Για μια βιώσιμη αρχιτεκτονική: σχεδιασμός με σκοπό την αποσυναρμολόγηση

Abstract

Ο οικοδομικός τομέας χαρακτηρίζεται σήμερα ως ένας από τους πιο ενεργοβόρους και ρυπογόνους, συντελώντας καθοριστικά στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος και στην κατασπατάληση των φυσικών πόρων. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γραμμικό μοντέλο που ακολουθείται, από το οποίο προκύπτουν κτήρια μη ευέλικτα σε αλλαγές, καταλήγοντας έτσι είτε στην ερήμωση είτε στην κατεδάφισή τους. Σε αυτήν την ερευνητική εργασία εξετάζεται η δυνατότητα συμβολής μιας νέας μεθόδου, του “Σχεδιασμού με Σκοπό την Αποσυναρμολόγηση”, στην μείωση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου της οικοδομικής δραστηριότητας, οδηγώντας σε μια πιο βιώσιμη αρχιτεκτονική. Πρόκειται για μια πιο σύνθετη, οργανωμένη και διεπιστημονική διαδικασία σχεδιασμού, κατά τη διάρκεια της οποίας μελετώνται όλες οι φάσεις του κύκλου ζωής ενός κτηρίου. Αυτές είναι η ανέγερση, η λειτουργία και η απομάκρυνσή του, ώστε το κτήριο που θα προκύψει να είναι ευέλικτο σε μετατροπές για την ανταπόκρισή του στις συνεχώς μεταβαλλόμενες χωρικές και τεχνικές ανάγκες. Έτσι, θα επεκταθεί ο χρόνος ζωής του, ενώ μετά το πέρας αυτού θα παρέχεται η δυνατότητα αποσυναρμολόγησης των υλικών και των στοιχείων του για την επανάχρησή τους. Προκειμένου να γίνει κατανοητή η συγκεκριμένη μέθοδος σχεδιασμού αναζητείται ο συσχετισμός της με προγενέστερες εφαρμογές ευέλικτης και ανακυκλώσιμης αρχιτεκτονικής. Ακόμη, μελετάται ο τρόπος υλοποίησής και εφαρμογής του. Τέλος, μέσα από τη μελέτη τριών υλοποιημένων παραδειγμάτων εξετάζεται η ποιότητα των κτηρίων που προκύπτουν από αυτή τη διαδικασία σχεδιασμού.

The building industry is considered today as one of the most energy and material consuming as well as polluting sectors that are responsible for the dramatic environmental degradation and waste of natural resources. This is mostly due to the linear model that is inherited, leading to the production of buildings incapable of adapting to changes and thus ending by being ravaged or demolished. This research paper aims to investigate the capability of “Design for Disassembly”, a new designing method, to lead to a more sustainable engineering and architecture, by contributing to the reduction of the negative environmental impact of the building sector. The term “Design for Disassembly” is referring to a more complex, organized and multidisciplinary design process, in which the whole life cycle of a building is considered, including its erection, its use and deconstruction. The buildings that result from this method tend to be more flexible to spatial and structural transformations according to the users’ needs. In this way, the life of the building is prolonged, while at its end, the materials used can be easily disassembled and reused in other projects. In order to better understand this design method, its correlation with previous examples of transformable and recyclable architecture is discussed, followed by the theory and the tools for achieving it. Finally, through the examination of three case studies, the quality of architecture resulting through this method is evaluated.