Στεγαστικά προγράμματα στον αναπτυσσόμενο κόσμο: το παράδειγμα του Kenya Slum Upgrading Programme στο Ναϊρόμπι

Abstract

Σήμερα συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που στερούνται το δικαίωμα στην κατοικία προέρχεται από χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου, γεγονός που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι χώρες αυτές σήμερα. Το στεγαστικό ελλειμμά τους όλο και αυξάνεται, και μάλιστα κυρίως στα αστικά κέντρα, καθώς οι φτωχοί πληθυσμοί που συρρέουν στις πόλεις αδυνατούν να βρουν στέγη που να ανταποκρίνεται στην οικονομική τους κατάσταση και τελικά εγκαθίστανται σε αυθαίρετους οικισμούς όπου κατασκευάζουν ευτελή καταλύματα που αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες τους. Σταδιακά από το 1970 άρχισε η αναγνώριση του προβλήματος από τις κυβερνήσεις συνήθως μετά από προτροπή ή έρευνες κάποιου διεθνούς οργανισμού. Έτσι ξεκίνησε μια σειρά πρωτοβουλιών αντιμετώπισής του με την εφαρμογή διαφορετικών στεγαστικών πολιτικών και προγραμμάτων στα πλαίσια μιας γενικότερης τάσης παροχής αναπτυξιακής βοήθειας από τις αναπτυγμένες προς τις αναπτυσσόμενες χώρες. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να θέσει κάποια ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα των στεγαστικών προγραμμάτων που εφαρμόζονται από τους διεθνείς οργανισμούς σήμερα στον αναπτυσσόμενο κόσμο ως προς τους στόχους που θέτουν και τις ομάδες που ευνοούν. Ξεκινώντας από μια προσέγγιση του στεγαστικού προβλήματος στον αναπτυσσόμενο κόσμο και των πολιτικών που έχουν εφαρμοστεί για την αντιμετώπισή του, επιχειρείται μέσα από την ανάλυση του στεγαστικού προγράμματος Kenya Slum Upgrading Programme στο Ναϊρόμπι η διαμόρφωση κάποιων παρατηρήσεων σχετικά με την έκβασή του αλλά και κάποιων γενικότερων συμπερασμάτων που αφορούν τα κίνητρα και τους στόχους των διεθνών οργανισμών παροχής βοήθειας.

Today the fact that the majority of people who are deprived from their right to adequate housing come from the countries of the developing world, consists one of the major challenges that these countries have to confront. Their housing shortage keeps increasing mainly in urban centers, where the poor immigrants, unable to find shelter that meets their financial situation, eventually end up forming informal settlements, also known as slums. The recognition of the problem by the governments started after 1970, and a series of initiatives to face it begun, based on the implementation of different housing policies and programmes, as a part of a general tendency of development aid provision from the developed to the developing countries. The aim of this paper is to pose some questions about the efficiency of housing programmes implemented in the developing world by international organizations, regarding the objectives that have been set and the groups that are favored. Starting by an approach of the housing problem in the developing world and the different housing policies that have been implemented until today, the paper focuses on the realization of the Kenya Slum Upgrading Programme which is currently implemented in Nairobi by UN Habitat. What is finally attempted through this analysis of the failures of this specific programme is to reach some more conclusions about the real motives of international organizations, besides their theoretical altruistic intention to face the housing shortage in the developing world.