1979, 1989, 2000). Η εργασία θέτει ως κεντρικό ερευνητικό ερώτημα: Ποια είναι τα στοιχεία και οι διαδικασίες που διαφοροποιούν μια Ανυλοποίητη/Άκτιστη από μία Μη Υλοποιήσιμη/Μη Κτισταία αρχιτεκτονική πρόταση; Πρόκειται για μια διάκριση που, αν και λεπτή, έχει ουσιαστικές θεωρητικές, ερμηνευτικές και κριτικές προεκτάσεις. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα προϋποθέτει τον εντοπισμό παραμέτρων που υπερβαίνουν την απλή αδυναμία υλοποίησης και σχετίζονται με την ίδια τη σύλληψη του έργου, την αρχιτεκτονική πρόθεση, ή/και τον εννοιολογικό του χαρακτήρα. Το δευτερεύον ερώτημα αφορά τα εργαλεία, τις θεωρητικές προσεγγίσεις και τα παραδείγματα που δύνανται να λειτουργήσουν ως ερμηνευτικοί άξονες για τη διάκριση αυτή: Ποια είναι τα κατάλληλα παραδείγματα και θεωρητικά εργαλεία που βοηθούν στην αποσαφήνιση των εννοιών του άκτιστου και του μη κτισταίου; Η μεθοδολογική προσέγγιση είναι σύνθετη, με στοιχεία ανάλυσης περιεχομένου, συγκριτικής αξιολόγησης, θεματικής κατηγοριοποίησης και ερμηνευτικής εφαρμογής θεωρητικών σχημάτων (Sky & Stone, Harbison, Wilkinson, Cridge) σε παραδείγματα από τους τέσσερις αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον τρίτο διαγωνισμό (1989), λόγω της θεωρητικής πυκνότητας και του πλούσιου αρχειακού υλικού. Εκεί επιχειρείται η πρώτη εμπειρική εφαρμογή των εννοιών “Άκτιστο” και “Μη Κτισταίο”, μέσω της συγκριτικής ανάλυσης δύο χαρακτηριστικών προτάσεων της Παναγιώτας Δαβλάντη & του Chi Wing Lo και της πρότασης του Χρήστου Παπούλια. Η εργασία συμβάλλει στον θεωρητικό αρχιτεκτονικό λόγο περί της Άκτιστης Κατάστασης, προσφέροντας έναν ερμηνευτικό μηχανισμό για την κατανόηση έργων που παραμένουν χωρίς υλική υπόσταση, όχι ως αποτυχίες, αλλά ως μορφές «παράλληλης» αρχιτεκτονικής σκέψης. Η έννοια του “Μη Κτισταίου”, παραμένει σύνθετη, πολυπαραγοντική και ανοιχτή στον διάλογο — κι αυτός ακριβώς ο διάλογος αποτελεί το βασικότερο επίτευγμα της παρούσας μελέτης.	el
heal.abstract	The title “The Curse of the New Acropolis Museum” functions not merely as a dramatic reference, but as a complex metaphor that suggests the long-standing and intenselychargedinabilitytoimplementaprojectofnational importance. The thesis explores the causes of this failure through the prism of the relationship between political will, cultural intention, and architectural expression, focusing mainly on the latter. The subtitle “The Unbuilt and the UnbuiltintheContextofArchitecturalCompetitions”reveals thetheoreticaldirectionofthestudy,placingtheissueinthe fieldofarchitecturalhistoryandtheory.Themainpurposeis to analyze and clarify the concepts of the Unbuilt and the Unbuildable architectural proposals , as they emerge from the four competition processes for the New Acropolis Museum (1976, 1979, 1989, 2000). The thesis poses the following central research question: What are the elements and processes that differentiate an Unbuilt architectural proposal from an Unbuildable one? This is a distinction which, although subtle, has significant theoretical, interpretative, and critical implications. The secondary question is: What are the appropriate examples and theoretical tools that help to clarify the concepts of the Unbuilt and the Unbuildable? The methodological approach is complex, with elements of content analysis, comparative evaluation, thematic categorization, and interpretive application of theoretical frameworks from the international bibliography (Sky & Stone, Harbison, Wilkinson, Cridge). Particularemphasisisgiventothethirdcompetition(1989), due to its theoretical density and rich archival material. There, the first investigation of the concepts of “Unbuilt” and “Unbuildable” is attempted through the analysis of two proposals (Panagiota Davlanti & Chi Wing Lo, Christos Papoulias). The work contributes to the architectural dialogueonunderstandingunbuiltworks,notasfailures,but as forms of “parallel” architectural thought.	el
heal.tableOfContents	01_ΕΙΣΑΓΩΓΗ 02_ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΑ ΟΡΙΑ: ΚΤΙΣΤΟ— ΑΚΤΙΣΤΟ—ΜΗ ΚΤΙΣΤΑΙΟ— ΑΣΥΛΛΗΠΤΟ 03_Η ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΩΣ ΠΕΔΙΟ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ: ΑΠΟ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ 04_ΠΕΡΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΔΥΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ (1976,1979) 05_ Ο ΤΡΙΤΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ (1989): Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΚΤΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΗ ΚΤΙΣΤΑΙΟΥ 06_ Ο ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ (2000) ΚΑΙ ΤΟ ΚΤΙΣΜΕΝΟ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ 07_ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ- ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 08_ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 09_ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ \| ΠΗΓΕΣ \| ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ	el
heal.sponsor	Θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στον επιβλέποντα καθηγητή μου, κ.Θανάση Μουτσόπουλο, για την επιστημονική καθοδήγηση και την ελευθερία που μου προσέφερε στην πορεία της εργασίας· Η προσέγγιση του αποτέλεσε σταθερός άξονας για την εξέλιξη της διάλεξης. Ευχαριστώ θερμά τον αρχιτέκτονα και καθηγητή κ.Δημήτρη Κατζουράκη, για την προθυμία του και την ουσιαστική συνομιλία μας. Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλω στον αρχιτέκτονα και καθηγητή κ.Τάσο Μπίρη για την γενναιόδωρη συζήτηση και τους ειλικρινείς στοχασμούς. Ευχαριστώ την αρχιτέκτονα-νομικό κ.Έρση Φιλιπποπούλου για το πλούσιο και σημαντικό υλικό των δημοσιεύσεων της, που χωρίς αυτό, δεν θα μπορούσε να δομηθεί η παρούσα εργασία. Ευχαριστώ θερμά το προσωπικό του Σ.Α.Δ.Α.Σ – Π.Ε.Α, για την πρόθυμη υποστήριξη και τη βοήθεια στην πρόσβασή μου στο πολύτιμο αρχειακό υλικό τους. Η συμβολή όλων τους υπήρξε καθοριστική, όχι μόνο ως πληροφορία αλλά κυρίως ως έμπνευση.	el
heal.academicPublisher	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Τομέας Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού	el
heal.fullTextAvailability	false