Η παρούσα, λοιπόν, μελέτη ασχολείται με τον προσδιορισμό της καταλληλότερης θέσης για την εγκατάσταση του Εμπορικού Λιμένα της Νήσου Λέσβου (Ε.Λ.Λ.). Δεν θα γίνει προσπάθεια για να προσδιοριστούν λεπτομερώς τα κατασκευαστικά χαρακτηριστικά του λιμένα, καθότι αυτό αφορά στην αρμοδιότητα ενός κατασκευαστή – λιμενολόγου. Εδώ θα γίνει κυρίως η ανάλυση της χωροθέτησης του ΕΛΛ. Για την εκπόνησή της εργασίας γίνεται αρχικά μια αναφορά στο γεωγραφικό χώρο της Λέσβου, το ρόλο του εμπορικού λιμένα, αλλά και αυτόν τον οποίο μπορεί να διαδραματίσει η δημιουργία μιας σύγχρονης και εξειδικευμένης τέτοιας εγκατάστασης στο νησί και κατόπιν για τη χωροθέτησή του μελετώνται διάφορα κριτήρια τα οποία καθορίζονται υπό τη σκοπιά της υπόθεσης της μελέτης μας: ο αποφασίζων είναι το Λιμενικό Ταμείο Λέσβου (ΛΤΛ) το οποίο είναι και ο φορέας διαχείρισης του Λιμένα. Η μεθοδολογία η οποία θα ακολουθηθεί, βασίζεται σε επτά κυρίως βήματα, όπως αναφέρονται στην εισήγηση του Δ.Ρόκου για το 4ο Διεπιστημονικό Διαπανεπιστημιακό Συνέδριο του Ε.Μ.Π. και του ΜΕ.Κ.Δ.Ε.: 1. Αποδοχή της αξιοβίωτης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης ως βέλτιστης επιλογής. 2. Διεξαγωγή των απαραίτητων ερευνών και μελετών για τη φυσική και κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα της Λέσβου και παρακολούθησή τους διαμέσου του χρόνου. Το βήμα αυτό ουσιαστικά έχει επιτελεστεί μέσα από άλλες μελέτες οι οποίες χρησιμοποιούνται για την εκπόνηση της παρούσης και αναφέρονται ως βιβλιογραφία. 3. Ανάλυση των στοιχείων της παραπάνω πραγματικότητας στη δυναμική της μορφή. Το βήμα αυτό γίνεται τόσο με βιβλιογραφικές αναφορές, όσο και με τη χρήση ερωτηματολογίων και προγραμμάτων χαρτογραφικών δεδομένων. 4. Διατύπωση και τεκμηρίωση εναλλακτικών αναπτυξιακών σεναρίων ολοκληρωμένης ανάπτυξης της περιοχής γύρω από τον Εμπορικό Λιμένα, αλλά και του συνόλου της περιφέρειας της νήσου Λέσβου. 5. Διερεύνηση των προβλημάτων, των δυνατοτήτων υλοποίησης και των αντικειμενικών περιορισμών κάθε σεναρίου. 6. Προεκτίμηση και αξιολόγηση του ισοζυγίου θετικών και αρνητικών στοιχείων του κάθε σεναρίου και επιλογή του βέλτιστου για την Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη του νησιού. Το βήμα αυτό θα γίνει με τη χρήση της μεθοδολογίας επιλογής λύσεων (Electre), αλλά στη συνέχεια και με θεωρητική και ουσιαστική έρευνα και υποστήριξη της βέλτιστης επιλογής, σε περίπτωση κατά την οποία η παραπάνω μέθοδος επιλογής λύσεων δεν δώσει ικανοποιητικά αποτελέσματα. 7. Εφαρμογή του βέλτιστου σεναρίου, αλλά και συνεχής παρακολούθηση με ελέγχους και ανάδραση. Για την παραπάνω ανάλυση θα θεσπιστούν και θα χρησιμοποιηθούν ορισμένα κριτήρια, προσπαθώντας να υπάρξει όσο το δυνατό πιο ολιστική προσέγγιση της ανάπτυξης η οποία πρόκειται και είναι επιθυμητό να επιτευχθεί μέσα από τη χωροθέτηση του Εμπορικού Λιμένα Λέσβου. Με βάση τα κριτήρια αυτά, θα αξιολογούνται οι χωρικές, οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις της χωροθέτησης και θα εξετάζονται οι πιθανές θέσεις εγκατάστασης του εμπορικού λιμένα, ξεκινώντας από ένα μηδενικό σενάριο (παραμονή του λιμένα στην υπάρχουσα θέση) και διερευνώντας δύο ακόμη εναλλακτικές μετεγκαταστάσεις σε συγκεκριμένες περιοχές του νησιού. Οι θέσεις αυτές οποίες έχουν επιλεγεί, η μεν πρώτη σε μια περιοχή κοντά αλλά εκτός της πρωτεύουσας (Όρμο Παναγιούδας – Περιοχή Μαυροβούνι ή «Καρά Τεπέ»), η οποία αποτελεί και πρόταση του νυν Πρύτανη του Ε.Μ.Π. και καθηγητή στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών, Τομ. Υδατ. Πόρων & Περιβάλ., Εργαστήριο Λιμενικών Έργων, κ. Μουντζούρη Κων/νου και η άλλη στα πλαίσια μιας πρότασης του εκπονούντος για μια περισσότερο διαδεδομένη στο χώρο συμμετοχή του ΕΛΛ στον αναπτυξιακό σχεδιασμό του νησιού (Όρμος Φανερωμένης – Σίγρι) και με τη χρήση των κριτηρίων εξάγονται, μέσω σύγκρισης συμπεράσματα και γίνεται ο προσδιορισμός του χαρακτήρα του ΕΛΛ και του μεγέθους του, ανάλογα με την επιλογή η οποία θα καθορίζει και τη δραστηριότητά του. Βέβαια, η εξαγόμενη ως βέλτιστη επιλογή θα αξιολογηθεί και ως προς το γενικότερο στόχο του κοινού συμφέροντος του τόπου, αλλά και της ενίσχυσης της αναπτυξιακής δραστηριότητας, σε πλήρη συνοχή με το περιβάλλον του νησιού. Παράλληλα, η λύση θα πρέπει να είναι αποδεκτή από την τοπική κοινωνία, χωρίς να δημιουργεί βάσιμες αντιθέσεις και αντιδράσεις στους κατοίκους και τους φορείς εκπροσώπησής τους, σε επίπεδο οργανώσεων, δήμων και νομαρχίας, αλλά και στο δυνατότερο βαθμό από τους δραστηριοποιούμενους στο χώρο του ΕΛΛ (π.χ. πλοιοκτήτες, οδηγούς Φ/Γ οχημάτων). Ως αποφασίζων, θεωρείται ο εκπονών, ενώ οι οποιεσδήποτε αποφάσεις θα ληφθούν με γνώμονα τις αναφερόμενες στην προηγούμενη παράγραφο επιδιώξεις.
