Αστικές αναπλάσεις: η περίπτωση του Βερολίνου μετά την πτώση του τείχους

Abstract

Τα τελευταία 20 χρόνια, η εκτεταμένη εφαρμογή ενός συνόλου διαφορετικών πρακτικών που καλύπτονται κάτω από τον γενικό όρο «αστικές αναπλάσεις» έχει φέρει στο προσκήνιο ένα ενδιαφέρον και προβληματισμό γύρω από το αντικείμενο, τη μεθοδολογία και τις επιπτώσεις αυτών των πρακτικών. Παρατηρείται μεγάλη διαφοροποίηση σε κάθε περίπτωση –ως προς τους εφαρμοζόμενους τύπους, τα προβλήματα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα κριτήρια αξιολόγησης- και αυτό ενισχύει το επιχείρημα ότι το θέμα των αστικών αναπλάσεων είναι ακόμα ανοικτό σε νέες έννοιες, μεθοδολογίες και πρακτικές που χρήζουν περεταίρω επεξεργασία. Με αφορμή το παράδειγμα του Βερολίνου, γίνεται μια προσπάθεια εμβάθυνσης στους τρόπους με τους οποίους γίνεται η διαδικασία των αναπλάσεων στη σύγχρονη εποχή καθώς και στα αποτελέσματά τους στον αστικό ιστό της πόλης και στους κατοίκους της. Το Βερολίνο αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση, καθώς καμία άλλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα δεν διέθετε τόσες αδόμητες εκτάσεις στις κεντρικές περιοχές της και η ευκαιρία για την αναδημιουργία του κέντρου και ολόκληρης της πόλης αποτελεί μοναδική περίπτωση στη σύγχρονη εποχή. Μέσα από την ανάλυση χαρακτηριστικών προγραμμάτων στις κεντρικές περιοχές του Βερολίνου, αποτυπώνεται το ύφος της πόλης και η μορφή της ανοικοδόμησης της, ο τρόπος που προσπάθησε να ανακτήσει την χαμένη κεντρικότητά της, ο ρόλος που έπαιξε το παρελθόν και η ιστορία στη διαμόρφωσή της και η στάση της απέναντι στο μέλλον και στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.

In the last 20 years, the widespread application of a different set of practices that are covered under the general term "urban regeneration" has brought to the fore an interesting and multifaceted concern on the subject, the methodology and the consequences of these practices. There is great variation in each case-regarding the applicable types, problems and characteristics, evaluation criteria, and it reinforces the argument that the issue of urban regeneration is still open to new concepts, methodologies and practices that need further elaboration. On the occasion of Berlin's example, an effort is made to examine thoroughly the ways in which the process of regeneration in modern times is evolved, as well as of the results to the urban environment and its inhabitants. Berlin is an exceptional case, as no other European capital had so much unbuilt land in central areas of the city and the opportunity to rebuild the center and the whole city, is a unique case in modern times. Through the analysis of characteristics projects in the centre of Berlin, the style of the city and the form of its reconstruction, the way it tried to regain the lost centrality, the role that the past and history played in its reconstruction and the attitude towards the future and the world affairs, are captured.