Ειδικό χωροταξικό πλαίσιο τουρισμού-Μία κριτκή τεχνοοικονομική προσέγγιση

Abstract

Τα τελευταία χρόνια η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί επιτακτική ανάγκη προκειμένω να υπάρξει επάρκεια πόρων για μια ποιότητα ζωής στις μελλοντικές γενεές. Συνεπώς είναι ανάγκη η θέσπιση οργάνων και διαδικασιών χωροταξικού σχεδιασμού σε περιφερειακά και σε εθνικά σχέδια (τομεακά ή πολυτμηματικά), που να διασφαλίζουν την προστασία του περιβάλλοντος ενώ προωθούν την αειφόρο και ισόρροπη ανάπτυξη και κατοχυρώνουν την παραγωγική και κοινωνική συνοχή. Ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός και η συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων ατόμων στην ανάπτυξη, θεωρούνται ουσιώδη ζητήματα τα οποία εστιάζουν στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου εθνικού δικτύου πολιτικής προστασίας, εκτιμώντας ότι η προστασία, η αναβάθμιση και η αειφορική διαχείριση του περιβάλλοντος, αποτελεί το υπόβαθρο για την προστασία της δημόσιας υγείας, την άνοδο της ποιότητας ζωής των πολιτών καθώς και το βασικό παράγοντα βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Κρίνεται επιτακτική ανάγκη ο χωροταξικός σχεδιασμός να υπόκειται στις διαδικασίες περιβαλλοντικής εκτίμησης που προσδιορίζουν, σε στρατηγικό επίπεδο, δηλαδή εγκαίρως και άμεσα, πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του σχεδίου. Η έρευνα των επιπτώσεων του χωροταξικού σχεδιασμού στο περιβάλλον αποτελούν το αντικείμενο εκπόνησης αυτής της εργασίας. Για την αναβάθμιση της χωρητικότητας απαιτούνται μελέτες δυνατότητας των τουριστικών υποδομών όπως εκσυγχρονισμού εγκαταστάσεων, ανάπτυξη κέντρων σύγχρονης υποδομής φιλοξενίας, εστίασης και ψυχαγωγίας. Για τις αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές όπου συγκεντρώνουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος η διατήρηση και ανάδειξη αυτών αποτελεί μέριμνα του χωροταξικού σχεδίου με τη λήψη μέτρων για πρόληψη φαινόμενων υποβάθμισης. Σε περιοχές όπου οι κυρίαρχες χρήσεις άλλες από του τουρισμού με δυνατότητα ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού στόχος είναι η διαφύλαξη των φυσικών, ιστορικών και αρχαιολογικών σημείων καθώς και η δημιουργία θεματικών διαδρομών για την ανάδειξη και την προστασία του περιβάλλοντος. Ενώ για τις μητροπολιτικές περιοχές οι κατευθύνσεις μέσω του χωροταξικού είναι η ανάδειξη και προβολή του περιαστικού χώρου, η δημιουργία πάρκων αναψυχής και αναπλάσεων των περιοχών με βιομηχανικό ενδιαφέρον με στόχο την ενίσχυση δράσεων βελτίωσης του φυσικού περιβάλλοντος στο δομημένο περιβάλλον. Για την ορθολογική ανάπτυξη του τουρισμού στις νησιωτικές και παράκτιες περιοχές όπου αναπτύσσεται κυρίως ο θαλάσσιος τουρισμός οι ρυθμίσεις για αποτροπή και μονόπλευρη άναρχη τουριστική ανάπτυξη αποτελεί έναν ακόμη βασικό άξονα του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για την προστασία του φυσικού κάλλους των νησιών με μικρή η μεγάλη γεωγραφική έκταση καθώς και του φυσικού κάλλους των παράκτιων περιοχών μέσω της οριοθέτηση του αιγιαλού. Σημαντική παράμετρο στην περίπτωση αυτή αποτελεί η ισορροπία του οικοσυστήματος τόσο στη θαλάσσια – υποθαλάσσια περιοχή όσο και στη χερσαία ζώνη. Παράλληλα με τη χωρική ανάπτυξη για την προστασία του περιβάλλοντος, στρατηγικής σημασίας αποτελούν οι επιπτώσεις της ορθής χωρικής ανάπτυξης ως προς το ανθρωπογενές περιβάλλον. Οι επιπτώσεις αυτές είναι κυρίως θετικές λόγω τις οικονομικής ανάπτυξης του συνόλου των περιοχών.

Over the past few years, the protection of the environment has become an increasingly important issue since it is vital for the preservation of our natural resources and subsequently for a better quality of life for future generations. Therefore, it is necessary to establish appropriate mechanisms and procedures of land-development planning in regional and national scales that would ensure the protection of the environment. This would promote a sustainable and balanced growth resulting into an economic inclusiveness and social desegregation. Long-term planning and the involvement of all stake-holders in development issues are very essential for facilitating the creation of a comprehensive national network of state-supported environmental protection. Protection, restoration and sustainable management of the environment constitute the background for protection of public health, improvement of living conditions for citizens and the creation of economical competitiveness. It is imperative that any land-development planning includes environmental considerations that identify, within a short- and long-term strategic level, any environmental repercussions that may result from the implementation of those land-development plans. The investigation of potential land-development planning repercussions in the environment is the subject of this study. In order to increase growth potential it is necessary to assess the capacity of tourist infrastructure through facilities upgrading, development of modern centers of hospitality, housing, and entertainment. For developing tourist regions which possess particular natural and cultural environmental characteristics, the maintenance and promotion of these characteristics must be included in land-development planning. This can be accomplished by defining specific measures for the prevention of any devalorisation that may be the result of growth activities. In regions where tourism with potential of development growth is not the only goal, additional focus is on alternative forms of tourism centered on safeguarding the natural, historical and archaeological areas and on the creation of thematic natural corridors for the promotion and protection of the environment. Also, for metropolitan areas land-planning is focused on the promotion and projection of suburban space, creation of green spaces, and rehabilitation and improvement of industrial regions. Those actions are aiming on the increase of activities for the improvement of natural environment within the built systems. For a rational growth of tourism and marine activities in the islands and coastal regions, the regulations are focused on the prevention of unilateral and unregulated tourist growth. This constitutes one fundamental goal of the Special Land-Planning Frame for the protection of the natural landscape of small and/or large islands and that of coastal regions, through the establishment of shoreline surveying activities. The important parameter in this case constitutes the balance of the marine, submarine and inland regions. In parallel with the territorial growth for the protection of the environment, it is strategically important in taking measures to ensure equitable territorial growth for anthropogenic activities. Those anthropogenic-related measures are mostly beneficial due to the resulting regional economic growth.