The subject of the following thesis concerns the most appropriate relocation of the Commercial Port of the island of Lesvos (C.P.L.). Our effort will not be to specify the constructive details and characteristics of the port; this is an essay concerning a port – construction engineer. We shall mostly analyze matters about the location of the Commercial Port. In order to conclude about the most preferable location for the CPL, we refer in advance to the geography of Lesvos, the significance of the commercial port as well as the importance of building such a modern and specific construction on the island and then in order to choose among the most appropriate location we examine certain criteria, according to the hypothesis of our thesis: the decision maker is the Port Office of Lesvos (POL), which is the conveyor of management of the port. Our methodology is based on seven step – rules, as declared in the introduction of D.Rokos for the 4th Interdisciplinary and Inter-university conference of the National Technical University of Athens and the Metsovio Center of Interdisciplinary Education. 1. Acceptance of worth – experiencing and integrated form of development as the optimum choice. 2. Conduction of all necessary research and study concerning the environmental and social – economic aspect of Lesvos existence and monitoring them trough time. This step has been carried out by previous studies that have been used and are referred to as bibliography. 3. Analysis of the components of the above existence in their dynamic form. This step is implemented either by bibliographic references or by using questionnaires and geographic information programs (G.I.S.). 4. Declaration and substantiation of alternative integrated development scenarios, for the development of the area surrounding the commercial port, as well as of the totality of the region of the island of Lesvos. 5. Examination of problems, capabilities and debilities or constraints in the implementation of each scenario. 6. Pre-survey and evaluation of positive and negative elements of each scenario and choice of the best one in terms of integrated development of the Island. This step is performed by using the methodology of solution management (Electre), as well as the theoretical and substantial research and support of the optimal choice, in case that solution management doesn’t reach an acceptable conclusion. 7. Implementation of the optimal choice and continuous surveillance through monitoring and feedback. In order to perform the above mentioned analysis we shall form and use certain criteria, considering that there must be a most possible holistic approach of development which is bound to achieve through the relocation of the CPL. Based on the criteria formed, we shall evaluate the territorial, economic, social and environmental dimensions of the settlement and we will probe into the possible locations of the relocation of the CPL, commencing with a zero scenario (in which the Port remains to its present location) and examining two more alternative relocations in certain areas of the island. Those two areas which have been chosen, the first one near but outside the capital city of Mytilene (at the Bay of Panagiouda – area of Mavrovouni or Kara Tepe), which has first been suggested by the present Dean of the National Technical University of Athens and professor of the School of Civil Engineers, Department of Water Resources and Environments, Laboratory of Harbour Constructions, Mr. Mountzouris Constantinos and the second one first suggested by the designer of this thesis in terms of a more extended in place participation of the CPL in the development planning of the Island (at the Bay of Faneromeni – Sigri) along with the use of criteria and through comparison will help us to reach conclusions and define the main character of the CPL, according to our optimum choice, which will specify its functions. Moreover, the outcome as our optimal choice will be appreciated according to the purpose of achieving what is in the common interest of the Island, as well as of amplifying the development procedure in harmonic coherence with its environment. At the same time our final choice should be accepted by the local community, without creating sound antithesis and protest among local inhabitants or their representatives, such as local organizations, municipalities and prefecture and as far as possible among those who run their activities inside and around the port (e.g. shipowners, drivers of trucks). The decision maker is considerer to be the POL, which in our case is suppositively administered by an Officer of the Hellenic Port Authority, who will consider the suggestions and will reach a decision based on the objectives mentioned in the previous paragraph.