Το διπλό αίνιγμα: Τζιότρζιο ντε Κίρικο, Δημήτρης Πικιώνης

Abstract

Η εργασία αποτελεί μια προσπάθεια αποκρυπτογράφησης ενός κρυμμένου νοήματος. Κινείται γύρω από την προβληματική της έννοιας τους αινίγματος, στο έργο του Δημήτρη Πικιώνη και του Τζόρτζιο Ντε Κίρικο. Η τυχαία συνάντηση των δύο καλλιτεχνών στο Παρίσι το 1912 αποτέλεσε το έναυσμα για την κοινή τους μελέτη. Το ερώτημα δεν ήταν σχηματισμένο από την αρχή και η έρευνα πήρε τη μορφή μιας αναζήτησης. Τι ήταν αυτό που τελικά αποτελούσε το κοινό νήμα των δύο; Αν και αρχικά δεν φαινόταν να έχουν πολλές ομοιότητες , στην πορεία ανοίγονταν διάφορα και ποικίλα πεδία που δημιουργούσαν κοινά κανάλια στοχασμού. Η προβληματική μεταξύ μοντερνισμού και παράδοσης και η αίσθηση της α-χρονικότητας που έβγαζαν κάποια από τα έργα τους, αποτελεί το πρώτο επίπεδο τοποθέτησης. Ακολουθεί, έπειτα από μια οριοθέτηση κάποιων εννοιών σχετικών με το χρόνο, μια ανάγνωση βάση της θραυσματικότητας που παρουσιάζουν τα έργα της μεταφυσικής περιόδου του Ντε Κίρικο, και της ύστερης του Πικιώνη . Στη συνέχεια προκύπτει η διαπίστωση του τρόπου που αντιλαμβάνονταν τα πράγματα, και τον κόσμο γύρω τους και πως τελικά χρησιμοποιήσαν τα θραύσματα για να οδηγήσουν το θεατή στην «Αλήθεια» τους. Μια τελευταία τους προτροπή για το πως θα έπρεπε κανείς να «βλέπει» τα πράγματα γύρω του, αποτελεί, το μήνυμα που αφήνουν στις γενιές που έπονται, και το κλείσιμο της έρευνας αυτής.

This dissertation is an attempt to decipher a hidden meaning. It focuses on the problematic of the concept of the "enigma", through the work of Dimitris Pikionis and Giorgio De Chirico. The incidental meeting of the two artists in Paris, in 1912, was the starting point for their common study. The question was not fully formed at first, giving their research the form of a continuous pursuit. What was the common thread for the two of them, ultimately? Even though at a first glance they don't seem to share many similarities, through the course of their lives many varied fields appeared, creating common channels for contemplation between the two. The problematic between modernism and tradition, and the sense of timelessness some of their work exudes, constitute the first level of elaboration. What follows, after a short reference on definitions related to the concept of time, is a reading based on the fragmental nature characterizing works of De Chirico's metaphysic period, and Pikionis' late period. This research leads to the identification of the way the two artists perceived objects, and the world surrounding them, and how they ultimately utilized fragments to lead their audience towards their "Truth". A final notion from the artists, of how one should "see" their surroundings, is the message they leave for future generations, and the conclusion of this research.