Ολοκληρωμένη αγροτική ανάπτυξη του νομού Αιτωλοακαρνανίας

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εκπονήθηκε στον Τομέα Γεωγραφίας και Περιφερειακού Σχεδιασμού της Σχολής Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του Ε.Μ.Π. και ως έχει περιοχή μελέτης το Νομό Αιτωλοακαρνανίας. Η περιοχή μελέτης χαρακτηρίζεται ως μία αμιγώς αγροτική περιοχή. Το έναυσμα για την εκπόνηση της παρούσας εργασίας ήταν ο προβληματισμός σχετικά με το μέλλον της περιοχής – που αποτελεί και τον τόπο καταγωγής της γραφούσης – υπό το φως των αλλαγών που έχουν ήδη δρομολογηθεί στα πλαίσια της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αλλαγές που προβλέπονται στη νέα ΚΑΠ αφορούν σε τομείς του αγροτικού τομέα με μακρά παράδοση στην περιοχή μελέτης, όπως για παράδειγμα η καπνοκαλλιέργεια που αποτελούσε τη βασική καλλιέργεια του νομού για αρκετές δεκαετίες και πλήττεται ουσιαστικά από τη νέα ΚΑΠ. Ο αγροτικός τομέας βρίσκεται αντιμέτωπος με μία σειρά προκλήσεων, όπου το παραδοσιακό μακροχρόνιο αγροτικό πρότυπο της περιοχής δεν μπορεί πλέον να στηρίξει αποτελεσματικά την οικονομική και κοινωνική συνοχή των κατοίκων της. Στο πλαίσιο αυτό αναζητούνται λύσεις για τη στήριξη της περιοχής και την αξιοποίηση των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων για την αντιμετώπιση των νέων δεδομένων και προκλήσεων. Ο στόχος της εργασίας με βάση τον παραπάνω προβληματισμό αναφέρεται στην ολοκληρωμένη αγροτική ανάπτυξη του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Η επιδίωξη του στόχου στηρίζεται στην πολύ-λειτουργικότητα του αγροτικού χώρου, ο οποίος αποτελεί ταυτόχρονα έναν πόρο προς αξιοποίηση για την παραγωγή αγροτικών προϊόντων, έναν τομέα της τοπικής οικονομίας που βρίσκεται σε στενή σχέση αλληλεπίδρασης με τους άλλους τομείς, έναν πόρο προς αξιοποίηση στα πλαίσια ήπιων μορφών τουριστικής δραστηριότητας (π.χ. αγροτουρισμός), αλλά και έναν τομέα ιδιαίτερα σημαντικό για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και του τοπίου. Έτσι, επιδιώκεται η διατήρηση του αγροτικού χαρακτήρα της περιοχής, με ταυτόχρονη ανάδειξη και αξιοποίηση όλων των αγροτικών του πόρων. Έχοντας ως οδηγό το στόχο που τέθηκε στην προηγούμενη παράγραφο και με δεδομένα τους διαθέσιμους φυσικούς, ανθρώπινους και πολιτιστικούς πόρους της περιοχής μελέτης, επιχειρείται στα επόμενα κεφάλαια η σκιαγράφηση του βέλτιστου δυνατού σεναρίου μελλοντικής εξέλιξης στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης αγροτικής ανάπτυξης της περιοχής, με σεβασμό στην παράδοση και την πολιτιστική κληρονομιά του νομού, το προικισμένο φυσικό περιβάλλον και τα οικοσυστήματα, αλλά και τον ίδιο τον άνθρωπο.

The present Diploma Thesis has been carried out at the Department of Geography and Regional Planning, School of Rural and Surveying Engineering, National Technical University of Athens. The scope of the present study has been the integrated agricultural development of the area of Aitoloakarnania. The region at hand is a peripheral region, located at the western part of Greece (Region of Western Peloponnese), and is considered to be a purely agricultural area. The local economy has been, thus, mainly based on the agricultural sector. More specifically, it is based on agricultural products which, under the new CAP regime, are excluded from subsidization. This evolution threatens the local economy as well as the income of local population. The changes occurred in the context of the new CAP affect sectors of the local agricultural production with a significant long term tradition in the area such as tobacco, which consists of the main agricultural product of the region for many decades and is substantially harmed by the new CAP. Moreover, the agricultural sector is in front of a number of challenges, e.g. global market changes, demand for qualitative food production, energy production etc., which imply a certain need for restructuring of the sector in order to deal effectively with these changes. Traditional long-term agricultural pattern of production seems that is no longer capable to effectively support the social cohesion and economic efficiency of the area at hand. Future perspectives of agricultural development are explored, which are based on the integrated development of the agricultural sector, in the context of the multifunctional role of agriculture. In the present study, agriculture is perceived not only as a food production sector, but also as a fuel, feed and fiber production sector, a sector of the local economy which interacts with the rest of the economic activities, a sector responsible for biodiversity and landscape protection, a resource upon which other activities can be based e.g. environmentally friendly tourist activities, as well as a sector upon which the social structure and tradition has been based.. In this respect, the future development of the area has been sought in the light of an environmentally responsible development focusing on multiple exploitation of agricultural, natural and human resources available.