Ο ρόλος των έμφυλων σχέσεων στον σχεδιασμό της κατοικίας: παραδείγματα από το Μοντέρνο Κίνημα

Abstract

Στην εργασία διερευνάται κατά πόσο και με ποιούς τρόπους οι έμφυλες αντιλήψεις περνάνε στην διαμόρφωση των χώρων της κατοικίας. Μελετάται σε ποιό βαθμό οι κοινωνικές αντιλήψεις έχουν μετατραπεί σε ασυνείδητο πλαίσιο του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και μέρος του λεξιλογίου του. Επιλέγονται παραδείγματα μη- βιομηχανοποιημένων κοινωνιών του 20ου αιώνα όπου ο έμφυλος διαχωρισμός στην κατοικία γίνεται είτε έμμεσα, είτε άμεσα. Γίνεται αναφορά στα κοινωνικά πρότυπα που αναπαράγονται μέσα από τα εγχειρίδια εργονομίας του Μοντερνισμού, και σχολιάζεται η κοινωνική διάσταση της Κουζίνας της Φρανκφούρτης. Αναλύεται το boudoir ως γυναικείος χώρος των αριστοκρατικών κατοικιών του παρελθόντος και η εξέλιξη του στο χρόνο. Έπειτα, παρουσιάζονται χαρακτηριστικές κατοικίες της Μοντέρνας περιόδου που ήταν προορισμένες για γυναίκες χρήστριες, “ the Schroder House”, “the Farnsworth House”, “η Villa Stein” και “the Constance Perkins House”, περιπτώσεις όπου ο αρχιτέκτονας παραβλέπει τον στερεοτυπικό σχεδιασμό και όπου καταλυτικό ρόλο παίζει η συνεργασία αρχιτέκτονα- πελάτισσας. Τέλος, παρουσιάζονται σημαντικές γυναικείες προσωπικότητες, η Elsie de Wolfe και η Eileen Gray, οι οποίες διαμόρφωναν χώρους βασισμένες σε μια ξεχωριστή φιλοσοφία, και συνέβαλαν στη καθιέρωση των γυναικών στην αρχιτεκτονική.

In this project, we research the ideas about gender relations and how these can be found in the process of house planning. It is investigated whether social ideas are imprinted in the unconsious background of architectural design as part of its vocabulary. Examples of non-industrialised communities of the 20th century are selected, in which gender dinstinction can be expressed directly or indirectly in the house. We refer to social models that are reproduced through ergonomic manuals of the modern period, and to the social aspect of the “Frankfurt Kitchen”. The boudoir and its evolution through time is described, as a female space of the older aristocratic villas. Furthermore, individual examples of the Modernism are presented. The Schroder House”, “the Farnsworth House”, «Villa Stein” και “the Constance Perkins House” are typical cases of houses designed particularly for women clients, where the architect overlooks the stereotypical planning, and the most important role is of the collaboration between architect and client. Finally, we mention significant female personalities: Elsie de Wolfe and Eileen Gray, who created spaces based on a different philosophy, and the contributed in the establishment of women in architecture.