Το Ελληνικό Σύστημα Θαλασσίων Μεταφορών-Ποιότητα και Τεχνοοικονομικές Εξελίξεις σε Πλοία - Κανονισμοί - Υπηρεσίες - Λιμάνια - Προτάσεις Αναβάθμισης

Abstract

Το σημερινό σύστημα της Ελληνικής Ακτοπλοΐας, τρία χρόνια μετά την απελευθέρωση των θαλασσίων ενδομεταφορών (άρση του cabotage) χαρακτηρίζεται από αρκετά μεγάλα προβλήματα που σχετίζονται τόσο με τη λειτουργία του κράτους και τις παρεμβάσεις του - όπως προβλήματα λιμενικής υποδομής, θεσμικά ζητήματα, δομή δικτύου άγονων γραμμών - όσο και με την προσφορά υπηρεσιών από τις ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις - όπως προβλήματα στόλου, αυξημένοι ναύλοι, και μη εξυπηρέτηση άγονων γραμμών. Στα πλαίσια της παρούσας διατριβής, εκτός από την αναλυτική παρουσίαση των παραγόντων που χαρακτηρίζουν το Σύστημα της Ελληνικής Ακτοπλοΐας (όπως το θεσμικό πλαίσιο, η δομή του δικτύου, ο ακτοπλοϊκός στόλος, η λιμενική υποδομή κλπ), θα γίνει και καταγραφή των προβλημάτων που προκύπτουν από την ολιγοπωλιακή μορφή της ελληνικής αγοράς, και θα προταθούν πιθανές λύσεις για αυτά. Επιπλέον, περιγράφονται αναλυτικά οι διαδικασίες έγκρισης γραμμών και δρομολογίων, όπως και οι διαδικασίες καθορισμού των ναύλων. Τέλος, γίνεται εκτενής αναφορά στο γεγονός μετάβασης της Ελληνικής Ακτοπλοΐας σε καθεστώς ελεύθερης αγοράς με την άρση του προνομίου της ακτοπλοΐας (cabotage), και συγκεκριμένα στο πως αυτή εφαρμόστηκε αλλά και στο τι εκτιμάται ότι θα ακολουθήσει μετά από την εφαρμογή της. Το σημαντικότερο μέρος της διατριβής όμως είναι η προμελέτη της εισαγωγής νέων ανταγωνιστικών μέσων στο δίκτυο των ακτοπλοϊκών μεταφορών της χώρας. Τα νέα μέσα αυτά είναι τα σκάφη «Wing in Ground Effect» (W.I.G.) (Πτέρυγας σε Φαινόμενο Επίδρασης Επιφανείας), τα οποία αναμένονται το 2009 στην Ελλάδα, καθώς και τα υδροπλάνα - τα οποία ήδη λειτουργούν σε μικρή κλίμακα – τα οποία αναμένεται να επιλύσουν σημαντικά προβλήματα στην εξυπηρέτηση του ακτοπλοϊκού δικτύου και ιδίως των άγονων γραμμών. Στην στατιστική ανάλυση που έγινε στα ερωτηματολόγια της ενδεικτικής γραμμής Αττικής-Νάξου φαίνεται ότι ο κόσμος είναι ενήμερος για τα νέα μέσα ( σκάφη WIG και υδροπλάνα), και υπό προϋποθέσεις, έτοιμος να ανταποκριθεί θετικά στον νέο είδους ανταγωνισμό που προβλέπεται να ξεκινήσει τα προσεχή έτη στο δίκτυο μεταφορών της νησιωτικής Ελλάδος, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας των θαλασσίων μεταφορών στη χώρα μας. Επιπλέον αναφέρονται τα προβλήματα που εντοπίζει ο κόσμος στη λειτουργία των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών και τι θεωρεί ότι πρέπει να αλλάξει για τη περαιτέρω βελτίωση της κατάστασης. Τέλος στην ανάλυση αυτή φαίνεται ότι η πλειοψηφία του κόσμου θεωρεί τις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες δυσανάλογα ακριβές σε σχέση με τις προσφερόμενες υπηρεσίες και ότι η επιλογή άλλων μέσων - υπό συνθήκες - αποτελεί μια σοβαρή εναλλακτική λύση για τη μετακίνηση των επιβατών όχι μόνο στη συγκεκριμένη γραμμή, που είναι από τις πιο εμπορικές, αλλά και στο ευρύτερο σύστημα θαλασσίων μεταφορών της χώρας.

The current system of planning and execution of internal maritime services within Greece, is characterized by problems concerning both the supply of services by shipping companies (such as, the composition of the fleet), and the operation and intervention of the State (such as, institutional structure and port infrastructure and the structure of the network) In the current doctoral are presented the factors that characterize the System of Internal Shipping, such as the institutional structure, the structure of the network, the maritime fleet etc., but also basic characteristics of the Greek maritime market as it currently operates. There is also a detailed description of the procedures for permission to operate services and the procedures for issuing fare levels. Finally, mention is made of the transition of the regulated Greek internal maritime services to a free market system (with the lifting of cabotage restrictions), and in particular how has the new system been implemented but also what has followed its adoption. Although, the most important point of this discourse is the preliminary study of the entrance of new antagonistic types of transportation in the Greek coastal network. These are the boats «Wing in ground effect» (W.I.G.), that are expected in the market during the year 2009, and the Seaplanes that are already serving some islands and lakes, although in small scale. These transports are expected to solve the major problems of the transportation in Greek islands, especially in the isolated and non-commercial destinations. According to the analysis of the questionnaire of the research that took place in the indicatory coast line between Attica and Naxos, the results shows that, the public is already informed for the existence and the operation of the new planes, and under the appropriate circumstances, these planes will earn a great share of the transported public. Although, the more important thing will be the better function of the Hellenic shortsea shipping antagonistic environment and the improvement of the internal maritime services (without a relative increase of the ticket price). Furthermore, the public points out the major problems of the ship transportation and set some proposals for the amelioration of the traffic system. Finally, this analysis shows that the public opinion firmly believe that the freight cost is too high and incommensurable to the offered services on board. Hence, the existence of different types of transportation is the appropriate solution, not only for the specific line, which is one of the commercial ones, but also to the wide forehead of the Greek coastal shipping.